11 χρόνια απο την εξέγερση του Seattle

Posted: by παντιγέρα in
0
Στα τέλη Νοεμβρίου του 1999, το Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών αποτέλεσε το θέατρο τετραήμερο μαζικών διαδηλώσεων και πολυποίκιλων κινηματικών δράσεων, ενάντια στον 3ο γύρο διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ για διεύρυνση και επιτάχυνση της διαδικασίας οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Οι κινητοποιήσεις, που έμειναν γνωστές με το όνομα "Μάχη του Σιάτλ" (Battle in Seattle), αποτέλεσαν μία από τις πρώτες και εντυπωσιακότερες εμφανίσεις του 'κινήματος κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης'(anti-globalization movement), αλλά και μια από τις εντυπωσιακότερες εμφανίσεις της αστυνομίας, με πάνω από 600 συλλήψεις, και πυρ με πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα και σπρέι πιπεριού κατά των διαδηλωτών...

Ειδικά στις 30 Νοεμβρίου, υπολογίζεται ότι 50.000 – άλλες πηγές θέλουν έως και 100.000 - διαδηλωτές και δεκάδες ομάδων και οργανώσεων κατέβηκαν στο δρόμο (και από τον αναπτυσσόμενο κόσμο), ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο διαδήλωσης κατά διεθνούς Διάσκεψης στις ΗΠΑ, και αφήνοντας πλούσια κληρονομιά –σε οργανωσιακές δομές, συλλογική συνείδηση, στο Σιάτλ 1999 γεννήθηκε επίσης και το Indymedia κλπ. — για τις μετέπειτα διεθνείς διασκέψεις (Πράγα 2000, ενάντια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τη Παγκόσμια Τράπεζα, Μαϊάμι 2003 ενάντια στη Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών Αμερικής κ.ο.κ).
Οι συνομιλίες του ΠΟΕ κατέρρευσαν χωρίς να παρθεί ούτε μία απόφαση σε εκείνη τη Διάσκεψη.

Συντονισμός, Οργάνωση και Στρατηγικές

Παρόλο που το κίνημα που έδρασε στο Σιάτλ το 1999 υπήρξε ετερόκλητο, τόσο στις δράσεις όσο και ως προς το ιδεολογικό υπόβαθρο, εντούτοις βρήκε στο πρόσωπο της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής το μοχλό συσπείρωσής του, και στο διαδίκτυο το μέσο συντονισμού του.
Η οργάνωση των διαδηλώσεων είχε αρχίσει μήνες πριν από το Νοέμβριο του 1999, κυρίως μέσω Διαδικτύου ανάμεσα σε τοπικές, εθνικές και διεθνείς οργανώσεις. Διαδικτυακές λίστες διανομής με κεντρική την StopWTORound επέτρεπαν σε πλήθος κόσμου από κάθε άκρη του κινήματος να έρχεται σε επαφή με ολόκληρο το κίνημα και να βάζει το όνομα του σε πιο εξειδικευμένες λίστες. Πολλοί οργανισμοί όπως το Focus on the Global South στην Μπανγκόγκ ή το International Centre for Sustainable Trade and Development στη Γενεύη δημοσίευαν συχνά δελτία πληροφοριών πάνω στη Διάσκεψη, ενώ πολλοί φίλοι του κινήματος δημοσίευαν ειδήσεις. Συχνά δελτία προέρχονταν και από τα εθνικά αντι-ΠΟΕ κινήματα στην Ευρώπη, Καναδά, Αυστραλία, ΗΠΑ και Ινδία και λιγότερο συχνά από τα εθνικά κινήματα σε Αφρική, Λατινική Αμερική και Ασία.
Το Νοέμβριο του 1999 λοιπόν το Σιάτλ φιλοξένησε από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (για την προστασία του καταναλωτή, με εστίαση στα εργασιακά δικαιώματα, οικολογικές κλπ.) και εργατικά συνδικάτα (συμπεριλαμβανομένης και της αμερικανικής ομοσπονδίας AFL-CIO) μέχρι ομάδες φοιτητών και μαθητών, θρησκευτικές ομάδες (όπως η Jubilee 2000), καθώς και ανεξάρτητες συλλογικότητες Πολλές από τις ομάδες αυτές εναντιώνονταν συγκεκριμένα στις πολιτικές του ΠΟΕ (ελεύθερο εμπόριο) και άλλες προωθούσαν αντι-καπιταλιστική ή οικολογική ατζέντα, ή εστίαζαν στα εργασιακά δικαιώματα, ή στο χάσμα Βορρά – Νότου.
Αρκετές ΜΚΟ συμμετείχαν στις διαδηλώσεις με εκπαιδευτικά δρώμενα και συνεντεύξεις Τύπου. Η ομοσπονδία AFL-CIO, οργάνωσε μια μεγάλη συγκέντρωση στο Κεντρικό πάρκο του Σιάτλ και από εκεί πορεία προς το συνεδριακό κέντρο. Άλλες ομάδες προχώρησαν σε στρατηγικές γενικευμένης απείθειας, street parties, φεστιβάλ και παρεμβάσεων. Κάποιοι από τους διαδηλωτές ακολούθησαν πιο συγκρουσιακές τακτικές, σπάζοντας τις τζαμαρίες καταστημάτων πολυεθνικών στο κέντρο της πόλης --ανάμεσα στις οποίες μεγάλοι χρηματοοικονομικοί κολοσσοί (τράπεζες και επενδυτικές), καθώς και η GAP, η Old navy, τα Starbucks, τα McDonalds, η Levi's, οι οποίες έχουν επανειλημμένα κατηγορηθεί για την ανάθεση της παραγωγής τους σε εργοστάσια και φυτείες του εξωτερικού με άθλιες εργασιακές συνθήκες (sweatshops) και την ευθύνη τους για τεράστιες οικολογικές καταστροφές.

30 Νοεμβρίου

Στις 7 το πρωί της Τρίτης 30 Νοεμβρίου 1999 οι χαλαρά συντονισμένες μέσω του δικτύου Direct Action Network ομάδες, προχώρησαν σε ξαφνικά μπλοκαρίσματα κεντρικών αρτηριών διακόπτοντας την κυκλοφορία από και προς το Συνεδριακό Κέντρο, όπου η Διάσκεψη θα πραγματοποιούνταν. Εκατοντάδες ακτιβιστών, διαδηλωτές από τον αναπτυσσόμενο κόσμο, μαθητές, φοιτητές, καλλιτέχνες κρατώντας πολύχρωμες κούκλες και μαριονέτες, τμήματα του μπλακ μπλοκ κατέφθασαν από διαφορετικά σημεία της πόλης και μπλόκαραν τις 13 κύριες οδούς που περικύκλωναν το συνέδριο.
Υπό την πίεση του ΠΟΕ και του δημάρχου του Σιάτλ, Πολ Σελ, ώστε να ανοίξουν οι δρόμοι για να περάσουν οι αντιπρόσωποι, το Αστυνομικό Τμήμα του Σιάτλ και η Εθνική Φρουρά επέβαλαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης με απαγορεύσεις κυκλοφορίας, "ζώνη μη-διαμαρτυρίας" που εκτεινόταν σε 50 οικοδομικά τετράγωνα, μαζικές συλλήψεις, ρίψη δακρυγόνων, και χρήση πλαστικών σφαιρών κατά των διαδηλωτών, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονταν σε καθιστική διαμαρτυρία. Εκατοντάδες διαδηλωτών συνελήφθησαν, ενώ πολλοί τραυματίστηκαν.
Η εναρκτήρια συνεδρίαση της συνδιάσκεψης των συναντήσεων καθυστέρησε λόγω των διαδηλώσεων και η αστυνομία δε μπόρεσε παρά μόνο το απόγευμα της ίδιας μέρας να εκκενώσει τους δρόμους.
Στις 16 Ιανουαρίου του 2004 η πόλη του Σιάτλ κατέληξε σε συμβιβασμό με τους 157 διαδηλωτές που είχαν συλληφθεί έξω από τη "ζώνη μη-διαμαρτυρίας", δίνοντάς τους αποζημίωση 250.000 δολαρίων. Και στις 30 Ιανουαρίου, το ομοσπονδιακό δικαστήριο βρήκε την πόλη του Σιάτλ ένοχη για παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων των διαδηλωτών που συνελήφθησαν χωρίς στοιχεία και όρισε αποζημίωση 1 εκατ. δολαρίων.

Συνέχεια...

Ο Άνθρωπος Γεννητικό Όργανο είναι ένας από εμάς

Posted: by παντιγέρα in
0
Έχεις παρατηρήσει την έντονη προσπάθεια ανδρών και γυναικών να αναδείξουν την "έντονη σεξουαλικότητά τους";
Καταναλωτικά όργια, πλαστές συμπεριφορές, κοινωνική απομόνωση, εξευτελισμός και κατάθλιψη, όλα για να νοιώσεις όλο και πιο κοντά στο ιδεατό μοντέλο του επιθυμητού από το άλλο φύλο.
Παρ' ότι έχουμε/θέλουμε ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, "οι κυρίες προηγούνται", συνεπώς δε γίνεται να μιλήσουμε πρώτα για τους άνδρες, ούτε καν ταυτόχρονα και για τους δύο. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με αυτές...

Ήδη νιώθω τις περισσότερες από εσάς να περιμένετε ένα κύμα προσβολών και ύβρεων ενός μισογύνη. Άλλες με το βλέμμα χαμηλωμένο, και άλλες γεμάτες οργή και μίσος.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Οι πρώιμοι άνθρωποι ζούσαν σε νομαδικές φυλές, ήταν τροφοσυλέκτες και κυνηγούσαν μικρά ζώα. Σε περίπτωση που ή φυλή κινδύνευε από κάποιο άγριο ζώο ή γυναίκες προστάτευαν τα μικρά. Ως τότε τα προβλήματα τής γυναίκας ήταν άπλα: επιβίωση και αναπαραγωγή. Η λύση τούς ήταν ακόμη πιο απλή. Η έλλειψη κάποιας σοβαρής δυσμορφίας και ένα φυσιολογικό επίπεδο γυναικείων ορμονών έδινε το πράσινο φως στο κυρίαρχό αρσενικό να τις επιλέξει ως μία από τις συντρόφους του. Αργότερα ο άνθρωπος είχε τη δυνατότητα να χτίσει μικρές καλύβες και σχημάτισε τις πρώτες κοινότητες. Η γυναίκα ήταν πιο ασφαλής και είχε χρόνο να κατεργασθεί τα δέρματα των ζώων που έφερναν οι άνδρες και να φτιάξει έτσι τα πρώτα ρούχα. Με τη μονογαμία να καθιερώνεται με τα χρόνια η σύντροφός του κυρίαρχου αρσενικού, ήταν αυτή που θα είχε το καλύτερο δέρμα για να ντυθεί καλύτερη και περισσότερη τροφή από τις άλλες, είχε τη δυνατότητα να είναι αυτή που θα περάσει τα γονίδια της στην επόμενη γενιά μαζί με το κυρίαρχο αρσενικό. Δόξα και η τιμή σε αυτήν, η ζήλια και μίσος για τις άλλες. Αυτό το πρωτόγονο ένστικτο, έτρωγε τα βάθη της ψυχής κάθε γυναίκας, και θα έκανε το παν για να είναι αυτή που θα επιλεγεί από το κυρίαρχο αρσενικό. Με την κατεργασία της πέτρας και άλλων υλικών, πέραν της προόδου της τεχνολογίας, η ανάγκη για καλλωπισμό δημιούργησε τα πρώτα κοσμήματα. Η κοινωνική θέση της γυναίκας τότε ξεκίνησε να είναι εμφανής από τα κοσμήματα της. Κι όλες επιθυμούσαν περισσότερα, για να νιώθουν πως βρίσκονται ψηλά στη μικρή τους κοινωνία. Πόσο ακριβώς ψηλά; Ψηλότερα από τις άλλες. Ακριβώς τόσο. Έτσι λοιπόν η έμφυτη σεξουαλικότητα πάει περίπατο από αρκετά νωρίς για το είδος μας.
Με την εισαγωγή της έννοιας της ιδιοκτησίας και του χρήματος, η γυναίκα του κυρίαρχου αρσενικού, είχε τα περισσότερα αγαθά και χρήματα, το πρωτόγονο ένστικτο της αναπαραγωγής μετέφραζε τα χαρακτηριστικά της σε επιτυχία, μιας και η αναπαραγωγή ήταν πλέον αυτονόητη. Όσο πάει γίνεται και χειρότερο σωστά; Εδώ ξεκινά το πραγματικό πανηγύρι! Στο Μεσαίωνα!

Το κύριο χαρακτηριστικό του Μεσαίωνα ήταν η συσσώρευση πλούτου και εξουσίας σ' ένα άνθρωπο ανά κράτος, του λεγόμενου βασιλιά. Εδώ έχουμε μία τεράστια αλλαγή και ραγδαία επιδείνωση του προβλήματος. Με την εξουσία να είναι κληρονομική το αντικείμενο ζήλιας έγινε η κόρη του κυρίαρχου αρσενικού μιας και ο λαός τη θαύμαζε και όλοι ποθούσαν να είναι δίπλα της. Έτσι δημιουργήθηκαν τα πρώτα παραμύθια όπου ένας ιππότης με εξευτελιστικά πολλά χαρίσματα έδινε τα πάντα για τη θέση του δίπλα στην πριγκίπισσα. Εδώ λοιπόν, ακριβώς εδώ, ξεκινάνε να ποτίζονται τα γυναικεία μυαλά από μικρά με τη φαντασίωση του να είναι όλες πρινσέσσες αφού η φαντασίωση αυτή είναι ο μόνος βιώσιμος τρόπος διαφυγής από τη σκληρή πραγματικότητα, ότι ποτέ τους δεν θα έχουν την πολυπόθητη θέση τους δίπλα στον πρίγκιπα... Έτσι λοιπόν, οι γυναίκες έδιναν στο κυρίαρχο αρσενικό όλες τις ιδιότητες που ήθελαν, ακριβώς όπως τον ήθελε την κάθε μια (αφού μπορούσαν μόνο να τον φανταστούν, ας τον φαντάζονταν όπως ακριβώς ήθελαν) με τη θέση της γυναίκας να είναι μέσα στο σπίτι, καταπιεσμένη, η φαντασίωση αυτή ήταν η μοναδική διέξοδος από την πραγματικότητα, ώσπου...

Φτάσαμε στην Αναγέννηση... Όπου η ακατανίκητη επιθυμία για μία θέση δίπλα στο κυρίαρχο αρσενικό, κάνει όλες τις γυναίκες να συμπεριφέρονται σαν πριγκίπισσες που σνομπάρουν τους "άξεστους", τους "όχι καθώς πρέπει οι ευγενείς" δημιουργώντας έτσι μία κοινωνία καθωσπρεπισμού. Μία κοινωνία όπου τα γεννητικά όργανα και ο έρωτας ήταν ταμπού. «Απαγορεύονταν» ακόμη και να μιλήσεις για αυτά! Όσο αφορά την ανθρώπινη σεξουαλικότητα το «παράδειγμα προς μίμηση», ήταν όσο το δυνατόν πιο μακριά από κάθε τι φυσιολογικό. Ψυχρές γυναίκες, θηλυπρεπής άνδρες, την άνθηση των πορνείων...

Ας αφήσουμε για λίγο τις γυναίκες και ας μιλήσουμε (πολύ πιο σύντομα από ότι για τις γυναίκες) για τους Άνδρες. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή οι πρώιμοι άνθρωποι θα ζούσαν σε νομαδικές φυλές ήταν τροφοσυλλέκτες κυνηγούσαν μικρά ζώα. Σε περίπτωση που η φυλή κινδύνευε από κάποιο αρπακτικό, ο άνδρας προστάτευε τη φυλή, ως τότε το προβλήμα του άνδρα ήταν το να φέρει φαγητό στη φυλή, και να γίνει το κυρίαρχο αρσενικό και ανάλογα με την εποχή αργότερα, μεταφράζονταν σε γη, χρήματα, τίτλο ευγενείας, θέση εργασίας. Ανεξάρτητα από την εποχή, όμως, εισέπραττε και μη για περίεργη συμπεριφορά από την έδρα της γυναίκας που την αποκαλούσε ως... Γυναικεία! Σε άλλη εποχή του φαινόταν αδιάφορη, σε άλλη ανόητη, σε άλλη ευγενική, και σε άλλη ρομαντική. Αδυνατούσε να την κατανοήσει ειδικά την εποχή του Μεσαίωνα, όπου την ίδια τη γυναίκα που αδυνατούσε να αντιληφθεί τους μηχανισμούς που αποτελούσαν την ιδιοσυγκρασία της γυναικείας ψυχολογίας σε συνάρτηση με τις εκάστοτε κοινωνικές δομές. Οι αιώνες περνούσαν, το "Γυναικείο το μυστήριο παρέμεινε άλυτο".

Μέχρι που έφτασε... Η βιομηχανική επανάσταση. Τα αγαθά γίνονται περισσότερα σε είδος και σε αριθμό, είναι προσβάσιμα σχεδόν σε όλους. Μέτα από το τέλος του πρώτου και του δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου οι τίτλοι ευγενείας χάθηκαν, τα ήθη χαλάρωσαν, τυπικά τουλάχιστον και οι νέοι είχαν πλέον το δικαίωμα να έχουν σεξουαλικές επαφές ΑΛΛA και αγοραστική δύναμη. Εκεί στόχευσαν και οι πρωτοπόροι του μάρκετινγκ. Αρχικά, τα προϊόντα διαφημίζονται για τις ιδιότητές τους, αργότερα τα προϊόντα διαφημίζονταν από χαρούμενους νέους, φθάνοντας στο σήμερα όπου διαφημίζονται προϊόντα μέσα από πρότυπα/στερεότυπα. Άνδρες και γυναίκες έχουν προ πολλού χάσει τη σεξουαλική τους ταυτότητα, στην αυθεντική της μορφή και αποζητούν να αναδείξουν τη σεξουαλικότητά τους μέσα από τα διαφημιζόμενα προϊόντα. Όλοι θέλουν να γίνουν οι κυρίαρχοι στο παιχνίδι της κατάκτησης του αντιθέτου φύλου. Σπίτια, αυτοκίνητα, τσιγάρα, παπούτσια, κοσμήματα, ξυραφάκια, χρήματα, αλκοόλ, μακιγιάζ, πλαστική χειρουργική (άλλο κόμπλεξ αυτό), γυμναστήριο, θα δικαιολογήσει τις εκατοντάδες άλλες βιομηχανίες που θησαυρίζουν με την υπόσχεση παροχής αρρενωπής εμφάνισης-προσωπικότητας -τρόπου ζωής.

Όλοι έτσι πέφτουν στην παγίδα (είναι η εύκολη λύση, ο τρόπος που μεγαλώνουν, το κοινωνικό περιβάλλον, παιδεία, μόρφωση).

Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Νευρική ανορεξία, κατανάλωση άχρηστων προϊόντων, πλαστοί άνθρωποι χωρίς ίχνος αυθεντικότητας και αυθορμητισμού, γίνονται αντικείμενο χλευασμού από τα περιττά στολίδια τους και συχνά πέφτουν σε κατάθλιψη. Οι έντονοι ρυθμοί ζωής δεν τους αφήνουν να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους πέρα από το "θέλω(να είμαι)-το κυρίαρχο-αρσενικό". Έτσι έξω στο δρόμο παρατηρείς ψωνισμένες γυναίκες που σνομπάρουν τον καθένα αφού δεν έχουν υπαρκτό χαρακτήρα που να μπορεί να υποστηρίξει την περσόνα της "θεάς" που προσπαθούν να βγάλουν προς τα έξω και άνδρες/υπέρτατα αρσενικά, που στην πραγματικότητα φοβούνται τις γυναίκες, σ' ένα ακύρηχτο πόλεμο εντυπώσεων... Με έπαθλο πολυπόθητα πλάσματα που διεκδικούν χωρίς να εξετάζουν το αν υπάρχουν καν και ακόμα περισσότερο το αν τα αξίζουν πραγματικά...

Νικητής; Όποιος κάνει τα περισσότερα δίποδα άπτερα (ο ορισμός του ανθρώπου κατά τον Αριστοτέλη,μη με ρωτήσετε για λογική, δε βλέπω να υπάρχει σε πολλούς) να χαμηλώσουν το βλέμμα τους από ντροπή, να κοιτάξουν με φθόνο και ζήλεια ή με θαυμασμό για τη σωματική διάπλαση και τα στολίδια του...
Χαμένος; Μάλλον όλοι, αφού κανείς δε μιλάει σε κανέναν, όλοι είναι ξένοι μεταξύ τους για τα καλά, και το ρόλο της κοινωνικοποίησης παίζουν τα προϊόντα, συμπεριφορές και ατάκες από διαφημήσεις! Περιοδικά, τηλεόραση, αστικό περιβάλλον βομβαρδίζουν γυναίκες και άνδρες με καταναλωτικό λάϊφ στάϊλ, δημιουργώντας τους έτσι την εντύπωση πως μονάχα μέσα από τα προϊόντα θα βρουν σεξουαλικό σύντροφο και κοινωνική αναγνώριση...

Έτσι οι άνθρωποι παύουν να είναι άνθρωποι και είναι μονάχα άνδρες ή γυναίκες (ανεξάρτητα από το σεξουαλικό τους προσανατολισμό), και συμπεριφέρονται μονάχα βάσει του προτύπου που τους προβάλλεται κατά καιρούς μέσω του marketing σύμφωνα με τις ανάγκες του "τέρατος" για χρήματα.
Πίνουν νερό σαν Χ (όπου "Χ" βάλε ένα οποιοδήποτε φύλο), τρώνε ως Χ μιλάνε ως Χ, καταναλώνουν ως Χ, σκεύτονται ως Χ και ζουν ως Χ. Όχι ο καθένας όπως ο εαυτός του, αλλά όλοι όπως ο Χ. Ουσιαστικά, κανείς τους ποτέ δεν έκανε μια γνωριμία, μια συζήτηση, όλα τα έκανε η μάσκα του Χ που όλοι φοράνε. Κανείς δεν έζησε ως ο εαυτός του, παρά μόνο όπως ο Χ...

Σταματάμε να έχουμε προσωπικότητα, και έχουμε ένα κατευθυνόμενο γεννητικό όργανο που καθορίζει τη συμπεριφορά μας σε όλη μας τη ζωή!

Βλέπω τόσο σπάνια πια ανθρώπους στο δρόμο, που μου έχουν λείψει! Περπατάω και βλέπω μονάχα αιδοία και πέη πάνω σε πόδια, στο internet, το ίδιο, στην τηλεόραση(χαχα της έχω βάλει ένα Χ από χαρτοταινία), στη δουλειά, στο σχολείο, στα ΜΜΜεταφοράς, παντού το ίδιο!

Σε καλώ να απορρίψεις αυτό το μοντέλο ζωής και να ζήσεις ως ο εαυτός σου! Οι περισσότεροι δεν έχουν πραγματικό εαυτό, ποτέ δεν είχαν...
Ευκαιρία λοιπόν να δημιουργήσουν έναν εκ νέου! Να σταματήσουν να ρωτάνε τα πρότυπα για το ποιοί είναι στ' αλήθεια, και να το ανακαλύψουν μόνοι τους... Είναι φυσικό... και δωρεάν!

Συνέχεια...
0
Αναδημοσίευση απο το blog "Σχολιαστές χωρίς σύνορα".
Το εξαιρετικό κείμενο που ακολουθεί το αλίευσα από το http://www.panarchy.org

Είναι η αρχή μιας προσπάθειας για τη μετάφραση κειμένων, θεωρητικού περιεχομένου, αλλά σχετικά με θέματα που αφορούν την απτή καθημερινότητα μας. Το συγκεκριμένο κείμενο μου τράβηξε τη προσοχή μιας και το θέμα με της δημόσιες συγκοινωνίες και το ξεπούλημα του ΟΣΕ, θεωρώ ότι είναι άκρως σημαντικό. Ο Κόλιν Γουώρντ έγινε γνωστός αλλά και πολύ αγαπητός από την εμπλοκή του και την ενασχόληση του με θέματα της καθημερινότητας(every day anarchism). Στα ελληνικά μπορεί να διαβάσει κανείς το επίκαιρο: “Ελευθερία της κίνησης μετά το αυτοκίνητο” από τις εκδόσεις Άρδην, στο οποίο ο Γουώρντ μεταξύ άλλων καταγράφει και την εμπειρία του από τους αγώνες των τοπικών συμβουλίων στην Αγγλία,υπέρ του σιδηρόδρομου και των δημόσιων συγκοινωνιών.

Κόλιν Γουώρντ – Ο Αναρχισμός ως μια θεωρία οργάνωσης


Σημείωση: Αυτό το κείμενο δείχνει τις ομοιότητες μεταξύ του αναρχισμού και των αρχών των περίπλοκων συστημάτων που αποτελούνται από πολλές αλληλένδετες μονάδες. Ίσως, μόνο όταν αντικατασταθεί η μηχανιστική θεώρηση του κόσμου από μια κυβερνητική [1] , ο αναρχισμός ως οργάνωση να αναγνωρισθεί τελικά και να γίνει αποδεκτός.

Ίσως σκεφτείτε, ότι με το να περιγράφω τον αναρχισμό σαν μια θεωρία οργάνωσης ηθελημένα να προτείνω ένα παράδοξο: «αναρχία» μπορεί να θεωρείται από εσάς το αντίθετο της οργάνωσης. ‘Όμως, στη πραγματικότητα η «αναρχία» σημαίνει απουσία κυβέρνησης, απουσία εξουσίας.

Μπορεί να υπάρξει κοινωνική οργάνωση δίχως εξουσία, δίχως κυβέρνηση; Οι αναρχικοί ισχυρίζονται πως μπορεί να υπάρξει και ισχυρίζονται επίσης ότι είναι επιθυμητό να υπάρξει. Ισχυρίζονται, ότι στη βάση των κοινωνικών μας προβλημάτων είναι η αρχή της κυβέρνησης. Είναι, άλλωστε, οι κυβερνήσεις που ετοιμάζονται για πόλεμο και εξαπολύουν τον πόλεμο, ακόμα και αν είστε υποχρεωμένοι να πολεμήσετε σε αυτόν και να τον πληρώσετε. Οι βόμβες για τις οποίες ανησυχείτε δεν είναι αυτές με τις οποίες οι καρτουνίστες σχεδιάζουν τους αναρχικούς, αλλά οι βόμβες που οι κυβερνήσεις τελειοποίησαν με δικά σας έξοδα. Είναι, τελικά, οι κυβερνήσεις που φτιάχνουν και επιβάλουν τους νόμους που δίνουν τη δυνατότητα στους «έχοντες» να έχουν τον έλεγχο των κοινωνικών πόρων παρά να τους μοιράζονται με τους «μη έχοντες». Είναι, τελικά, η αρχή της εξουσίας που διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα δουλέψουν για κάποιον άλλο για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους, όχι γιατί το απολαμβάνουν η έχουν τον έλεγχο επάνω στη δουλειά τους, αλλά γιατί το βλέπουν ως το μόνο μέσο βιοπορισμού.

Είπα ότι είναι οι κυβερνήσεις που κάνουν πολέμους και ετοιμάζουν πολέμους, αλλά προφανώς δεν είναι από μόνες τους. Η δύναμη μιας κυβέρνησης, ακόμα και της ποιο απόλυτης δικτατορίας, εξαρτάται από τη σιωπηρή συγκατάθεση των κυβερνωμένων.

Γιατί οι άνθρωποι συναινούν στο να κυβερνώνται; Δεν είναι μόνο ο φόβος: τι μπορεί να έχουν να φοβηθούν εκατομμύρια ανθρώπων από μια μικρή ομάδα πολιτικών; Είναι γιατί ενστερνίζονται τις ίδιες αξίες με τους κυβερνήτες τους. Κυρίαρχοι και κυριαρχούμενοι πιστεύουν στις αρχές της εξουσίας, της ιεραρχίας, της δύναμης. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της πολιτικής αρχής. Οι αναρχικοί, η οποίοι πάντα έκαναν τον διαχωρισμό μεταξύ τους κράτους και της κοινωνίας, εμμένουν στην κοινωνική αρχή, η οποία μπορεί να ιδωθεί όποτε οι άνθρωποι ενώνονται σε σχέσεις βασισμένες στην κοινή ανάγκη η το κοινό συμφέρον. «Το Κράτος» είπε ο Γερμανός αναρχικός Γκούσταβ Λαντάουερ, «δεν είναι κάτι που μπορεί να καταστραφεί από μια επανάσταση, αλλά είναι μια συνθήκη, μια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ των ανθρώπινων όντων, ένας τρόπος ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το καταστρέφουμε με το να συνάπτουμε άλλες σχέσεις, με το να συμπεριφερόμαστε διαφορετικά.»

Ο καθένας μπορεί να δει ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο είδη οργάνωσης. Υπάρχει το είδος που σας επιβάλουν, το είδος που προέρχεται από τα επάνω και υπάρχει το είδος το οποίο πηγάζει από τα κάτω, στο οποίο κανένας δεν μπορεί να σας επιβάλει να κάνετε οτιδήποτε και στο οποίο είστε ελεύθεροι να συμμετέχετε η να φύγετε από μόνοι σας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αναρχικοί είναι άνθρωποι που θέλουν να μεταμορφώσουν όλα τα είδη της ανθρώπινης οργάνωσης στο είδος της καθαρά εθελοντικής ένωσης όπου οι άνθρωποι μπορούν να τη διακόψουν και να ξεκινήσουν μια δικιά τους αν δεν τους αρέσει. Εγώ, κάποτε, κάνοντας μια επισκόπηση αυτού του επιπόλαιου αλλά χρήσιμου μικρού βιβλίου με τίτλο «Ο νόμος του Πάρκινσον»(*), προσπάθησα να διατυπώσω τέσσερις αρχές μιας αναρχικής θεωρίας της οργάνωσης:

ότι θα πρέπει να είναι:

(1) Εθελοντική

(2) Λειτουργική
(3) Προσωρινή
(4) Μικρού μεγέθους.

Θα πρέπει να είναι εθελοντική για προφανείς λόγους. Δεν υπάρχει κανένα νόημα στη συνηγορία μας στην ατομική ελευθερία και υπευθυνότητα αν είναι να συνηγορούμε για θεσμούς στους οποίους η συμμετοχή είναι υποχρεωτική.

Θα πρέπει να είναι λειτουργική και προσωρινή ακριβώς γιατί η μονιμότητα είναι ένας από τους παράγοντες που σκληραίνουν τις αρτηρίες ενός οργανισμού, κάνοντας τον να ενδιαφέρεται για την επιβίωση του ιδίου, υπηρετώντας τα συμφέροντα των γραφειοκρατών παρά τη λειτουργία του.

Θα πρέπει να είναι μικρού μεγέθους ακριβώς γιατί σε μικρά γκρουπ «πρόσωπο με πρόσωπο», οι γραφειοκρατικές και οι ιεραρχικές τάσεις που είναι έμφυτες σε οργανισμούς θα έχουν τη μικρότερη πιθανότητα να αναπτυχθούν. Είναι όμως από το τελευταίο σημείο από το οποίο οι δυσκολίες πηγάζουν. Αν πάρουμε ως δεδομένο ότι ένα μικρό γκρουπ μπορεί να λειτουργήσει αναρχικά, είμαστε ακόμα αντιμέτωποι με το πρόβλημα όλων εκείνων των κοινωνικών λειτουργιών για τις οποίες είναι απαραίτητη η οργάνωση αλλά σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. «Καλά», μπορεί να απαντήσουμε, όπως κάποιοι αναρχικοί έχουν κάνει, «αν μεγάλοι οργανισμοί είναι απαραίτητοι, μη μας υπολογίζετε. Θα τα καταφέρουμε και χωρίς αυτούς». Μπορούμε να το πούμε αυτό φυσικά, αλλά αν προπαγανδίζουμε τον αναρχισμό ως μια κοινωνική φιλοσοφία πρέπει να συνυπολογίζουμε και όχι να αποφεύγουμε τα κοινωνικά γεγονότα. Είναι καλύτερα για εμάς να πούμε «αφήστε μας να βρούμε τρόπους με τους οποίους μεγάλης κλίμακας λειτουργίες μπορούν να διασπαστούν σε λειτουργίες ικανές να οργανωθούν από μικρά λειτουργικά γκρουπ και τότε συνδέστε όλα αυτά τα γκρουπ με ομοσπονδιακό τρόπο.» Οι κλασικοί αναρχικοί στοχαστές, οραματιζόμενοι τη μελλοντική οργάνωση της κοινωνίας, σκέπτονταν με όρους δύο ειδών κοινωνικών θεσμών: Σαν μια γεωγραφική μονάδα, τη κομμούνα, μια Γαλλική λέξη που μπορείτε να τη θεωρήσετε ως ισοδύναμη της λέξης «κοινότητα» η της Ρωσικής λέξης «σοβιέτ» στη αυθεντική σημασία της, αλλά που έχει επίσης και τη χροιά των αρχαίων οργανωμένων χωριών για τη καλλιέργεια γης από κοινού. Και το συνδικάτο, μια άλλη Γαλλική λέξη από την ορολογία των σωματίων εμπορίου, η το συμβούλιο των εργατών σαν μονάδα βιομηχανικής οργάνωσης. Και τα δύο έχουν οραματισθεί σαν μικρές μονάδες που θα μπορούσαν να ομοσπονδοποιηθούν μεταξύ τους για τις μεγαλύτερες υποθέσεις της ζωής, διατηρώντας την αυτονομία τους, η μια ομοσπονδοποιούμενη γεωγραφικά και η άλλη βιομηχανικά.

Το πλησιέστερο πράγμα στην καθημερινή πολιτική εμπειρία, στην ομόσπονδη αρχή που προτάθηκε από τον Προυντόν και τον Κροπότκιν θα ήταν το Ελβετικό, παρά το Αμερικάνικο, πολιτικό σύστημα. Και χωρίς να θέλω να υμνήσω το Ελβετικό πολιτικό σύστημα, μπορούμε να δούμε ότι τα είκοσι δύο ανεξάρτητα καντόνια της Ελβετίας είναι μια επιτυχημένη ομοσπονδία. Είναι μια ομοσπονδία όμοιων μονάδων, μικρών πυρήνων, και τα σύνορα των καντονιών διασχίζουν ενδιάμεσα τα γλωσσολογικά και εθνικά όρια έτσι ώστε, σε αντίθεση με πολλές ανεπιτυχείς ομοσπονδίες, η συνομοσπονδία δεν κυριαρχείται από μια η κάποιες πολιτικές μονάδες. Γιατί το πρόβλημα της ομοσπονδίας, όπως το θέτει ο Λέοπολντ Κόρ στο «Η κατάρρευση των Κρατών», είναι πρόβλημα διαχωρισμού και όχι ενότητας.

Ο Herbert Luethy γράφει για το πολιτικό σύστημα της χώρας του:

«Κάθε Κυριακή, οι κάτοικοι πολυάριθμων κοινοτήτων, προσέρχονται στις κάλπες για εκλέξουν δημόσιους λειτουργούς, να επικυρώσουν κονδύλια, η να αποφασίσουν αν θα χτιστεί ένα σχολείο η ένας δρόμος. Αφού κανονίσουν τις δουλειές της κομμούνας, ασχολούνται με τις εκλογές στα καντόνια και ψηφίζουν για θέματα των καντονιών. Στο τέλος..παίρνονται οι αποφάσεις που αφορούν την ομοσπονδία. Σε κάποια από τα καντόνια, οι κυρίαρχοι άνθρωποι ακόμα συναντιούνται σε στυλ Ρουσώ, για να συζητήσουν θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Αυτή η μορφή συγκέντρωσης μπορεί να ειδωθεί σαν μια σεβαστή παράδοση με μια κάποια τουριστική αξία. Αν είναι έτσι αξίζει να δει κανείς τα αποτελέσματα της τοπικής δημοκρατίας. Το πιο απλό παράδειγμα είναι το Ελβετικό σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο είναι το πιο πυκνό στο κόσμο. Με μεγάλο κόστος και προβλήματα, έχει φτιαχτεί για εξυπηρετεί τις ανάγκες των πλέον μικρών κοινοτήτων και των πιο απομακρυσμένων κοιλάδων, όχι σαν μια πρόταση κέρδους αλλά γιατί έτσι ήθελε ο λαός. Είναι το αποτέλεσμα μανιασμένων πολιτικών αγώνων. Το 19ο αιώνα, το «δημοκρατικό σιδηροδρομικό κίνημα» έφερε τις μικρές Ελβετικές κοινότητες σε σύγκρουση με τις μεγάλες πόλεις οι οποίες είχαν συγκεντρωτικά σχέδια…

Και αν συγκρίνουμε το Ελβετικό δίκτυο με το Γαλλικό το οποίο, με αξιέπαινη γεωμετρική κανονικότητα, είναι εξ ολοκλήρου επικεντρωμένο στο Παρίσι ώστε η ευημερία ή η παρακμή μια περιοχής, η ζωή ή ο θάνατος ολόκληρων περιοχών να έχει εξαρτηθεί από τη ποιότητα της σύνδεσης με τη πρωτεύουσα, βλέπουμε τη διαφορά μεταξύ του συγκεντρωτικού κράτους και της ομόσπονδης συμμαχίας. Ο σιδηροδρομικός χάρτης είναι ο ευκολότερος να διαβάσει κανείς με μια ματιά, αλλά ας υπερθέσουμε επάνω του μια άλλη οικονομικά δραστηριότητα καθώς και τη μετακίνηση πληθυσμών.. Η διανομή της βιομηχανικής δραστηριότητας σε όλη την Ελβετία, ακόμα και στις απομακρυσμένες περιοχές μαρτυρεί για την δύναμη και τη σταθερότητα της κοινωνικής δομής της χώρας και απέτρεψε όλες τις φρικτές συγκεντρώσεις της βιομηχανίας, με τα γκέτο και το ξεριζωμένο προλεταριάτο.»


Τα παραθέτω όλα αυτά, όπως είπα, όχι για να υμνήσω την Ελβετική δημοκρατία, αλλά για να υποδείξω ότι η ομοσπονδιακή αρχή η οποία βρίσκεται στη καρδία της αναρχικής κοινωνικής θεωρίας, είναι άξια περισσότερης προσοχής από ότι της έχει δοθεί στα συγγράμματα της πολικής επιστήμης. Ακόμα και στο πλαίσιο των συνήθων πολιτικών θεσμών η υιοθέτηση της έχει εκτεταμένα αποτελέσματα. Μια άλλη αναρχική θεωρία οργάνωσης είναι αυτό που θα αποκαλούσαμε «αυθόρμητη τάξη»: Δεδομένης μιας κοινής ανάγκης, μιας συλλογικότητα ανθρώπων, μέσω της δοκιμής και του λάθους, με αυτοσχεδιασμό και πειραματισμό, θα εξελίξει τη τάξη από το χάος. Μια τάξη πιο συνεχή και πιο στενά συνδεδεμένη στις ανάγκες τους από οποιοδήποτε άλλο είδος εξωτερικά επιβεβλημένης τάξης. Ο Κροπότκιν παρήγαγε αυτή τη θεωρία από τις παρατηρήσεις του πάνω στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας και της κοινωνικής βιολογίας που οδήγησαν στο βιβλίο του «Αλληλοβοήθεια» και έχει παρατηρηθεί στις ποιο επαναστατικές καταστάσεις, σε όλους τους ad hoc οργανισμούς που ξεφυτρώνουν μετά από φυσικές καταστροφές, η σε οποιαδήποτε δραστηριότητα όταν δεν υπάρχουν οργανωτικές φόρμες η ιεραρχική εξουσία. Το όνομα που έχει δοθεί σε αυτή την έννοια είναι «Κοινωνικός Έλεγχος» στο ομότιτλο βιβλίο του Έντουαρντ Άλσγουωρθ Ρος, ο οποίος παρέθεσε στιγμές από «συνοριακές» κοινωνίες όπου, μέσω ανοργάνωτων η άτυπων μέτρων, η τάξη διατηρείται χωρίς να ωφελείται η θεσμοποιημένη εξουσία. «Η συμπάθεια, η κοινωνικότητα, η αίσθηση δικαιοσύνης και η δυσαρέσκεια, είναι αρμόδιες, κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, να επεξεργαστούν για τον εαυτό τους μια αληθινή, φυσική τάξη, δηλαδή μια τάξη δίχως σχεδιασμό η τέχνη.»
´Ενα ενδιαφέρον παράδειγμα άσκηση αυτής της θεωρίας ήταν το Πρωτοπόρο Κέντρο Υγείας στο Peckham του Λονδίνου, που ξεκίνησε στη δεκαετία πρίν τον πόλεμο από μία ομάδα γιατρών και βιολόγων που ήθελαν να μελετήσουν τη φύση της υγείας και την υγιή συμπεριφορά αντί για τη μελέτη της άρρωστης-υγείας όπως οι υπόλοιποι του επαγγέλματος τους. Αποφάσισαν ότι ο τρόπος για να το κάνουν αυτό ήταν να ξεκινήσουν μία κοινωνική λέσχη τα μέλη της οποίας συμμετείχαν ως οικογένειες και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν διάφορες εγκαταστάσεις μεταξύ των οποίων η πισίνα, το θέατρο, τον παιδικό σταθμό και την καφετέρια, με αντάλλαγμα για την εγγραφή των μελών της οικογένειας και τη συμφωνία τους για περιοδικές ιατρικές εξετάσεις. Δινόταν συμβουλές και όχι θεραπευτική αγωγή. Με σκοπό να είναι ικανοί να αντλήσουν έγκυρα συμπεράσματα οι βιολόγοι του Peckman σκέφτηκαν ότι ήταν αναγκαίο να μπορούν να παρατηρούν τα ανθρώπινα όντα που ήταν ελεύθερα – ελεύθερα να δράσουν όπως επιθυμούσαν και να εκφράζουν τις επιθυμίες τους. Έτσι δεν υπήρχαν ούτε κανόνες ούτε αρχηγοί. “Ήμουν το μοναδικό πρόσωπο με εξουσία” έλεγε ο Δρ Scott Williamson, ο ιδρυτής, “και τη χρησιμοποιούσα για να σταματήσω κάποιον ο οποίος χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε εξουσία” Για τους πρώτους οχτώ μήνες υπήρχε χάος. “Με τα πρώτα μέλη των οικογενειών” λέει ένας παρατηρητής, “κατέφθασε μία ορδή από απείθαρχα παιδιά που χρησιμοποιούσαν ολόκληρο το κτίριο όπως θα είχαν, πιθανά, χρησιμοποιήσει έναν τεράστιο δρόμο του Λονδίνου. Ουρλιάζοντας και τρέχοντας σαν χούλιγκανς μέσα σε όλα τα δωμάτια, σπάζοντας εξοπλισμό και έπιπλα”, έκαναν τη ζωή ανυπόφορη για όλους. Ο Scott Williamson ωστόσο, “επέμενε ότι η ηρεμία θα αποκαθιστώνταν μόνο από την αντίδραση των παιδιών στην ποικιλία των ερεθισμάτων που τοποθετήθηκαν στο δρόμο τους” και “σε λιγότερο από ένα χρόνο το χάος μειώθηκε σε μία τάξη όπου οι ομάδες των παιδιών καθημερινά μπορούσαν να βρεθούν να κολυμπάνε, να πατινάρουν, να κάνουν ποδήλατο, να χρησιμοποιούν το γυμναστήριο ή να παίζουν κάποιο παιχνίδι, περιστασιακά να διαβάζουν κάποιο βιβλίο στη βιβλιοθήκη… το τρέξιμο και η κραυγή ήταν πράγματα του παρελθόντος.”

Περισσότερο δραματικά παραδείγματα του ίδιου φαινόμενου αναφέρονται από εκείνους τους ανθρώπους που ήταν αρκετά γενναίοι, ή σίγουροι να θεσμίσουν αυτοκυβερνώμενες μη-πειθαρχικές κοινότητες παραβατικών ή απροσάρμοστων παιδιών: οι August Aichorn και Homer Lane είναι τέτοια παραδείγματα. Ο Aichorn διεύθυνε αυτό το διάσημο ινστιτούτο στη Βιέννη, που περιέγραψε στο βιβλίο του Wayward Youth. Ο Homer Lane ήταν ο άνθρωπος που, μετά από τα πειράματα στην Αμερική ξεκίνησε στη Βρετανία μία κοινότητα από νέους παραβάτες, αγόρια και κορίτσια, που την αποκαλούσε Μικρή Κοινοπολιτεία. Ο Lane συνήθιζε να διακηρύσσει ότι “Η ελευθερία δεν μπορεί να δοθεί. Παίρνεται από το παιδί μέσα στην ανακάλυψη και την εφεύρεση”. Πιστός σε αυτή την αρχή, σημειώνει ο Howard Jonew, “αρνήθηκε να επιβάλει πάνω στα παιδιά ένα σύστημα διακυβέρνησης που αντέγραφε τους θεσμούς του κόσμου των ενήλικων. Η δομή αυτοκυβέρνησης της Μικρής Κοινοπολιτείας αναπτύχθηκε από τα ίδια τα παιδιά, σιγά και με πόνο για να ικανοποιήσει τις δικές τους ανάγκες.”

Οι αναρχικοί πιστεύουν στις ομάδες χωρίς ηγέτες, και εάν αυτή η φράση είναι οικεία σε εσάς είναι λόγω του παράδοξου που ήταν γνωστό στην τεχνική της ομάδας χωρίς ηγέτες που υιοθετήθηκε στο Βρετανικό και Αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου – ως μέσο επιλογής των ηγετών. Οι στρατιωτικοί ψυχίατροι έμαθαν ότι τα γνωρίσματα του ηγέτη ή του ακόλουθου δεν εκτίθενται σε απομόνωση. Όπως έγραψε κάποιος από αυτούς “ανάλογα με τη συγκεκριμένη κοινωνική κατάσταση –η ηγεσία ποικίλει από κατάσταση σε κατάσταση και από ομάδα σε ομάδα.” Ή όπως το είχε θέσει ο Mihael Bakunin εκατό χρόνια πριν, “Παίρνω- δίνω, έτσι είναι η ανθρώπινη ζωή. Καθένας κατευθύνει και κατευθύνεται με τη σειρά του. Επομένως δεν υπάρχει σταθερή και συνεχής εξουσία, αλλά μία διαρκής ανταλλαγή αμοιβαίας, προσωρινής και πάνω από όλα, εθελοντικής εξουσίας και υποταγής”

Το σημείο αυτό για την ηγεσία τέθηκε καλά στο βιβλίο του John Comerford, Health the Unknown, για το πείραμα του Peckham:

“Συνηθισμένος όπως είναι σε αυτή την ηλικία στην τεχνική ηγεσία… είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει την αλήθεια πως οι ηγέτες δεν χρειάζονται εκπαίδευση ή καθορισμό, αλλά αναδύονται αυθόρμητα όταν το απαιτούν οι συνθήκες. Μελετώντας τα μέλη στο ελεύθερο για όλου Κέντρο του Peckham, οι παρατηρητές επιστήμονες είδαν ξανά ξαν ά πως ένα μέλος ενστικτωδώς έγινε, και αναγνωρίσθηκε ενστικτωδώς αλλά όχι επίσημα, ηγέτης για να συναντηθεί με τις ανάγκες τις συγκεκριμένης στιγμής. Τέτοιοι ηγέτες εμφανίζονται και εξαφανίζονται όπως απαιτούσε η ροή του Κέντρου. Επειδή δεν ήταν συνειδητά καθορισμένοι, ούτε (όταν είχαν ικανοποιήσει το σκοπό τους) ανατρεπόταν συνειδητά. Ούτε εκδηλωνόταν οποιαδήποτε ευγνωμοσύνη από τα μέλη στον ηγέτη είτε στο χρόνο των υπηρεσιών του ή μετά την παράδοση τους. Αυτοί ακολουθούσαν την καθοδήγηση τους όσο αυτή ήταν χρήσιμη και την ήθελαν. Σκορπίζαν μακριά του χωρίς συγγνώμη όταν κάποια ευρύτερη εμπειρία τους έκανε νόημα σε μία ποιο φρέσκια περιπέτεια, που με τη σειρά της θα ξερνούσε τον αυθόρμητο ηγέτη της, ή όταν η αυτοπεποίθηση ήταν τέτοια που κάθε μορφή εξαναγκαστικής ηγεσίας θα ήταν περιορισμός για αυτούς. Μία κοινωνία, επομένως, εάν αφεθεί στις κατάλληλες συνθήκες να εκφράσει τον εαυτό της αυθόρμητα δοκιμάζει τη σωτηρία της και πετυχαίνει την αρμονία της δράσης της που η επιβεβλημένη ηγεσία δεν μπορεί να τη συναγωνιστεί.”

Μην ξεγελιέστε από το γλυκό εύλογο όλων αυτών. Αυτή η αναρχική έννοια της ηγεσίας είναι αρκετά επαναστατική στις συνέπειες της όπως μπορείς να δεις εάν κοιτάξεις γύρω σου, βλέπεις παντού σε λειτουργία την αντίθετη έννοια: της ιεραρχικής, εξουσιαστικής, προνομιούχας και μόνιμης ηγεσίας. Υπάρχουν ελάχιστες συγκριτικές έρευνες διαθέσιμες για τις επιδράσεις των δύο αντίθετων προσεγγίσεων στην οργάνωση της εργασίας. Δύο από αυτές θα τις αναφέρω αργότερα· μία άλλη, σχετική με την οργάνωση των αρχιτεκτονικών γραφείων παράχθηκε το 1962 για το ινστιτούτο των Βρετανών Αρχιτεκτόνων κάτω από τον τίτλο The Architect and His Office. Η ομάδα που ετοίμασε αυτή την αναφορά θεμελίωσε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στη διαδικασία σχεδιασμού, που οδήγησε στην ανάδειξη διαφορετικών τρόπων εργασίας και μεθόδων οργάνωσης. Η μία κατηγοριοποιήθηκε ως κεντροποιημένη, και χαρακτηριζόταν από αυτοκρατικές μορφές ελέγχου, και την άλλη την αποκάλεσαν διάχυτη, που παρείχε αυτό που αποκαλούσαν “μία άτυπη ατμόσφαιρα ελεύθερης-ροής ιδεών” Αυτό είναι ένα πολύ ζωντανό θέμα ανάμεσα στους αρχιτέκτονες. Ο κύριος W.D Pile, με επίσημη ιδιότητα βοήθησε στην εγγύηση της κύριας επιτυχίας της μεταπολεμικής βρετανικής αρχιτεκτονικής, το πρόγραμμα κατασκευής σχολείων, καθορίζει ανάμεσα στα πράγματα που κοιτάει σε ένα μέλος της ομάδας κατασκευής αυτό: “πρέπει να έχει μία πίστη σε αυτό που αποκαλώ μη-ιεραρχική οργάνωση της εργασίας. Η εργασία οφείλει να οργανώνεται όχι στο σύστημα των άστρων αλλά στο σύστημα του ρεπερτορίου. Ο ηγέτης της ομάδας μπορεί συχνά να είναι ένας νέο μέλος της ομάδας. Αυτό μπορεί να γίνει αποδεκτό εάν είναι κοινά αποδεκτό πως η ανωτερότητα βρίσκεται στην καλύτερη ιδέα και όχι στον παλαιότερο άνθρωπο” Και ένας από τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες μας, ο Walter Gropius, διακήρυττε ότι αυτό που αποκαλούσε τεχνική “της συνεργασίας ανάμεσα σε ανθρώπους, που μπορούσε να απελευθερώσει τα δημιουργικά ένστικτα του ατόμου αντί να τα καταπνίξει. Η ουσία της τεχνικής αυτής όφειλε να δίνει έμφαση στην ατομική ελευθερία για πρωτοβουλία, αντί στην εξουσιαστική καθοδήγηση ενός αφεντικού… συγχρονίζοντας την ατομική προσπάθεια μέσω ενός συνεχούς δίνω-παίρνω των μελών του…”

Αυτό μας οδηγεί σε έναν άλλον ακρογωνιαίο λίθο της αναρχικής θεωρίας, την ιδέα του εργατικού ελέγχου της βιομηχανίας. Πολλοί μεγάλοι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο εργατικός έλεγχος είναι μία ελκυστική ιδέα, αλλά δεν μπορεί να υλοποιηθεί (και επομένως ανάξια να αγωνιστεί κανείς για αυτή) λόγω της κλίμακας και της πολυπλοκότητας της νεωτερικής βιομηχανίας. Πώς μπορούμε να τους πείσουμε διαφορετικά; Εκτός από το να επισημάνουμε πως η αλλαγή των πηγών της εξουσίας των κινήτρων κάνει τη γεωγραφική συγκέντρωση της βιομηχανίας απαρχαιωμένη, και το πως οι αλλαγές στις μεθόδους παραγωγής κάνουν τη συγκέντρωση μεγάλων αριθμών ανθρώπων περιττή, ίσως η καλύτερη μέθοδος να πείσουμε τους ανθρώπους ότι ο εργατικός έλεγχος είναι μία εφικτή πρόταση στη βιομηχανία μεγάλης κλίμακας είναι δείχνοντας τα επιτυχημένα παραδείγματα αυτού που οι συντεχνιακοί σοσιαλιστές αποκαλούσαν “έλεγχο οικειοποίησης” Αυτοί ήταν μερικοί και περιοριστικοί στην πραγματικότητα, όπως ήταν υποχρεωμένοι, αλλά έδειξαν πως οι εργαζόμενοι είχαν την οργανωτική ικανότητα στη βάση τους, που οι περισσότεροι άνθρωποι αρνούνται ότι την κατέχουν.

Επιτρέψτε μου να το εξηγήσω μέσα από δύο στιγμές τις νεωτερικής μεγάλης κλίμακας βιομηχανίας. Το πρώτο είναι το σύστημα της ομάδας εργατών, και περιγράφηκε από έναν Αμερικανό καθηγητή της βιομηχανικής και διευθυντικής μηχανικής, Seymour Melman, στο βιβλίο του Decision-Making and Productivity. Αναζητούσε, μέσω μία λεπτομερούς σύγκρισης της μανιφακτούρας του ίδιου προϊόντας, του τρακτέρ Ferguson, στο Detroit και το Coventry, Αγγλία, “να αποδείξει ότι υπήρχαν πραγματικές εναλλακτικές στον κανόνα της διεύθυνσης της παραγωγής” Η έκθεση του για τη λειτουργία του συστήματος της ομάδας εργατών επιβεβαιώθηκε από έναν μηχανικό στο Coventry, τον Reg Wright, σε δύο άρθρα της Αναρχίας. Στη βιομηχανία τρακτέρ του Standard στην περίοδο μέχρι το 1956 που πουλήθηκε, ο Melman γράφει: “Σε αυτή την εταιρεία θα δούμε ότι την ίδια στιγμή: χιλιάδες εργάτες λειτουργούσαν δυνητικά χωρίς επιτήρηση όπως συμβατικά κατανοείται, και σε πολύ υψηλή παραγωγικότητα· πληρωνόταν ο μεγαλύτερος μισθός στη βρετανική βιομηχανία· παραγόταν υψηλής ποιότητας προϊόντα σε αποδεκτές τιμές σε εργοστάσια εκτατικής μηχανοποίησης· η διεύθυνση διεξήγαγε τις υποθέσεις της σε ασυνήθιστα χαμηλό κόστος· οι επίσης οργανωμένοι εργάτες είχαν ένα ουσιαστικό ρόλο στην παραγωγή της λήψης των αποφάσεων”

Από την πλευρά της παραγωγής οι εργάτες, “το σύστημα της ομάδας εργασίας οδηγούσε στην παρακολούθηση των αγαθών και όχι στην παρακολούθηση των ανθρώπων” Ο Melman παραβάλει τον “αρπαχτικό ανταγωνισμό” που χαρακτηρίζει το διευθυντικό σύστημα λήψης αποφάσεων με το εργατικό σύστημα λήψης αποφάσεων στο οποίο “το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαδικασίας διαμόρφωσης της απόφασης είναι αυτό της αμοιβαιότητας της λήψης της απόφασης με την τελική εξουσία που βρίσκεται στα χέρια των ομαδοποιημένων εργατών καθεαυτά.” Το σύστημα ομάδας όπως περιγράφεται από τον Melman είναι πολύ όμοιο με το συλλογικό σύστημα συμβολαίου που επινοήθηκε από τον G.D.H Cole, που ισχυριζόταν ότι “το αποτέλεσμα θα ήταν να συνδέσει τα μέλη της ομάδας εργασίας μαζί σε μία κοινή επιχείρηση κάτω από την αιγίδα και τον έλεγχο τους, και να τα απελευθερώσει από την εξωτερικά επιβλημένη πειθαρχία σε σχέση με τη μέθοδο τους να γίνει η δουλειά.”

Το δεύτερο μου παράδειγμα αντλείται πάλι από μία συγκριτική μελέτη των διαφορετικών μεθόδων της εργατικής οργάνωσης, που έγινε από το ινστιτούτο του Tavistock στα τέλη της δεκαετίας του 50, και αναφέρεται στο Organisational Choice του E. L. Trist, και το Autonomous Group Functioning του P. Herbst. Η σημασία του μπορεί να φανεί από τις εισαγωγικές λέξεις του πρώτου: “Η έρευνα αυτή αφορά μία ομάδα ανθρακωρύχων που ήρθαν μαζί για να αναπτύξουν έναν νέο τρόπο ομαδικής εργασίας, σχεδιάζοντας τον τύπο της αλλαγής που ήθελαν να φέρουν σε πέρας, και την ελέγχουν σε πρακτικό επίπεδο. Ο νέος τύπος της εργατικής οργάνωσης που έχει μείνει γνωστή στη βιομηχανία ως σύνθετη εργασία, έχει σε μερικά χρόνια αναδυθεί αυθόρμητα σε έναν αριθμό διαφορετικών λάκκων στο βορειοδυτικό πεδίο άνθρακα του Durham. Οι ρίζες της πάνε πίσω σε μία παλιά παράδοση η οποία έχει σχεδόν αντικατασταθεί ολοκληρωτικά στην πορεία του τελευταίου αιώνα από την εισαγωγή των τεχνικών εργασίας που βασίζονται στον τεμαχισμό καθηκόντων, τη διαφορά στο στάτους και το μισθό, και τον εξωτερικό ιεραρχικό έλεγχο.” Η άλλη αναφορά σημειώνει πως η μελέτη έδειξε “την ικανότητα των αρκετά μεγάλων ομάδων εργασίας των 40-50 μελών να δρουν αυτορυθμιζόμενοι, αυτοαναπτυσσόμενοι κοινωνικοί οργανισμοί ικανοί να συντηρούνται αφεαυτοί σε μία σταθερή κατάσταση υψηλής παραγωγικότητας” Οι συγγραφείς περιγράφουν το σύστημα με έναν τρόπο που δείχνει τη σχέση του με την αναρχική σκέψη:

“Η σύνθετη οργάνωση της εργασίας μπορεί να περιγραφεί ως μία στην οποία η ομάδα παίρνει τη συνολική ευθύνη για ολόκληρο τον κύκλο των εγχειρημάτων που περιλαμβάνονται στη εξόρυξη του άνθρακα. Κανένα μέλος της ομάδας δεν έχει σταθερό εργατικό ρόλο.”


Αντί για αυτό, οι άνθρωποι αναπτύσσουν οι ίδιοι, εξαρτώμενοι από τις απαιτήσεις του εν κινήσει ομαδικού καθήκοντος. Μέσα στα όρια των απαιτήσεων της τεχνολογίας και της ασφάλειας είναι ελεύθεροι να αναπτύξουν τον δικό τους τρόπο οργάνωσης και της εκτέλεσης του καθήκοντος τους. Δεν είναι το υποκείμενο σε καμιά εξωτερική αρχή σε σχέση με αυτή, ούτε υπάρχει μέσα στην ομάδα κάποιο μέλος που αναλαμβάνει την τυπική διευθυντική λειτουργία της ηγεσίας. Ενώ στη long wall συμβατική εργασία το καθήκον της εξόρυξης του άνθρακα διαχωρίζεται σε τέσσερις με οχτώ ρόλους εργασίας, που εκτελούνται από διαφορετικές ομάδες, με καθεμία να πληρώνεται σε διαφορετική τιμή, στις σύνθετες ομάδες εργασίας τα μέλη δεν πληρώνονται απευθείας για κάθε καθήκον που εκτελείται. Η συμφωνία για το μισθό όλων, αντί για αυτό, βασίζεται στη διαπραγμάτευση της τιμής για τόνους παραγόμενου κάρβουνου από την ομάδα. Το εισόδημα που αποκτάται χωρίζεται ισότιμα ανάμεσα στα μέλη της ομάδας.

Τα έργα στα οποία παραπέμπω έχουν γραφτεί για ειδικούς στην παραγωγικότητα και τη βιομηχανική οργάνωση, αλλά τα μαθήματα τους είναι καθαρά για ανθρώπους που ενδιαφέρονται για την ιδέα του εργατικού ελέγχου. Αντιμέτωποι με την αντίρρηση ότι ακόμα και αν μπορούν να εμφανιστούν αυτόνομες ομάδες που μπορούν να οργανωθούν οι ίδιες σε μεγάλη κλίμακα και πολύπλοκα καθήκοντα, δεν έχει ακόμα φανεί ότι μπορούν να συντονιστούν επιτυχώς, καταφεύγουμε ξανά στη αρχή της ομοσπονδίας. Δεν υπάρχει τίποτα παράξενο σχετικά με την ιδέα ότι μεγάλες μονάδες αυτόνομων βιομηχανικών μονάδων μπορούν να οργανωθούν ομοσπονδιακά και να συντονίσουν τις δραστηριότητες τους. Εάν ταξιδέψετε στην Ευρώπη πάτε πάνω από τις γραμμές μίας ντουζίνας συστημάτων σιδηρόδρομων – καπιταλιστικών και κομμουνιστικών – στις οποίες φτάνουν μέσα από την ελεύθερη συμφωνία ανάμεσα σε διάφορες αναλήψεις χωρίς κεντρική αρχή. Μπορείς να στείλεις ένα γράμμα οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά δεν υπάρχει καμία ταχυδρομική αρχή – οι αντιπρόσωποι των διαφορετικών ταχυδρομικών αρχών απλά έχουν ένα συμβούλιο περίπου κάθε πέντε χρόνια.

Υπάρχουν ρεύματα, που παρατηρούνται σε αυτά τα περιστασιακά πειράματα στη βιομηχανική οργάνωση, σε νέες προσεγγίσεις προβλημάτων παραβατικότητας και εθισμού, στην εκπαιδευτική και κοινοτική οργάνωση, και στην “απο-ιδρυματοποίηση” νοσοκομείων, άσυλων, παιδικών σταθμών και πάει λέγοντας, που έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους, και που λειτουργούν ενάντια στις γενικά αποδεκτές ιδέες για την οργάνωση, την εξουσία και την κυβέρνηση. Η κυβερνητική θεωρία με την έμφαση της στα συστήματα αυτοοργάνωσης, οδηγεί σε μία παρόμοια επαναστατική κατεύθυνση. Οι George και Louise Crowley, για παράδειγμα, στα σχόλια τους στην έκθεση τους Ad Hoc Committee on the Triple Revolution, (Monthly Review, Nov. 1964) σημειώνουν ότι, “Δεν το βρίσκουμε λιγότερο λογικό να αξιώσουμε μία λειτουργική κοινωνία χωρίς εξουσία από το να αξιώσουμε ένα τακτικό σύμπαν χωρίς θεό. Επομένως η λέξη αναρχία δεν πρέπει να μας φοβίζει με συνειρμούς για αταξία, χάος ή σύγχυση. Για τον άνθρωπο, που ζει σε μη ανταγωνιστικές συνθήκες ελευθερίας από τον μόχθο και την καθολική αφθονία, η αναρχία είναι απλά η ενδεδειγμένη κατάσταση της κοινωνίας.” Στη Βρετανία ο καθηγητής Richard Titmuss σημειώνει ότι οι κοινωνικές ιδέες μπορούν να είναι το ίδιο σημαντικές στο επόμενο μισό αιώνα ως τεχνολογική καινοτομία. Πιστεύω ότι οι κοινωνικές ιδέες του αναρχισμού: αυτόνομες ομάδες, αυθόρμητη τάξη, εργατικός έλεγχος, η αρχή της ομοσπονδιοποίησης, αθροίζονται σε μία συνεκτική θεωρία της κοινωνικής οργάνωσης που είναι έγκυρη και ρεαλιστικά εναλλακτική στην εξουσιαστική, ιεραρχική και θεσμική κοινωνική φιλοσοφία που τις βλέπουμε να εφαρμόζονται παντού γύρω μας. Ο άνθρωπος θα υποχρεωθεί, διακήρυττε ο Κροπότκιν, “να βρει νέες μορφές οργάνωσης για τις κοινωνικές λειτουργίες που το Κράτος ικανοποιεί μέσω της γραφειοκρατίας” και επέμενε ότι “όσο καιρό αυτό δεν γίνεται τίποτα δεν θα γίνεται” Νομίζω ότι οφείλουμε να ανακαλύψουμε πως πρέπει να είναι αυτές οι νέες μορφές της οργάνωσης. Τώρα πρέπει να κάνουμε τις ευκαιρίες πράξη.

Σημειώσεις:

[1](Σ.τ.Μ.)Με τον όρο “κυβερνητική” εννοούμε την : “επιστήμη συστημάτων(ή συστημική)Eνα διεπιστημονικό γνωστικό πεδίο το οποίο παρέχει έναν κοινό τρόπο σκέψης με στόχο την ανάπτυξη μεθοδολογικών πλαισίων για τη μελέτη συστημάτων με εσωτερική δομή (π.χ. κοινωνικά, ηλεκτρονικά, βιολογικά, γνωσιακά ή μεταφυσικά συστήματα).( http://en.wikipedia.org/wiki/Cybernetics )

Για τη ζωή , τη προσφορά και το έργο του Γουώρντ : http://en.wikipedia.org/wiki/Colin_Ward

Συνέχεια...

Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους

Posted: by παντιγέρα in
0
"Όλα πήγαν στραβά εξ αρχής στο κράτος που ονομάστηκε Ελλάδα, το 1830 που εμφανίστηκε η νέα Ελλάδα στον ίδιο τόπο που στην αρχαιότητα υπήρχε η Αρχαία Ελλάδα, πράγμα που δημιούργησε μύριες παρανοήσεις όσον αφορά την καταγωγή των Νεοελλήνων, που βέβαια δεν είναι ανάγκη να έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα για να είναι Έλληνες. Ούτε είναι κανείς σώνει και καλά Έλληνας γιατί έτυχε να γεννηθεί στην Ελλάδα. Η ζορισμένη γεωγραφία πολύ μικρό ρόλο παίζει στην εθνικότητα, και αυτό το γνώριζαν πολύ καλά οι Αρχαίοι Έλληνες, οι διάσπαρτοι τότε σε όλο τον γνωστό κόσμο. Άλλωστε, οι Εβραίοι που ΄μέχρι πρότινος δεν είχαν πατρίδα, δεν έπαψαν ποτέ να είναι ο πιο συνεκτικός λαός από εθνολογικής απόψεως.
«Η Ελλάδα ως κράτος», λέει ο Γεράσιμος Κακλαμάνης, «ήταν εξαρχής ο Λίβανος των Βαλκανίων». Δηλαδή ένα κράτος εθνικής σκοτοδίνης, χωρίς κανέναν φορέα εθνικής υπάρξεως. Μια απλή ματιά στα κατά καιρούς ελληνικά συντάγματα, λέει ο Κακλαμάνης είναι ικανή για να δείξει την εξ αρχής έλλεχη θεμελίων αυτού του κράτους. Το πρώτο σύνταγμα της Επιδαύρου ορίζει σαν φορέα του κράτους την θρησκεία, πράγμα που γίνεται από ανάγκη διότι αυτοί που πολέμησαν τους Τούρκους δεν είχαν τίποτα άλλο κοινό πέρα της θρησκείας, που δίκαια, συνεπώς, απόχτησε την σημασία που έχει πάντα στην ελληνική διοίκηση.
Στην παράγραφο 2 του συντάγματος της Επιδαύρου δίνεται ο ορισμός του Έλληνα: "Έλληνες είναι όσοι αυτόχθονες πιστεύουσιν εις Χριστόν".

Πιο τρελός ορισμός δεν θα μπορούσε να υπάρξει, Δηλαδή, αν κάποιος δεν πιστεύει στον Χριστό (προσοχή, το Σύνταγμα δεν λέει στον Θεό) δεν θα ήταν δυνατό να είναι Έλληνας;

Ναι, δεν θα ήταν, ούτε και σήμερα είναι εν πολλοίς δυνατό να είναι Έλληνας. Όμως, ποιος είδε ποτέ την πίστη και την μέτρησε; ρωτάει ο Κακλαμάνης με το διαβρωτικό επτανησιακό του χιούμορ.

Ποιος είναι δυνατό να ξέρει αν εγώ, για παράδειγμα, πιστεύω ή δεν πιστεύω στον Χριστό;

Κι αν εγώ δεν πιστεύω, πράγμα που είναι δικαίωμα μου, αφού η θρησκεία είναι πρόβλημα συνείδησης, τι θα απογίνω, θα με διώξουν από την Ελλάδα ως μη νομιμοποιούμενο συνταγματικώς ως έλληνα;
Ήταν η θρησκεία κριτήριο εθνικής υπάρξεως, ύστερα από τεσσάρων αιώνων συμβίωση του χριστιανισμού με μια συγγενή θρησκεία, τον μωαμεθανισμό, τον οποίο είχε αποδεχτεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της δυτικής Ελλάδας;

Τι απέγιναν οι Έλληνες, που έτυχε να είναι Μουσουλμάνοι;

Μα, θεωρήθηκαν Τούρκοι, και εκδιώχθηκαν στην Τουρκία με την ανταλλαγή πληθυσμών, που έγινε βάσει κυρίως του θρησκεύματος.

Και γιατί δυστροπούμε που θεωρούν Τούρκους τους εαυτούς τους οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης, που είναι Έλληνες μουσουλμανικού θρησκεύματος;

Το σύνταγμα της Επιδαύρου δεν είναι αυτό που λανσάρει την εξίσωση "πας χριστιανός, Έλλην" και συνεπώς "πάς μουσουλμάνος, Τούρκος";
Και το ερώτημα επικρέμαται: Γιατί το πρώτο Ελληνικό σύνταγμα της Επιδαύρου υποχρεώνεται να ορίσει την εθνικότητα μόνο βάσει ενός συνειδησιακού προβλήματος, της θρησκείας;

Μα, διότι αναγνωρίζει πως όλοι όσοι πήραν μέρος στον αγώνα κατά των Τούρκων ήταν μεν όλοι Χριστιανοί, , δεν ήταν όμως όλοι Έλληνες. Ήταν και φτωχοί Τούρκοι, και Αρβανίτες, και Βλάχοι, και Σλάβοι, και Πομάκοι, και Γύφτοι - και ότι θες."

Απόσπασμα απο το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη "Ιστορία του Νεοελληνικού κράτους" (1993, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου)

Συνέχεια...
0
Φοιτητές οικονομικών από το Μπέρκλει της Καλιφόρνια ξεσηκώνονται ενάντια στην «αυτιστική» νεοκλασική οικονομική θεωρία
Στα μέσα του Οκτώβρη, και με πυρήνα το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλει, ξεκίνησε μια κινητοποίηση φοιτητών οικονομικών επιστημών για την απαλλαγή των προγραμμάτων σπουδών τους από τη μονοκαλλιέργεια της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας.  Οι φοιτητές καλούνταν να κολλήσουν το ακόλουθο Μανιφέστο (κατά προτίμηση σε χρωματιστό χαρτί) στις πόρτες και τους πίνακες ανακοινώσεων του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης των Πανεπιστημίων τους. Ένα από τα πρώτα μάλιστα «θύματα» αυτής της καμπάνιας υπήρξε ο τιμημένος με Νόμπελ Οικονομίας (το 2002) καθηγητής του Berkeley Daniel Mc Fadden.

Kick It Over Manifesto
Εμείς, οι υπογράφοντες, απευθύνουμε την εξής κατηγορία: πως εσείς, οι καθηγητές των νεοκλασικών οικονομικών και οι μαθητές σας, έχετε διαπράξει μια τεράστια απάτη σε βάρος του κόσμου.
Υποστηρίζετε  πως εργάζεστε εντός μιας  καθαρής επιστήμης με τους τύπους και τους νόμους της, ενώ  πρόκειται για κοινωνική επιστήμη, με όλη την ευθραυστότητα και την αβεβαιότητα που αυτό συνεπάγεται. Σας κατηγορούμε ότι προσποιείστε κάτι το οποίο δεν είστε.
Κρύβεστε στα γραφεία σας, προστατευμένοι με τα μαθηματικά σας αλαμπουρνέζικα, ενώ στον πραγματικό κόσμο, χάνονται δάση, εξαφανίζονται είδη και καταστρέφονται ανθρώπινες ζωές με ανάλγητο τρόπο.
Γνωρίζετε από τη σύλληψή του πώς ένα από τα μεγέθη σας για τη μέτρηση της οικονομικής προόδου, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, είναι θεμελιωδώς ελλιπές και ελαττωματικό. Και παρ’ όλα αυτά, του επιτρέψατε να αναδειχθεί σε παγκόσμιο στάνταρ που αναφέρεται καθημερινά σε κάθε είδους ΜΜΕ. Σας κατηγορούμε πως προβάλλετε  μια ψευδαίσθηση προόδου.
Έχετε προκαλέσει μεγάλη ζημιά, αλλά ο καιρός σας φτάνει πια στο τέλος του. Τα συστήματά σας καταρρέουν, οι ανεπάρκειές σας αποκαλύπτονται. Μια οικονομική επανάσταση έχει ξεκινήσει, ελπιδοφόρα και αποφασισμένη όπως όλες στην ιστορία. Θα έχουμε τη δική μας σύγκρουση οικονομικών παραδειγμάτων, θα έχουμε τη δική μας στιγμή δοκιμασίας και από αυτές θα προκύψει μια νέα οικονομική επιστήμη: ανοιχτή, ολιστική, ανθρώπινης κλίμακας.
Από σχολή σε σχολή, θα  καταδιώκουμε εσάς, τους εκπροσώπους του κατεστημένου. Μετά, στους μήνες και τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα ξεκινήσουμε να  αναπρογραμματίζουμε το σύστημα μαζικής καταστροφής που μας φορτώσατε.
Τα οικονομικά αφορούν ανθρώπους: όχι καμπύλες!*
Δεν είναι η πρώτη φορά που φοιτητές των οικονομικών επιστημών αμφισβητούν τη νεοκλασική οικονομική θεωρία. Η καμπάνια του «kick it over» βρίσκεται στο ίδιο ρεύμα με  πρωτοβουλίες που έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί ακόμα και  σε τμήματα του σκληρού πυρήνα της οικονομικής ορθοδοξίας ή ιδρύματα – σύμβολα της εκπαίδευσης των ελίτ. Με μια σύντομη επισκόπηση συναντάμε μεταξύ αυτών το Χάρβαρντ, το Κέομπριτζ, την ENS. Η κορυφαία ανάμεσα σε αυτές τις πρωτοβουλίες είναι το κίνημα των post-autistic economics, με αφετηρία τη Γαλλία. Το κίνημα αυτό, αφού κατήγγειλε την υπερβολική εμπιστοσύνη των οικονομολόγων στην ικανότητα των μαθηματικών εργαλείων να εξηγούν, απηύθυνε έκκληση για πλουραλιστικές προσεγγίσεις. Στη διαδρομή του έτυχε της υποστήριξης ετερόδοξων καθηγητών και κατάφερε να φοβίσει ως και τη γαλλική κυβέρνηση. Με τη χρήση και των διαδικτυακών εργαλείων, η πρωτοβουλία αυτή συναντήθηκε με αντίστοιχες στην Ισπανία και το Κέιμπριτζ.
Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, σεβαστή μερίδα οικονομολόγων και φοιτητών των οικονομικών, βλέποντας την αδυναμία του κυρίαρχου παραδείγματος να προσφέρει λύσεις στα εντεινόμενα προβλήματα της ανεργίας, των κοινωνικών ανισοτήτων και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, στρέφουν την προσοχή τους προς εναλλακτικά ρεύματα της οικονομικής σκέψης. Τώρα, στις μέρες της ύφεσης που ακολούθησαν την κρίση του 2008, οι φωνές της αμφισβήτησης πληθαίνουν και  συμπεριλαμβάνουν ακόμα και φημισμένους εκπροσώπους των ακαδημαϊκών ελίτ (Κρούγκμαν κ.ά.), μεταφέροντας την κρίση και στο πεδίο της οικονομικής επιστήμης. Μολονότι η  έκβαση της αναμέτρησης φαίνεται ακόμη αβέβαιη, είναι ελπιδοφόρο πως προτάσεις του στιλ «η ανεργία οφείλεται στην αύξηση των μισθών» και «η κλιματική αλλαγή μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω του μηχανισμού της αγοράς» παύουν πλέον να αντιμετωπίζονται σαν …ιερές αγελάδες.
* «Economics is about people, not curves»: σύνθημα του κινήματος των post – autistic economics
Μετάφραση: Σωτήρης Κοσκολέτος

Συνέχεια...

Επιζήν επικινδύνως

Posted: by παντιγέρα in
0
Τα χαράματα της περασμένης Κυριακής, ένα απορριμματοφόρο του δήμου ρούφηξε και τεμάχισε έναν άστεγο που κοιμόταν μέσα σε έναν κάδο σκουπιδιών, κάπου ανάμεσα στον Ταύρο και στα Κάτω Πετράλωνα. Αγνωστο το όνομά του. Οι ειδήσεις μιλούν απλώς για έναν «πενηντάχρονο» Ελληνα, ένα από τα κινούμενα ερείπια με τα οποία διασταυρωνόμαστε όλο και πιο συχνά στην πόλη.

Αν ένας ή περισσότεροι άστεγοι πέθαιναν από το κρύο, το σοκ θα ήταν μικρότερο, όπως μικρότερη, ξεθυμασμένη είναι πια η έκπληξή μας όταν μαθαίνουμε για πνιγμένους Ασιάτες στον Εβρο ή στο Αιγαίο, αφού εδώ το «λαθρομετανάστης» βαραίνει πιο πολύ από το «νεκρός». Ομως ο 50χρονος πέθανε στην Αθήνα, ανήμερα μιας λαμπρής γιορτής, του Μαραθώνιου Δρόμου, στην επέτειο των 2.500 χρόνων από τη μεγάλη μάχη, μια εβδομάδα πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές.




Ο θάνατός του έφερε στην επικαιρότητα έναν νεόκοπο όρο, τον «νεοάστεγο», μια υποκατηγορία του «νεόπτωχου». Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Κλίμακα», τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ραγδαία ο αριθμός των αστέγων και ταυτόχρονα αλλάζει η κοινωνική τους σύνθεση, καθώς στις γραμμές τους διαρκώς προστίθενται νέοι 18 – 25 ετών, υγιείς και μορφωμένοι, που περιθωριοποιούνται γιατί δεν βρίσκουν δουλειά και δεν έχουν μια οικογένεια να τους στηρίζει. Φέτος το Ιούλιο, ένα ζευγάρι Ρουμάνων βρήκε έναν παρόμοιο θάνατο, ξανά χαράματα, στην παραλία του Φλοίσβου, όταν τους παρέσυρε ένα φορτηγό που καθάριζε την αμμουδιά. Μες στο μισοσκόταδο, ο οδηγός πέρασε τα σλίπινγκ μπανγκ των κοιμισμένων Ρουμάνων για σκουπίδια. Και πάλι δεν μάθαμε τα ονόματά τους, παρά μόνο ότι και οι δύο ήταν γύρω στα 30. Εκείνη την καυτή καλοκαιρινή νύχτα, δύο 30χρονοι ξένοι, που γύρευαν λίγη δροσιά, είχαν στέγη τον ουρανό, όμως ο δικός μας 50χρονος είχε στέγη το καπάκι του κάδου μες στον οποίο κατέφυγε για να αποφύγει το κρύο του δρόμου.

Τρία είναι, μέχρι στιγμής, τα ορατά σημάδια της κρίσης στο αστικό περιβάλλον: τα ξενοίκιαστα καταστήματα, η ευκολία στο να βρεις ταξί και η δυσκολία στο να βρεις παγκάκι, αφού τα περισσότερα, στο κέντρο της πόλης, είναι μέρα νύχτα κατειλημμένα από αστέγους – και μάλιστα, η διεκδίκησή τους μπορεί να οδηγήσει μέχρι τον φόνο, όπως συνέβη πριν από λίγες εβδομάδες με φόντο το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.

Η αυλή των δραμάτων και όχι των θαυμάτων είναι πια η Αθήνα, όμως η πόλη είναι ο μόνος τόπος όπου οι ανέστιοι μπορούν, κουτσά στραβά, να επιβιώσουν. Η πόλη τούς ανοίγει τη σκελετωμένη, γεμάτη σκόνη και ποντίκια αγκαλιά της, η πόλη τούς χαμογελά με τα σάπια δόντια της: με τα συσσίτια, με τα ληγμένα τρόφιμα των σούπερ μάρκετ που αραδιάζονται στο πεζοδρόμιο, με τα μισοσαπισμένα λαχανικά στις λαϊκές αγορές, με ό, τι ανασύρεται από τους κάδους. Δεν έχει σημασία αν οι άστεγοι είναι ξένοι ή Ελληνες, αν η εξαθλίωσή τους οφείλεται στην «άδικη κοινωνία», στην οικονομική κρίση ή σε δικές τους ολέθριες (και ίσως αναπόφευκτες) επιλογές. Η πόλη γίνεται ο τάφος τους, όμως δεν προβλέπεται η ανέγερση κάποιου μνημείου γι’ αυτούς που βούλιαξαν και θα βουλιάξουν. Το ερώτημα δεν είναι «τι» έκαναν αυτοί για να αξίζουν μνημείο, αλλά τι «δεν» έκανε η οργανωμένη κοινωνία ώστε οι άνθρωποι, σε καιρό ειρήνης, να μην πεθαίνουν χειρότερα από τα σκυλιά.

«Είναι πιο δύσκολο να τιμήσουμε τη μνήμη των ανωνύμων παρά των επιφανών». Αυτό το επίγραμμα, το χαραγμένο στο μνημείο για τον Βάλτερ Μπένγιαμιν, στην ακτή της μικρής καταλανικής πόλης Πορτμπού, θα ταίριαζε για όλους τους ανώνυμους νεκρούς, τους 30άρηδες, τους 50άρηδες, που η ταυτότητά τους είναι η ηλικία τους – κι αυτή κατά προσέγγιση.

Πηγή: Καθημερινή

Συνέχεια...

«Φαντάρε που πας;» στο διάολο!

Posted: by παντιγέρα in
0
Πραγματικά στο διάολο έστειλε η ιδιοκτησία και αρχισυνταξία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ τη γνωστή στήλη του κυριακάτικου φύλλου «ΦΑΝΤΑΡΕ ΠΟΥ ΠΑΣ». Μια στήλη που κράτησαν διαφορετικοί δημοσιογράφοι, με το ίδιο πάντα φιλότιμο, αγωνία, ενδιαφέρον για τον απλό φαντάρο.

Η στήλη «Φαντάρε που πας» για χρόνια συντρόφεψε και στήριξε τον Φαντάρο Πολίτη με Στολή, έδωσε βήμα στις καταγγελίες του, έγινε όπλο απέναντι στην αυθαιρεσία των αξιωματικών και διοικητών, κατακεραύνωσε τις αυθαιρεσίες και την παραβίαση των δικαιωμάτων των στρατιωτών.


Επίσης, η στήλη τόλμησε. Τόλμησε να αναδείξει τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις πολεμικές προμήθειες, Ελλήνων βιομήχανων και εμπόρων, αλλά και ξένων πολυεθνικών.

Στάθηκε απέναντι στην εμπλοκή του ελληνικού στρατού σε όλα τα ιμπεριαλιστικά εγκλήματα του ΝΑΤΟ-ΕΥΡΩΣΤΡΑΤΟΥ-ΟΗΕ. Υπερασπίστηκε και προέβαλλε τις αντιστάσεις των φαντάρων, την άρνηση τους να πολεμήσουν για τα δολάρια-ευρώ και τις δραχμές (τότε). Ανέδειξε το τεράστιο ζήτημα της ύπαρξης και χρήσης όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου από τον ελληνικό στρατό.

Για να τα κάνει όμως αυτά βασίστηκε στην υπαρκτή αμφισβήτηση που ξεδιπλώνεται μέσα στα στρατόπεδα, αλλά και στην πίστη του εκάστοτε δημοσιογράφου, σε ανθρώπινα ιδανικά και αξίες. Πρώτα από όλα στην υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ζωής, της ειρήνης και της ελευθερίας.

Η στήλη όχι μόνο κέρδισε την εμπιστοσύνη των φαντάρων, αλλά έγινε πραγματικά η φωνή τους. Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο παράδειγμα σχέσης δημοσιογράφου και αναγνωστικού κοινού. Ο δημοσιογράφος ήταν ουσιαστικά διεκπεραιωτής και διαχειριστής των καταγγελιών, ο ακούραστος φίλος και σύντροφος όποιου είχε κάτι να καταγγείλει, για κάτι να παραπονεθεί.

Και την Κυριακή όλοι περίμεναν την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία: οι φαντάροι γιατί περίμεναν τις αντιδράσεις των ανωτέρων τους και των Επιτελείων, προσδοκώντας και επιτυγχάνοντας κάθε φορά, δια της δημοσιοποίησης, την κινητοποίηση τους για την επίλυση των προβλημάτων τους.

Οι αξιωματικοί και οι διοικητές με αγωνία διάβαζαν την στήλη, γιατί στα κακώς κείμενα πλέον γίνονταν κοινωνός η κοινή γνώμη και οι προϊστάμενοι τους, των οποίων οι αποφάσεις καθόριζαν πάντα την εξέλιξη της καριέρας τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάντα μετά από τη δημοσιοποίηση μιας επιστολής καταγγελίας, οι συνθήκες βελτιώνονταν.

Η στήλη «Φαντάρε που πας» έπαιζε έναν ευρύτερο ρόλο: ήταν πραγματικά μιας παράμετρος του Κινήματος Μέσα και Έξω από τον Στρατό!

Γι αυτό το λόγο η ιδιοκτησία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ την έκοψε. Παρά τη φιλολογία περί της «βελτίωσης της θητείας» και ότι «τα πράγματα έχουν αλλάξει, άρα και η στήλη έκανε τον κύκλο της», γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο νέος που υποχρεωτικά υπηρετεί διευρύνονται εξαιτίας του Αξιόμαχου που επιβάλλει την εντατικοποίηση και την χρήση πραγματικών πυρών. Τα ατυχήματα είναι συνεχή και οι έξοδοι-άδειες εξαφανισμένες. Οι πιθανότητες να βρεθεί προ των πυλών των ναρκωτικών, του αλκοολισμού είναι μεγαλύτερες. Οι κοινωνικές ανισότητες οξύνονται και το πελατειακό καθεστώς ζει ημέρες «σοσιαλιστική» δόξας: για την Τζούλια, Κασιδόκωστα, Ζαγορίτη, Ρουβά ξέρουν

Όμως η πρόσδεση της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ όπως και του συνόλου των ΜΜΕ στο άρμα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η προπαγάνδιση των κυρίαρχων αντεργατικών επιλογών, τους ωθούν όχι μόνο να κλείνουν τα μάτια στην πραγματικότητα, αλλά και να τη διαστρεβλώνουν, επιχειρώντας να μας χειραγωγήσουν.

Δεν ξέρει δηλαδή η ιδιοκτησία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ότι εξαιτίας του ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ κυβέρνησης-ΔΝΤ-Ε.Ε. και της προσπάθειας από τον υπουργό Ευ.Βενιζέλο να μειώσει το λειτουργικό κόστος των Ενόπλων Δυνάμεων ώστε να εξοικονομηθούν χρήματα για τις σχεδιαζόμενες πολεμικές προμήθειες αξίας 33 δις ευρώ και την κάλυψη των εξόδων των 500 εκατ. ευρώ που απαιτούνται ετησίως για τις κατοχικές-επεμβατικές αποστολές του Ελληνικού στρατού, το κόστος της θητείας μεταφέρεται στους φαντάρους και στις οικογένειες τους;

Δεν ξέρει η ιδιοκτησία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ότι ο στρατός συστηματικά εκπαιδεύεται για να αντιμετωπίσει έκτακτες ανάγκες, δηλαδή Κοινωνικές Εκρήξεις, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν μπει σε κατάσταση Επιφυλακής από τις αρχές Νοεμβρίου έως τα τέλη Δεκεμβρίου ώστε να καταστείλουν αν χρειαστεί Εργατικές Εξεγέρσεις που θα πυροδοτήσουν τα νέα αντιλαϊκά μέτρα και ο Προϋπολογισμός;

Δεν ξέρει η ιδιοκτησία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ότι τα τελευταία χρόνια έχει πολλαπλασιαστεί η αμφισβήτηση των φαντάρων, ότι τα περιστατικά αντίστασης και άρνησης εκτέλεσης παράνομων διαταγών καταγράφονται με ανησυχία από τα Επιτελεία; Και μάλιστα ότι αυτή η τάση πλέον καταγράφεται και στους μόνιμους, που κάνουν λευκές απεργίες και πορείες, ενώ η απαίτηση του ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΥ αποκτά χαρακτηριστικά πλειοψηφικής διεκδίκησης;

Επειδή τα γνωρίζουν όλα αυτά.

Επειδή εντάσσονται στην στρατευμένη δημοσιογραφία του Κοινοβουλευτικού Ολοκληρωτισμού των διαπλεκόμενων τραπεζιτών, εφοπλιστών, εργολάβων, ξενοδόχων, βιομηχάνων, καταλαμβάνουν τη θέση που τους αναλογεί δίπλα στα αστικά κόμματα εξουσίας ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ, στην Τρόικα Ε.Ε. και ΔΝΤ, στην κρατική τρομοκρατία των εισαγγελέων και των ΜΑΤ, ενώ ο στρατός περιμένει με αναμμένες τις μηχανές…

Στην περίπτωση όμως της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ «χωρούν» ταυτόχρονα και δυο ακόμη διαπιστώσεις: ο μύθος της «εφημερίδας των συντακτών» καταρρέει, αποκαλύπτοντας ότι σε μια καπιταλιστική επιχείρηση, ιδιαίτερα σε μια αστική εφημερίδα, σε ένα μέσο του σκληρού πυρήνα του καθεστωτικού μηχανισμού διαμόρφωσης συνείδησης και καθυπόταξης του κόσμου της εργασίας, δε χωρούν τέτοιοι Μεταπολιτευτικοί ρομαντισμοί…

Το χειρότερο όμως είναι η στάση των υπόλοιπων δημοσιογράφων της εφημερίδας όταν ανακοινώνονται οι δεκάδες απολύσεις, το κόψιμο ιστορικών και πολιτικά κρίσιμων στηλών (ΙΟΣ-ΦΑΝΤΑΡΕ ΠΟΥ ΠΑΣ), όπου πρυτανεύει η αδιαφορία, η ατομική βόλεψη, η ταύτιση με την εργοδοσία «για να σωθεί η εφημερίδα» ή ακόμη και η χαιρέκακη ικανοποίηση.

Δημοσιογράφοι μάλιστα που εντάσσονται στον λεγόμενο «προοδευτικό χώρο», επαγγελματίες που καλύπτουν εργατικό και κοινωνικό ρεπορτάζ στηλιτεύοντας κατά τ’ άλλα την ανεργία και τις απολύσεις ή που με πάθος εναντιώνονται στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς της Γάζας.

Για τους συναδέλφους τους όμως τσιμουδιά.Συνεχίζουν να κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου! Μέχρι να έρθει και η δική τους σειρά…

Εμείς καταδικάζουμε απερίφραστα το κόψιμο της στήλης «ΦΑΝΤΑΡΕ ΠΟΥ ΠΑΣ». Θεωρούμε ότι εντάσσεται σε μια συστηματική και καλά οργανωμένη προσπάθεια καταστολής του Κινήματος Μέσα και Έξω από τον Στρατό.

Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στους μάχιμους, ευσυνείδητους δημοσιογράφους και καλούμε τους φαντάρους και τις οικογένειες τους να εκφράσουν την οργή και αγανάκτηση τους με κάθε μέσο που υπηρετεί την υπεράσπιση της πραγματικής ελευθεροτυπίας και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Αρχές που προσβάλλει και καταπατά η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, άρα δεν υπάρχει και κανένας λόγος να την αγοράσεις…

ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Συνέχεια...

Ψηφίζεις την Κυριακή, πληρώνεις τη Δευτέρα

Posted: by παντιγέρα in
0
Σκληρές εποχές. Εκεί που κάποτε πιπίλιζαν τα μυαλά των ανθρώπων του λαού με το «πανηγύρι της δημοκρατίας», που είναι οι εκλογές, με την «αξία της ψήφου του», μέσω της οποίας έχει τη δυνατότητα να καθορίσει το μέλλον του, τώρα περιορίζονται σε γελοία εκβιαστικά διλήμματα και σε μπόλικες δόσεις τρομοϋστερίας. Μόνο οι αφίσες με τις χαμογελαστές μάπες των υποψηφίων και τα ιλουστρασιόν κωλόχαρτα που στοιβάζονται στις εισόδους των πολυκατοικιών θυμίζουν ότι έχουμε εκλογές. Αμαζες εντελώς οι προεκλογικές συγκεντρώσεις των υποψήφιων περιφερειαρχών και δημάρχων, άμαζες ακόμη και οι συγκεντρώσεις των αρχηγών των κοινοβουλευτικών θιάσων, που έχουν πάρει στις πλάτες τους την υπόθεση αυτών των εκλογών, περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Πίσω, όμως, από το βαριεστημένο πανηγύρι, τα επιτελεία εργάζονται. Πυρετωδώς μάλιστα. Εργάζονται και απεργάζονται την οικονομική και κοινωνική πολιτική, που θα αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2011. Για την ακρίβεια, αποτυπώνουν τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, γιατί οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από την τρόικα, οι εκπρόσωποι της οποίας θα ενσκύψουν φρέσκοι και χαμογελαστοί την επαύριο των εκλογών. Αυτοί θα κρίνουν τελικά ποια μέτρα πρέπει να παρθούν και η κυβέρνηση θα συμφωνήσει. Οι προεκλογικές «κόκκινες γραμμές» που «τραβάει» ο Παπανδρέου είναι σαν το περσινό «λεφτά υπάρχουν». Αλλωστε, το όπλο με το οποίο θα απειλήσουν και πάλι τον ελληνικό λαό είναι γεμάτο στο τραπέζι. Είναι η τρίτη δόση του δανείου (9 δισ. ευρώ), που θα εγκριθεί στα τέλη Νοέμβρη, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση και την κατάθεση στη Βουλή του κρατικού προϋπολογισμού. Δεν έχουμε άλλη επιλογή –θα πουν τα κυβερνητικά στελέχη– ή δεχόμαστε αυτά που μας ζητάει η τρόικα ή δεν θα έχουμε να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις. Το έργο το έχουμε ξαναδεί, γι’ αυτό και θα ήμασταν εξαιρετικά αφελείς αν εκφράζαμε αμφιβολίες. Σιγή ασυρμάτου έχει επιβληθεί στα κυβερνητικά στελέχη. Ο Παπακωνσταντίνου συναντιέται καθημερινά με υπουργούς και καθορίζουν τα νούμερα, όμως επίσημα δεν ανακοινώνουν τίποτα. Μόνο ο Λοβέρδος, με τη γνωστή λογοδιάρροια και με την τάση να εμφανίζεται σαν… Νίκος Ξανθόπουλος που υποφέρει για το καλό του λαού, ανακοίνωσε ότι από τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων κόπηκε ήδη ένα επιπλέον δισεκατομμύριο ευρώ. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων, προσαρμοσμένες ασφαλώς στο πνεύμα του Μνημόνιου και στις κατευθύνσεις της κυβέρνησης, υπέβαλαν αιτήματα για χρηματοδοτήσεις συνολικού ύψους 3,4 δισ. ευρώ. Ο νέος προϋπολογισμός, όμως, θα προβλέπει το μάξιμουμ 2,3 δισ. ευρώ, όπως είπε ο Λοβέρδος. Και τι θα κάνουν τα νοσοκομεία μετά την περικοπή του ενός τρίτου των κονδυλίων που οι διοικήσεις τους έκριναν ότι χρειάζονται; Η εξαθλίωση είναι δεδομένη, όμως, δε φτάνει. Θα πρέπει να επιπέσουν επί των ασθενών και των ασφαλιστικών ταμείων για να εξασφαλίσουν τα λεφτά που λείπουν. Ηδη, έχουν γίνει διαρροές για αύξηση του παράβολου των 3 ευρώ που πληρώνουν οι ασθενείς στα 10 ευρώ. Και πάλι, όμως, δεν μαζεύονται τα λεφτά. Στόχος είναι το λεγόμενο ανοιχτό νοσήλιο, δηλαδή η κοστολόγηση κάθε ιατρικής πράξης, με πνεύμα μπακαλικής και όχι κοινωνικής υπηρεσίας. Κι επειδή οι κλάδοι υγείας των Ταμείων δεν μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτή την έκρηξη του κόστους, τη διαφορά θα κληθεί να πληρώσει ο ίδιος ο ασφαλισμένος, τον οποίο ήδη συνηθίζουν στην ιδέα με άλλα μέτρα, όπως για παράδειγμα τα ΜΗΣΥΦΑ (μη συνταγογραφούμενα φάρμακα), τα οποία πληρώνει πλέον από την τσέπη του. (Περισσότερα για τις αλλαγές στη δημόσια Υγεία μπορείτε να διαβάσετε στη σελίδα 16). Η Υγεία είναι μόνο ένα παράδειγμα. Το ίδιο θα συμβεί παντού. Αρκεί να αναφέρουμε μόνο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που το κόβουν, το ξανακόβουν και θα το ξανακόψουν ενόψει 2011, με αποτέλεσμα η κρίση να βαθύνει και οι άνεργοι να πολλαπλασιαστούν. Στο δημόσιο θα πρέπει να περιμένουμε ένα ακόμη χρόνο πάγωμα προσλήψεων, ούτε καν το δόγμα «1 πρόσληψη για κάθε 5 συνταξιοδοτήσεις», με ό,τι αυτό σημαίνει όχι μόνο για το επίπεδο της απασχόλησης, αλλά και για τις υπηρεσίες προς το λαό. Οι Δήμοι θα μετατραπούν σε πρόσθετους φοροεισπράκτορες, όπως προβλέπει ο σχεδιασμός του «Καλλικράτη». Οι συντάξεις θα παραμείνουν παγωμένες. Οι μισθοί στο δημόσιο θα καρατομηθούν με τη θέσπιση του «ενιαίου μισθολόγιου» και βέβαια θ’ ακολουθήσουν και οι μισθοί στις ΔΕΚΟ (όπως έγινε και κατά την τρέχουσα χρονιά). Αλλωστε, οι γκεμπελίσκοι του υπουργείου Οικονομικών φροντίζουν να διοχετεύουν καθημερινά κατασκευασμένες ειδήσεις για τις «προκλητικές» παροχές στους εργαζόμενους των ΔΕΚΟ, αθροίζοντας σκόπιμα τις δεκάδες χιλιάδες ευρώ που εισπράττουν τα μεγαλοστελέχη που οι ίδιοι κουβαλούν από τον ιδωτικό τομέα, με το ενάμισι χιλιάρικο το μήνα που παίρνουν οι εργαζόμενοι. Μήπως, όμως, θα μείνουν ανέγγιχτοι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα; Ο χορός των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν μισθούς χαμηλότερους και από το βασικό άνοιξε. Οσο για τους 13ο και 14ο μισθό, που τάχα έχουν κατοχυρωθεί, ρίχτε μια ματιά στην παρακάτω πρόσφατη δήλωση του Παπακωνσταντίνου και θα καταλάβετε: «Σημασία δεν έχει το πόσοι μισθοί αποτελούν την ετήσια αμοιβή κάθε εργαζόμενου, αλλά το συνολικό ύψος των αμοιβών και η αύξηση του εισοδήματος που μπορεί να έρθει μόνο με την ανάπτυξη και τις επενδύσεις». Δεν είναι αυτό πρελού-διο για το κόψιμο των δώρων, που εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω στο τραπέζι; Το Μνημόνιο έχει μια ρήτρα η οποία είναι ιερή και απαραβίαστη: όταν δεν πιάνονται οι στόχοι της δημοσιονομικής προσαρμογής, θα παίρνονται συμπληρωματικά μέτρα. Παρά τη βαρβαρότητα του Μνημόνιου, οι στόχοι του 2010 δεν πιάστηκαν. Στη «μαύρη τρύπα» που σχηματίστηκε θα προστεθεί και η «μαύρη τρύπα» από την αναθεώρηση του ελλείμματος. Με το ΑΕΠ να κατρακυλά σε ποσοστό μεγαλύτερο του 4% το 2010 και «μέχρι 3%» το 2011, τα προϋπολογιζόμενα φορολογικά έσοδα θα πέσουν κι άλλο. Οπότε καταλαβαίνετε τι έχει να γίνει. Εσείς, όμως, δεν χρειάζεται ν’ ανησυχείτε για όλ’ αυτά. Εσείς αύριο και την άλλη Κυριακή πρέπει να πάτε να ψηφίσετε. Αυτό είναι το καθήκον σας. Κι αν είστε κατά του Μνημόνιου, υπάρχει ολόκληρη παλέτα «αντιμνημονιακών» υποψηφίων για να διαλέξετε. Το δέντρο της αστικής δημοκρατίας έχει απ’ όλα τα φρούτα. Το μόνο που δεν επιτρέπεται να κάνετε είναι να τους ρίξετε μια μεγαλοπρεπέστατη μούντζα και να βγείτε στο δρόμο, αποφασισμένοι να σαρώσετε τη βαρβαρότητα και το σύστημα που τη γεννάει. Αυτό θα ήταν… ακρότητα. 

Πηγή: εφημερίδα "Κόντρα".
Συνέχεια...

Βία και Επανάσταση

Posted: by παντιγέρα in
1
I. Βία

«Ήταν ο εχθρός και ήταν οι Αυστριακοί. Άνθρωποι, στρατιώτες σαν κι εμάς, καμωμένοι όπως εμείς, με στολές όπως εμείς, οι οποίοι εκείνη τη στιγμή κινούνταν, μιλούσαν κι έπιναν τον καφέ τους, ακριβώς όπως έκαναν πίσω μας, εκείνη την ίδια στιγμή, οι δικοί μας συμπολεμιστές. Παράξενο πράγμα. Μια τέτοια ιδέα δεν μου είχε περάσει ποτέ απ’ το μυαλό […] Ο Αυστριακός αξιωματικός άναψε τσιγάρο. Προς το παρόν κάπνιζε. Αυτό το τσιγάρο δημιούργησε μιαν απρόβλεπτη σχέση ανάμεσα σ’ εκείνον και σ’ εμένα. Μόλις είδα τον καπνό ένιωσα μέσα μου κι εγώ την επιθυμία να καπνίσω. Αυτή η επιθυμία με έκανε να σκεφτώ ότι κι εγώ επίσης είχα τσιγάρα. Τούτο διήρκεσε μια στιγμή. Η πράξη της σκόπευσης από μηχανική μετατράπηκε σε λογική. Θα πρέπει να σκέφτηκα ότι σημάδευα με το όπλο και σημάδευα κάποιον. Ο δείκτης που άγγιζε της σκανδάλη χαλάρωσε. Σκεφτόμουν. Ήμουν υποχρεωμένος να σκεφτώ […] Είχα απέναντί μου έναν αξιωματικό, ανύποπτο για τον κίνδυνο που τον απειλούσε. Δεν υπήρχε περίπτωση να αστοχήσω. Θα μπορούσα να ρίξω χίλιες φορές απ’ αυτήν την απόσταση, χωρίς να αστοχήσω ούτε μία φορά. Έφτανε να πιέσω τη σκανδάλη: Θα σωριαζόταν στο έδαφος. Η βεβαιότητα ότι η ζωή του εξαρτιόταν από τη θέλησή μου με έκανε να διστάσω. Είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο, έναν άνθρωπο! Έναν άνθρωπο! Διέκρινα τα μάτια και τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Το φως της αυγής που γινόταν πιο φωτεινό κι ο ήλιος ετοιμαζόταν να βγει πίσω από τις κορφές των βουνών. Να ρίξω έτσι, από μερικά βήματα απόσταση, πάνω σ’ έναν άνθρωπο… σαν να ήταν αγριόχοιρος!»[1]...

Το μανιχαϊκό σύμπαν καταρρέει εκεί που ο Άλλος γίνεται ένας άνθρωπος σαν εμάς, εκεί που τα ιδεολογικά στερεότυπα αποδομούνται, εκεί που μπαίνουμε για λίγο στη θέση του άλλου και βλέπουμε τον κόσμο με τα μάτια του, διαπιστώνοντας ότι μιλάμε αμφίπλευρα για ανθρώπινα μάτια που μοιράζονται κατά βάθος έναν τρόπο να κοιτάζουν τα πράγματα, κατά βάθος έναν τρόπο να κατοικούν τον κόσμο. Η ανακάλυψη αυτής της ταυτότητας αποτελεί την προϋπόθεση της ανακάλυψης της διαφοράς, της ετερότητας. Χρειάζεται να αναγνωρίσουμε πως η ύπαρξη που βρίσκεται απέναντί μας είναι ένας άνθρωπος όπως εμείς και ταυτοχρόνως ένας άνθρωπος διαφορετικός από μας. Η βία είναι από τη φύση της φασιστική, γιατί αποκρίνεται στο ανοικτό ερώτημα του Άλλου με τη λογική της εξολόθρευσης· καταφάσκει την ορμή του Θανάτου και όχι την ορμή της Ζωής. Ο βαθύς σημασιακός πυρήνας της βίας είναι αυτός της εκμηδένισης του Άλλου, της αναίρεσης της ανθρωπινότητάς του, της εξαφάνισής του. Η ψυχική συνθήκη πάνω στην οποία βασίζεται είναι η επιστροφή στην κατάσταση της παντοδυναμίας του μονήρους πυρήνα της ψυχής, εκεί που κάθε ετερότητα, κάθε εξωτερικότητα, εγκολπώνεται σε ένα «αίσθημα που είναι άμεσα παράσταση (του εαυτού) και πρόθεση άχρονης παραμονής αυτής της “κατάστασης”»[2].

Το κακό πρέπει να το αναζητάμε πρώτα μέσα μας. Οι άνθρωποι είμαστε γκρίζες υπάρξεις, λέει ο Ρομαίν Γκαρύ, ικανές ταυτοχρόνως για το πιο μεγάλο καλό και το πιο μεγάλο κακό. Ο άνθρωπος είναι ένα πλάσμα ηθικά αναποφάσιστο, λέει ο Τσβετάν Τοντόροφ. Το κακό είναι κοινότοπο, λέει η Χάννα Άρεντ, ανθίζει δίπλα μας και μέσα μας. Ο Χίτλερ ήταν άνθρωπος και όχι τέρας, λέει ο Εντγκάρ Μορέν, οφείλουμε να μην του στερήσουμε την ανθρωπινότητά του, την πολυπλοκότητά του. Δεν υπάρχουν φασίστες λοιπόν; Υπάρχουν φασιστικές πράξεις, επιλογές που κάνουμε εδώ και τώρα, εκεί και πάντα. Μετά υπάρχει η έξη, η δικαιολόγηση της απανθρωπιάς, η αδιαφορία, η ηθική αποκτήνωση, η παράδοση στο κακό, ο κυνισμός, η Μεγάλη Ιδέα. Υπάρχει πάντα όμως η δυνατότητα του καλού και του κακού, η ελευθερία.

Η μη βία είναι ένα χαμένο στοίχημα που οφείλουμε να παίζουμε πάντα, μια πρακτική που οφείλουμε να εφαρμόζουμε μέχρι τα έσχατα όριά της. «Επομένως, δεν θα πω ότι πρέπει να καταργήσουμε κάθε βία, θα ήταν ευχής έργο θεωρητικά, αλλά στην πραγματικότητα χίμαιρα. Λέω μόνο ότι πρέπει ν’ αρνηθούμε κάθε νομιμοποίηση της βίας, είτε αυτή η νομιμοποίησή της προέρχεται από το απόλυτο κρατικό συμφέρον είτε από μια απολυταρχική φιλοσοφία. Η βία είναι ταυτόχρονα αναπόφευκτη και αδικαιολόγητη. Πιστεύω πως πρέπει να προστρέχουμε σ’ αυτήν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και να την περιορίζουμε στα δυνατά όρια»[3]. Κάθε προσφυγή στη βία είναι μια παραχώρηση στην απανθρωπιά. Η βία είναι ανεκτή –αλλά όχι ηθικά νόμιμη, ποτέ ηθικά νόμιμη– μονάχα στην περίπτωση που έρχεται να αποτρέψει, με τρόπο άμεσο, σαφή και προσδιορισμένο, μια άλλη, χειρότερη βία. Αυτό, ας το πούμε αρχή της ελάχιστης δυνατής βίας[4].

Αν ορίσουμε την πολιτική βία ως τη βία που έχει αποκλειστικά πολιτικά κίνητρα και κατευθύνεται ενάντια στους πολιτικούς αντιπάλους απλώς και μόνο επειδή είναι αντίπαλοι, τότε η πολιτική βία είναι πάντοτε φασιστική· γιατί δεν μας προφυλάσσει από καμιά χειρότερη βία, γιατί πολεμάει τις ιδέες με τα τσεκούρια και τις λαιμητόμους, γιατί είναι η απόλυτη έκφανση της εξόντωσης. Υπάρχει ένα συνεχές, που στη μια πλευρά έχει τη βία και στην άλλη την ανεκτικότητα.

II. Επανάσταση

«Επανάσταση είναι η ρητή και διαυγασμένη αλλαγή των θεσμών μιας κοινωνίας, όσων θεσμών φυσικά εξαρτώνται από ρητή θέσμιση, με τη συλλογική δράση αυτής της κοινωνίας ή του μεγαλύτερου μέρους της»[5]. Αυτός ο ορισμός, υπέροχος ως υπεκφυγή για αυτό που συζητάμε εδώ, συγκαλύπτει την ιστορική πραγματικότητα της επανάστασης, το γεγονός πως «το κοινό σημείο που έχουν μεταξύ τους οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις είναι το ότι και τα δύο διέπονται από ωμή βία»[6]. Το σώμα της επανάστασης είναι φρανκενσταϊνικό, γιατί συνίσταται από αντιφατικά μέλη. Από την υπόσχεση της ανθρωπιάς του μέλλοντος καρφωμένη στην επικύρωση ή την υπερθεμάτιση της απανθρωπιάς του παρόντος, που αποτελεί την προϋπόθεση της εκπλήρωσης της προφητείας. Η Έλσα Μοράντε έλεγε πως ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, αλλά τα μέσα αποκαλύπτουν το σκοπό. Δεν υπάρχει άσπιλο μέλλον φτιαγμένο από τα υλικά του αίματος και του τρόμου. Η βία μολύνει και η βία φέρνει βία· η ταλάντωση του εκκρεμούς της βίας όλο και μεγαλώνει, λέει ο Πρίμο Λέβι. Μπορείς να πολεμήσεις τη βία μονάχα πηδώντας έξω από τον φαύλο κύκλο της.

Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο ή –ακόμα χειρότερα– αν θέλουμε οι ίδιοι οι άνθρωποι, ημών συμπεριλαμβανομένων, να αλλάξουν τον κόσμο, πρέπει πρώτα απ’ όλα να απαντήσουμε στο ζήτημα της βίας. Και δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπουμε την ηθική στο όνομα της πολιτικής. «Η ηθική έχει αποστολή να αντισταθεί στον αμείλικτο χαρακτήρα που παίρνει η πολιτική όταν εγκαταλείπεται στον εαυτό της.»[7] Μονάχα το ανθρώπινο υποκείμενο, όσο αυτό δεν συγχωνεύεται μέσα στη μάζα, στο Κόμμα, στο Έθνος, στην Ιστορία, όσο διατηρεί την ανθρωπινότητά του, όσο διατηρεί ακέραιη την ηθική του υπόσταση, την καντιανή διερώτηση για το τι πρέπει να πράττει, μόνο αυτό μπορεί να μας προφυλάξει από τη βαρβαρότητα.

Πρέπει να σκεφτούμε κατά πόσο η ιδέα της επανάστασης, ως ένα ιστορικό φαινόμενο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις ενός ριζικού μετασχηματισμού της κοινωνίας με βάση ανθρωπιστικές, δημοκρατικές και οικολογικές αξίες. Πρέπει να σκεφτούμε αν οι κοινωνίες αλλάζουν με τις Μεγάλες Νύχτες της Επανάστασης ή αν πρέπει να εγκαταλείψουμε τη σωτηριολογική και αποκαλυψιακή θεολογία –που περνάει από τον θεολογικό ιστορισμό του Ιωακείμ Φλώριου στον Χέγκελ, στον Μαρξ και κατόπιν σ’ εμάς. Πρέπει να σκεφτούμε την ιδέα της αλλαγής της κοινωνίας με βάση μια νέα οντολογία της κοινωνίας (αυτή της φαντασιακής θέσμισης της κοινωνίας), οριστικά μακριά από τη θεωρία της πάλης των τάξεων, του οντολογικού καθορισμού συγκεκριμένων ταξικών ομάδων κ.λπ. Τότε ίσως διαπιστώσουμε πως η επανάσταση ως μια προσπάθεια βίαιου, απότομου και τελικά πυροτεχνηματικού μετασχηματισμού της κοινωνίας είναι όχι μόνο ανήθικη λόγω των μέσων που χρησιμοποιεί, αλλά και αναποτελεσματική, αφού η επιλογή του άλματος έναντι του μικρού βήματος δεν μπορεί να θεμελιώσει μια βαθιά και βιώσιμη αλλαγή, απελευθερώνει καταστροφικά ένστικτα, προωθεί ανορθολογικές πρακτικές, εκτονώνει γρήγορα την όποια δυναμική, εγκαθιδρύει νέες Μεγάλες Αλήθειες, ανοίγει το δρόμο στην ανάδυση των πρωτοποριών και αργά ή γρήγορα μας επιστρέφει στην πρότερη κατάσταση, αλλάζοντας μονάχα τους ρόλους, αλλά όχι τις δομές του κοινωνικού συστήματος.

Στα δικά μου τα μάτια, η ιδέα ενός σταδιακού μετασχηματισμού –ή μιας μεταμόρφωσης της κοινωνίας, κατά τον όρο του Εντγκάρ Μορέν– μοιάζει σήμερα πιο λογική και πρόσφορη, δεδομένου και του φιλελεύθερου χαρακτήρα των δυτικών καθεστώτων όπου ζούμε. Η αλλαγή των θεσμών της κοινωνίας πρέπει να βασίζεται στην αλλαγή της κουλτούρας των ανθρώπων. Γιατί αυτή η αλλαγή της κουλτούρας αποτελεί το μοναδικό εχέγγυο για τη βιωσιμότητα ενός νέου τύπου θέσμισης της κοινωνίας. Δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, παρά μόνο αλλάζοντας τους εαυτούς μας· το αντίστροφο έπεται. Διαφορετικά, μπορούμε να αφήσουμε διάφορες δηλωμένες ή αδήλωτες πρωτοπορίες, εξ ορισμού λενινιστικές, να τον αλλάξουν για μας. Και έτσι να επιβεβαιώνουμε τα πρότυπα του μάτσο, σκληροτράχηλου επαναστάτη, του φωτισμένου ηγέτη, του στρατευμένου μονοδιάστατου ανθρώπου, του μέλους του Κόμματος, της μάζας κ.λπ. Αλλά αυτός είναι μονάχα ένας τρόπος για να παραμένουμε καθηλωμένοι στο υπάρχον.

ΙΙΙ. Επίλογος

Στο βάθος κάθε βίας αχνοφέγγει το Άουσβιτς, η έσχατη βία. Και όποιος κατασκευάζει εξ επαγγέλματος στρατόπεδα (εθνικά, ταξικά, ιδεολογικά κ.ά.) χωρίς γέφυρες, όποιος σπέρνει απόλυτους διαχωρισμούς, πρέπει να ’ναι έτοιμος να θερίσει συρματοπλέγματα. Δεν γεννά η διαφορά το μίσος, όπως πίστευε ο Σταντάλ, αλλά η δογματική, μανιχαϊκή δαιμονοποίησή της.


[1] Alain Finkielkraut, Η χαμένη ανθρωπότητα, μτφρ. Γ. Καυκιάς, Ελληνικά γράμματα, 2000, σελ. 38-41. Ο Φινκιελκρώ παραθέτει την ιστορία του ιταλού αξιωματικού Εμίλιο Λούσσου, που μια νύχτα του 1916 φτάνει έρποντας στα χαρακώματα των αντιπάλων Αυστριακών· την ώρα που είναι έτοιμος να πυροβολήσει έναν αυστριακό αξιωματικό, «πλήττεται από τον κεραυνό του καταφανούς».

[2] Κορνήλιος Καστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, μτφρ. Σ. Χαλικιάς – Κ. Σπαντιδάκης – Γ. Σπαντιδάκη, εκδόσεις Ράππα, 2002, 10η έκδοση, σελ. 415.

[3] Αλμπέρ Καμύ, Σκέψεις για την τρομοκρατία, μτφρ. Ν. Καρακίτσου-Ντουζέ – Μ. Κασαμπαλόγλου-Ρομπλέν, Καστανιώτης, 2003, σελ. 63-64.

[4] Πρβλ. σχετικά και Θανάσης Πολλάτος, «Μερικές σκέψεις για τη βία και την πολιτική», περιοδικό Μάγμα, τεύχος 3, Δεκέμβριος 2008, σελ. 104-118.

[5] Κορνήλιος Καστοριάδης, Οι ομιλίες στην Ελλάδα, Ύψιλον, 2000, β΄ έκδοση, σελ. 109.

[6] Hannah Arendt, Υπόσχεση πολιτικής, μτφρ. Κ. Χαλμούκου, Κέδρος, 2009, σελ. 259.

[7] Εντγκάρ Μορέν, Τα δαιμόνιά μου, μτφρ. Δ. Δημουλάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1999, σελ. 148.


Θανάσης Πολλάτος  
(από το βιβλίο "Η πολιτική βία είναι πάντοτε φασιστική", για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στη "Βιβλιοθήκη").

Συνέχεια...

Η ανθρωπότητα υπό ομηρία

Posted: by παντιγέρα in
0
Το ακόλουθο άρθρο του ισπανού φιλοσόφου Σαντιάγο Αλμπα Ρίκο δημοσιεύτηκε στο ιταλικό περιοδικό «Proteo».

Την ίδια μέρα που ο FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ) μας πληροφορεί ότι η πείνα πλήττει σήμερα σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπινες υπάρξεις και εκτιμά ότι η αναγκαία βοήθεια για να σωθούν οι ζωές τους είναι 30 δισεκατομμύρια δολάρια, η συντονισμένη δράση έξι κεντρικών τραπεζών (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση, Ιαπωνία, Καναδάς, Αγγλία και Ελβετία) ρίχνει 180 δισεκατομμύρια δολάρια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, για να σώσει τις ιδιωτικές τράπεζες. Μπροστά σε ένα τέτοιο δεδομένο απομένουν μόνον δύο εναλλακτικές δυνατότητες: ή είμαστε δημαγωγοί ή είμαστε ρεαλιστές. Αν αναφέρομαι στον φυσικό νόμο της προσφοράς και της ζήτησης και υποστηρίζω ότι στον κόσμο υπάρχει πολύ περισσότερη ζήτηση για ψωμί απ' όση για επεμβάσεις αισθητικής χειρουργικής και πολύ περισσότερη ζήτηση για φάρμακα εναντίον της ελονοσίας απ' όση για ενδύματα υψηλής μόδας· αν ζητώ ένα καντιανό δημοψήφισμα που θα ρωτάει τους ευρωπαίους πολίτες αν προτιμούν να διατεθούν οι αποταμιεύσεις της χώρας τους για να σωθούν ζωές ή για να σωθούν τράπεζες, είμαι αναμφίβολα δημαγωγός... Αν, ενάντια στον λόγο και την ηθική, αποδέχομαι ότι είναι περισσότερο επείγον, περισσότερο αναγκαίο, περισσότερο πρέπον, περισσότερο αποτελεσματικό, περισσότερο ωφέλιμο για την ανθρωπότητα, να εμποδιστεί η κατάρρευση μιας ασφαλιστικής εταιρείας και η χρεοκοπία μιας τράπεζας απ' όσο είναι να δοθεί τροφή σε χιλιάδες παιδιά, να βοηθηθούν τα θύματα ενός κυκλώνα ή να θεραπευτεί ο δάγκειος, τότε είμαι ρεαλιστής. Στα λόγια μου δεν υπάρχει ίχνος ειρωνείας. Τα πράγματα έχουν ως εξής: μια πλήρης αλήθεια, της οποίας δεν επιτρέπεται η εφαρμογή, είναι δημαγωγική. Μια εδραιωμένη τερατωδία, που δεν αποδέχεται εναλλακτική λύση, είναι ρεαλιστική. Η οργανωμένη μειονότητα που διαχειρίζεται τον καπιταλισμό -υπουργοί, τραπεζίτες, διοικητικά συμβούλια πολυεθνικών, χρηματιστές και οικονομικοί δημοσιογράφοι- μπορεί να επικαλείται αλαζονικά τον Χάγεκ σε στιγμές νηνεμίας και να απαιτεί αδιάντροπα την παρέμβαση του κράτους όταν κινδυνεύει να καταρρεύσει, επειδή γνωρίζει ότι η ατιμωρησία της είναι ανάλογη προς τη δική μας εξάρτηση. Γι' αυτόν τον λόγο -ας το παραδεχθούμε- εμείς οι ευρωπαίοι πολίτες που θα καλούμασταν σε ένα υποθετικό καντιανό δημοψήφισμα («η τράπεζα ή η ζωή») θα τασσόμασταν αναμφίβολα με ρεαλισμό υπέρ των τραπεζών, επειδή έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι όλα αυτά που μας ενδιαφέρουν -από την αγκαλιά της αγαπημένης μας μέχρι το χαμόγελο των παιδιών μας- είναι μια δική τους παραχώρηση. Η οργανωμένη μειονότητα που μας κυβερνά κρατάει όμηρο την ανθρωπότητα και αν δεν τρέξουμε να βοηθήσουμε τους άρπαγες, όλα τα δεινά μπορεί να πέσουν πάνω μας. Για μιαν αιχμάλωτη ανθρωπότητα είναι ρεαλιστικό να υποτάσσεται στον εκβιασμό και να αφήνει κατά μέρος την αλήθεια, τη συμπόνια, την ευαισθησία, την αλληλεγγύη. Ενα σύστημα το οποίο, όταν τα πράγματα πάνε καλά, σκοτώνει από πείνα ένα δισεκατομμύριο πρόσωπα και, αν πάνε άσχημα, απειλεί να καταστρέψει όλα τα υπόλοιπα, είναι ένα σύστημα αποτυχημένο όχι μόνον ηθικά αλλά και οικονομικά. Ο καπιταλισμός δεν λειτουργεί. Υπάρχει κάτι το ωραίο, το συγκινητικό και το προειδοποιητικό στο γεγονός ότι έξι ισχυρά κράτη συντόνισαν μια συνδυασμένη δράση για να παρέμβουν δραστικά στην οικονομία. Αυτό είναι που αποκαλούμε «σχεδιοποίηση». Στον καιρό του Μαρξ, ο καπιταλισμός ήταν μόνο «μια εξαίρεση σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη» και αν έφτασε να καλύπτει όλη την επιφάνεια της Γης, αυτό έγινε χάρη σε μια διαρκή κρατική παρέμβαση, χάρη σε μιαν αδιάκοπη «σχεδιοποίηση» που υλοποίησε και υλοποιεί την εκκένωση εδαφών, τις ένοπλες δράσεις, τα προστατευτικά μέτρα, τα πραξικοπήματα και τις διεθνείς συμφωνίες. Στη διάρκεια της ιστορίας, ένα οικονομικό πείραμα ποτέ δεν είχε στη διάθεσή του πιο ισχυρά μέσα ούτε και πιο ευνοϊκές συνθήκες για να καταδείξει την ανωτερότητά του. Στα τελευταία 60 χρόνια, η οργανωμένη μειονότητα που διαχειρίζεται τον παγκόσμιο καπιταλισμό υποστηρίχθηκε από μια σειρά διεθνών θεσμών (το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το G8 κ.ο.κ.), οι οποίοι επινόησαν και εφάρμοσαν ενάντια σε όλα τα εμπόδια τις πολιτικές φιλελευθεροποίησης και ιδιωτικοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας. Υστερα από 200 χρόνια ελεύθερης ύπαρξης, υποστηριζόμενης απ' όλες τις εξουσίες και απ' όλους τους θεσμούς της Γης, το παλιό και φονικό εργαλείο μάς έφερε μέχρι εδώ: ένα δισεκατομμύριο ανθρώπινες υπάρξεις πεθαίνουν από πείνα και, αν τώρα δεν τρέξουμε να βοηθήσουμε τους ενόχους, όλοι οι άλλοι ίσως καταλήξουν να θαφτούν μαζί με τους πιο φτωχούς, αφού προηγουμένως έχουν αλληλοεξοντωθεί. Φαίνεται πως η σχεδιοποίηση για τη σωτηρία τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών δεν χρησιμεύει. Και η σχεδιοποίηση για τη σωτηρία ζωών; Αυτό δεν το έχουμε ακόμα δοκιμάσει. Τι θα συνέβαινε αν ο ΟΗΕ αποφάσιζε να εφαρμόσει τη Χάρτα του για τα ανθρώπινα και τα κοινωνικά δικαιώματα; Αν όλοι οι διεθνείς θεσμοί επέβαλλαν στους απείθαρχους καπιταλιστές προγράμματα δομικής προσαρμογής προσανατολισμένα στην αύξηση των δημόσιων δαπανών, στην εθνικοποίηση των βασικών πόρων και στην προστασία των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων; Μπορούμε να πούμε ότι η οργανωμένη μειονότητα που διαχειρίζεται τον καπιταλισμό δεν θα το επιτρέψει, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν θα λειτουργούσε. Η σχεδιοποίηση για τη διάσωση τραπεζών δεν χρησιμεύει. Και η σχεδιοποίηση για τη διάσωση ζωών; Είναι το μοναδικό μέσο που υπάρχει, προκειμένου ο ρεαλισμός να πάψει να είναι εγκληματικός και η αλήθεια, η συμπόνια και η αλληλεγγύη να πάψουν να είναι δημαγωγικές.
Συνέχεια...

Αψηφίστε τους!

Posted: by παντιγέρα in
0

Συνέχεια...

back to top