Kοιτώντας αυτήν την προχτεσινή φωτογραφία από το πογκρόμ στην λαχαναγορά της οδού Aθηνάς, συνειδητοποιώ πως με έχει επηρεάσει… από την πρώτη στιγμή που την είδα δεν με αφήνει να πάρω το βλέμμα μου από πάνω της…

μου έρχεται έντονα στο μυαλό ο R.Barthes όταν στην camera lucida (1981) μιλάει για τα αποτελέσματα που έχουν οι φωτογραφίες στον θεατή και εισάγει τις έννοιες του studium και του punctum μιας φωτογραφίας…

Λέει πως το studium, προέρχεται μεν από την έννοια σπουδή αλλά δεν σημαίνει ακριβώς αυτό... σημαίνει το γενικότερο ενδιαφέρον που προκαλούν οι φωτογραφίες στο να τις μελετήσεις, να προσέξεις τις λεπτομέρειες να πάρεις πληροφορίες για μια εποχή, ένα συμβάν, μια κατάσταση…

Στην περίπτωση μας το studium της φωτογραφίας είναι όλες οι πληροφορίες που μας δίνει, τον μελαμψό μετανάστη που τρέχει να ξεφύγει από κουκουλωμένους νεαρούς με φόρμες nike και αθλητικά παπούτσια, μέλη μάλλον κάποιας μεσαίας ή μικρομεσαίας οικονομικής τάξης, ο ένας, λευκός, τον τρέχει κρατώντας ένα λεπίδι και ο άλλος προσπαθεί με κλοτσιά να του κόψει το δρόμο. Το σκηνικό, αν είδες και το video, καταλαβαίνεις πως είναι στην πλακόστρωτη «πλατεία» στη λαχαναγορά της αθήνας…

Από την άλλη το punctum προέρχεται από την έννοια του τονισμού (punctuation), «και αυτή τη φορά δεν είμαι εγώ που το ψάχνω… είναι αυτό το στοιχείο που αναδύεται από τη σκηνή, πετάγεται έξω σαν βέλος και με τρυπάει… σημάδι από αιχμηρό αντικείμενο» (R.Barthes 1981:26). Το punctum είναι κάτι που το έχουν οι φωτογραφίες που είναι τονισμένες, από αυτά τα ευαίσθητα σημάδια. Είναι αυτό που διαταράσσει το studium, «είναι κέντρισμα, σημείο, κόψιμο, μικρή τρύπα, και είναι επίσης το πέταγμα ενός ζαριού… αυτό το λάθος που με τρυπάει (αλλά ταυτόχρονα με μελανιάζει, μου είναι οδυνηρό)» (Barthes 1981:27).

«Το μισώ! Μισώ κάθε έναν από εσάς που φωνάζοντας έθνος κραυγάζετε ελλάδα για να ντοπαριστείτε με φυλή και αίμα και να φύγετε τρέχοντας να πάρετε πίσω αίμα… Μου είναι οδυνηρή η ύπαρξή σας»

Εχοντας στο μυαλό τα λόγια αυτά κοιτάω ξανά τη φωτογραφία. Εκ πρώτης όψης το punctum θα πρέπει να είναι το μαχαίρι που κρατάει στο χέρι του αυτός με την γκρι nike μπλούζα, ταιριάζει απόλυτα με την περιγραφή του σαν αιχμηρό, λεπτομέρεια που τρυπάει, για τα καλά! Ξανακοιτάω. Το μάτι μου τώρα αρχίζει να τρέχει περισσότερο στα πρόσωπα της φωτογραφίας. Ένα το «σκούρο» κάτω δεξιά, αυτό του μετανάστη με τα χρωματιστά καλοκαιρινά ρούχα και τις φαινομενικά άγαρμπες κινήσεις στο σώμα καθώς αποφεύγει την «μαύρη» κλοτσιά από τ’ αριστερά (που όμως από το video τελικά οι κινήσεις του αποδεικνύονται σχεδόν ακροβατικές καθώς στη συνέχεια φαίνεται ν’ αποφεύγει ακόμα δύο απανωτές κλοτσιές), το πρόσωπο με το ανοιχτό στόμα και το ζωγραφισμένο με αγωνία και φόβο… Ξανακοιτάω. Ούτε και αυτό είναι… τελικά το μάτι μου κολλάει στο πρόσωπο του νεαρού. Πρόσωπο λευκό, καθαρό, και με τα μάτια μαύρα, με έντονο το βλέμμα και προσηλωμένο στο στόχο, το «ξένο» σώμα στο οποίο θέλει να καρφώσει τη λεπίδα που τόσο αριστοτεχνικά κρατάει. Έχει και αυτό το πρόσωπο ανοιχτό το στόμα, αλλά δείχνει τα δόντια του, πίσω από τα σφιγμένα του χείλη.

Η φωτογραφία με στοιχειώνει. Είναι γιατί δεν έχεις συχνά την ευκαιρία να δεις τόσο «καθαρά» το πρόσωπο και τα μάτια ενός τέτοιου αηδιαστικού ρατσιστή τη στιγμή που το μίσος κορυφώνεται μέσα του, λίγο πριν πλήξει το σώμα-αιτία (στο άρρωστο μυαλό του) των προβλημάτων της κοινωνίας… Με τρυπάει, με μελανιάζει, νιώθω την επίθεση, βλέπω το μίσος στο πρόσωπό του. Σε ένα πρόσωπο με αρκετά «ελληνικά» χαρακτηριστικά. Πρόσωπο στο οποίο φυσιογνωμικά θα μπορούσες να αναγνωρίσεις τον «ελληνικό» σου εαυτό. Το μισώ! Μισώ κάθε έναν από εσάς που φωνάζοντας έθνος κραυγάζετε ελλάδα για να ντοπαριστείτε με φυλή και αίμα και να φύγετε τρέχοντας να πάρετε πίσω αίμα… Μου είναι οδυνηρή η ύπαρξή σας. Σε μισώ ρε αρχίδι, Εσένα και όλο σου το σινάφι που ξεχειλίζει αηδία. «Νέο» πρόσωπο της χρυσής αυγής, της ελλάδος παιδί, αηδιαστικέ ρατσιστή!

Πηγή: arxedia MEDIA