Καμαρωτά περνάνε τα Σχολεία μας…

Posted: by παντιγέρα in
0
Καμαρωτά περνούν τα φανταράκια μας, γεμάτο λεβεντιά το ιππικό. οι πυροβολητές και τα γεράκια μας, παντού σκορπούν θανατικό”. Το εμβατήριο δεν είναι πλήρες, αφού δεν περιλαμβάνει στους παρελαύνοντες και τα σχολεία, τα οποία εδώ και κάμποσες δεκαετίες συμμετέχουν στους στρατιωτικούς εορτασμούς. Υποτίθεται ότι η συμμετοχή των μαθητών είναι προαιρετική. Όσοι, όμως απουσιάζουν τιμωρούνται.


 


Προαιρετικά και με το ζόρι

Οσο κι αν μοιάζει περίεργο, μια φαινομενικά αθώα μαθητική δραστηριότητα, όπως είναι η παρέλαση στις εθνικές επετείους, προκαλεί πολλών ειδών εντάσεις. Μπορεί οι λόγοι και η έκταση των αντιπαραθέσεων να είναι κάθε φορά διαφορετικοί, η ουσία όμως παραμένει η ίδια. Πρόκειται για την αμφισβήτηση του δικαιώματος του κράτους να συμπαρατάσσει υποχρεωτικά τους μαθητές πλάι στο στρατό, τις εθνικές οργανώσεις και τα σώματα ασφαλείας, εν ονόματι μάλιστα των εκπαιδευτικών τους καθηκόντων. “Υπάρχει κανείς από μας τους παριστάμενους εδώ που να έχει σκεφτεί ότι η παρέλαση των σχολείων στους δρόμους ενδεχομένως να αποτελεί έναν πειθαναγκασμό;” είχε ρητορικά διερωτηθεί ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος σε μια επιστημονική ημερίδα (18.12.1992), δείχνοντας ότι τα πράγματα δεν είναι “αυτονόητα”.

Αν δούμε την παρέλαση από τη σκοπιά των δικαιωμάτων των μαθητών, αλλά και των καθηγητών τους, η εικόνα αντιστρέφεται. Ατομικά ή συλλογικά κάποιοι δεν θεωρούν ότι μιά μιλιταριστική εκδήλωση είναι απαραιτήτως ο καλύτερος τρόπος γιορτασμού των μεγάλων στιγμών του έθνους. Αλλοι, ηπιότεροι, δεν βρίσκουν ότι το σχολικό “εν δυό” μπροστά στις πολιτικές και λοιπές αρχές αποτελεί μέρος της μαθησιακής διαδικασίας. Και κάμποσοι εκαιδευτικοί αρνούνται να σαλαγάνε τους μαθητές τους χάνοντας μεταξύ άλλων και μια επίσημη αργία. Από την πλευρά της η πολιτεία, η οποία δέχεται επικρίσεις για το “κατάντημα” που κατά καιρούς παρουσιάζει η παρελαύνουσα νεολαία μας, αγωνίζεται να αναστρέψει το κλίμα χαλάρωσης. Προφανώς δεν είναι δυνατό να επιστρατεύσει τις μεθόδους του Μεταξά ή της χούντας προκειμένου να επιτύχει τους “αρτιότερους σχηματισμούς” των μαθητικών τμημάτων.
Μια επίσκεψη στην αρμόδια Διεύθυνση Φυσικής Αγωγής του υπουργείου Παιδείας αποτυπώνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο αυτές τις αντιφάσεις. “Δεν υποχρεώνουμε κανέναν μαθητή ή εκπαιδευτικό να συμμετάσχει στις παρελάσεις”, μας λέει ο υπεύθυνος υπάλληλος. “Ακόμα κι αν υπάρχουν παλαιότερες σχετικές εγκύκλιοι που επιβάλλουν την υποχρεωτική συμμετοχή, έχουν ατονήσει”. Ομως στην ίδια διεύθυνση ανακαλύπτουμε επείγον έγγραφο του πρώην υφυπουργού Ν. Λεβογιάννη, ο οποίος θεωρεί “αδιανόητη τη μη συμμετοχή εκπαιδευτικών” στις παρελάσεις και προβλέπει για τους συμμετασχόντες “ισόχρονη απαλλαγή από τις λοιπές εξωδιδακτικές εργασίες” (Δ2/4445/24.3.89). Στο ίδιο έγγραφο ο τότε Διευθυντής Φυσικής Αγωγής έχει προσθέσει ιδιοχείρως ότι “Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. α και β του νόμου 1566/85 είναι υποχρεωτική η συμμετοχή των μαθητών στις παρελάσεις”. Ανατρέξαμε στο εν λόγω άρθρο και διαπιστώσαμε ότι πρόκειται για το προοίμιο του νόμου που αναφέρεται γενικά στους σκοπούς της εκπαίδευσης και δεν περιλαμβάνει ούτε λέξη για παρέλαση ή εθνική εορτή. Η ερμηνεία του ανώτερου υπαλλήλου ήταν ασφαλώς πολύ υποκειμενική, αν όχι αυθαίρετη. Πάντως κι αυτή η εντολή δεν ισχύει πλέον κατά την εκτίμηση του γραφείου Φυσικής Αγωγής.

Αυτή η ομιχλώδης και κάπως χαλαρή εικόνα που αποκομίζει κανείς από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας ανατρέπεται καθημερινά από τη σκληρή πειθαρχία που διέπει συχνά την εκπαιδευτική πράξη: Τα παιδιά που αρνούνται να συμμετάσχουν στις παρελάσεις -συνήθως μάρτυρες του Ιέχωβά που διαφωνούν με τον στρατιωτικό χαρακτήρα των εκδηλώσεων αυτών- υφίστανται σε πολλές περιπτώσεις όχι μόνον αυθαίρετες πειθαρχικές ποινές, αλλά και τον εντεταλμένο χλευασμό του σχολικού τους περιβάλλοντος. Του λόγου το αληθές μαρτυρεί ο εκτενής κατάλογος με τις περιπτώσεις μαθητών που τιμωρήθηκαν αυστηρά γιατί δεν θέλησαν να συμμετάσχουν στην παρέλαση. Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό ότι το Συμβούλιο Επικρατείας απέρριψε το 1990 (απόφαση 1651) την αίτηση των Θεόδωρου και Σωτηρίας Νικολαϊδη για ακύρωση της τριήμερης αποβολής που είχε επιβληθεί στα παιδιά τους από το συμβούλιο των καθηγητών του γυμνασίου Χέρσου Κιλκίς επειδή δεν συμμετείχαν στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου 1988.

Σήμερα, ωστόσο, τα πράγματα εμφανίζονται διαφορετικά και η ελληνική κυβέρνηση καλείται να αιτιολογήσει με σαφήνεια τις θέσεις της ενώπιον ενός ανώτατου ευρωπαϊκού οργάνου. Πράγματι, η απόφαση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης να παραπέμψει την υπόθεση Βαλσαμή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου συνιστά ρητή αναγνώριση ενός προβλήματος που χρονίζει στα ελληνικά εκπαιδευτικά πράγματα. Η τιμωρία των μαθητών που αρνούνται να συμμετάσχουν στις παρελάσεις , λοιπόν, αποτελεί ή όχι παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

Ας θυμίσουμε συνοπτικά τα γεγονότα, όπως προκύπτουν και από τα επίσημα σχολικά έγγραφα: Η (τότε) μαθήτρια του Γυμνασίου Μελισσίων Βικτωρία Βαλσαμή, μάρτυρας του Ιέχωβά, αρνήθηκε να συμμετάσχει στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 1992 για λόγους θρησκευτικής συνείδησης. Την επομένη, 29η Οκτωβρίου, η Βικτωρία τιμωρήθηκε από τον διευθυντή του σχολείου με αποβολή μιας ημέρας γιατί “οι μαθητές μάρτυρες του Ιέχωβά δεν απαλλάσσονται από άλλες εκδηλώσεις, ιδιαίτερα εθνικού περιεχομένου, παρά μόνον θρησκευτικού”. Κατόπιν αυτών, οι γονείς της μαθήτριας Ηλίας και Μαρία, αλλά και η ίδια η Βικτωρία προσέφυγαν στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης τον Απρίλιο του 1993. Η απόπειρα της Επιτροπής να επιτύχει “φιλικό διακανονισμό” των δύο πλευρών, όπως προβλέπει η σχετική διαδικασία, απέτυχε, καθώς η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε να δεχθεί ότι η παρουσία των μαθητών στις παρελάσεις μπορεί να θεωρηθεί προαιρετική και να δεσμευτεί ότι στο εξής δεν θα τιμωρούνται τα παιδιά που δεν θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτές. Στη συνέχεια της διαδικασίας, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέτασε την υπόθεση και, όπως ήδη αναφέρθηκε, αποφάσισε την παραπομπή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Στο μεταξύ, και ενώ αναμένεται η συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η διευθύντρια του 2ου Λυκείου Βριλησσίων, απαντώντας σε εξώδικη διαμαρτυρία της οικογένειας Βαλσαμή για το ίδιο θέμα, αφού εξηγεί πώς κατά τη γνώμη της εξασφαλίζεται πλήρως η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών, σημειώνει και τα εξής: ” Για τον εθνικό όμως φρονηματισμό και την τόνωση των εθνικών αξιών των μαθητών εκτός των άλλων μέσων έχει θεσπιστεί και η συμμετοχή τους στις εθνικές γιορτές και τις παρελάσεις επ’ ευκαιρία των εθνικών επετείων, όπως είναι η 28η Οκτωβρίου και η 25η Μαρτίου. Η συμμετοχή όλων των μαθητών στις εθνικές εορτές είναι υποχρεωτική (εγκύκλιος 200.21/16/139240/26.11.77)”.

Καθώς οι σχετικές εγκύκλιοι των διαφορετικών διευθύνσεων του υπουργείου είναι ασαφείς και αντιφατικές, αλλά και δεν προβλέπουν συγκεκριμένες πειθαρχικές κυρώσεις, η τιμωρία των μαθητών που αρνούνται να συμμετάσχουν στις παρελάσεις επαφίεται συνήθως στον πατριωτισμό των καθηγητών τους. Στην περίπτωση της φετινής μονοήμερης αποβολής τριών μαθητών από το Γυμνάσιο Σκάλας, σύμφωνη ήταν και η γνώμη των εκπροσώπων των μαθητών. “Υπαινίχθηκαν ότι λόγοι θρησκευτικοί τους εμποδίζουν να συμμετάσχουν στις παρελάσεις των εθνικών επετείων”, αναφέρει το πρακτικό της συνεδρίασης. “Παρευρίσκοντο και εκπρόσωποι των μαθητικών συμβουλίων που διατύπωσαν την άποψη ότι η συμμετοχή στην παρέλαση είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές. Επακολούθησε διεξοδική συζήτηση και πλειοψηφικά απεφασίσθη η αποβολή των τριών μαθητών για μια ημέρα”.

Δεν πρόκειται για μεμονωμένο γεγονός. Αντίστοιχα περιστατικά έχουν σημειωθεί σε σχολεία όλης της χώρας. Μόνο το 1994, τιμωρήθηκαν μαθητές στην Καστοριά, την Κομοτηνή, τα Σέρβια κ.α. Η “ταρίφα” μοιάζει συγκεκριμένη: μία ημέρα αποβολή για κάθε παρέλαση. Αυτό δεν αποκλείει βέβαια τους αυτοσχεδιασμούς: ένας γυμνασιάρχης απειλούσε πέρσι τα παιδιά ότι θα τα μηδενίσει στο μάθημα της γυμναστικής και ότι θα τα αποβάλει για τρεις ημέρες.

Στο δικτάτορα Μεταξά οφείλουμε τη θεσμοθέτηση των μαθητικών παρελάσεων



Πότε άρχισε να χαίρεται ο κόσμος

Η παράδοση των μαθητικών παρελάσεων είναι πολύ παλιά στη χώρα μας. Οι ρίζες της φθάνουν στον προηγούμενο αιώνα. Οι πρώτοι που παρέλαυναν ήταν οι φοιτητές σε στιγμές εθνικής κινητοποίησης. Τα σχολεία εμφανίζονται παραταγμένα στην εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου 1924, ημέρα που συνέπιπτε με την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Τα επόμενα χρόνια αναφέρονται μόνο πρόσκοποι και μαθητές στρατιωτικών σχολών που πλαισιώνουν τη στρατιωτική παρέλαση. Το 1932 στην Αθήνα τα σχολεία συμμετέχουν μαζί με τους προσκόπους, τη “φρουρά της πόλης” και τις “εθνικιστικές οργανώσεις” σε παρέλαση ενώπιον επισήμων στον Άγνωστο Στρατιώτη.

Ομως για πρώτη φορά η μαθητική παρέλαση παίρνει χαρακτήρα επίσημο και συμπληρωματικό ως προς τη στρατιωτική, από το 1936. Το Μάρτιο της χρονιάς αυτής παρελαύνουν τα σχολεία επικεφαλής της πομπής, μπροστά στον Μεταξά και τον Βασιλιά. “Πρώτον παρήλασαν τα σχολεία, άι οργανώσεις, οι τροχιοδρομικοί, αντιπροσωπεία χωρικών Μακεδόνων με τας εθνικάς των ενδυμασίας, οι παλαιοί πολεμισταί”, διαβάζουμε στο ‘Εθνος’ της 25.3.36. Ακολούθησε το στράτευμα. Ηταν μια πρώτη δοκιμή για τον επίδοξο δικτάτορα. Λίγους μήνες αργότερα, το καθεστώς της 4ης Αυγούστου θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της στρατιωτικής συνείδησης της νεολαίας και θα χρησιμοποιήσει γιορτές και παρελάσεις ως όργανα για την επίτευξη των σκοπών της. Το φασιστικό μοντέλο που θαύμαζε ο δικτάτορας πρόβλεπε κάθετη στρατιωτική οργάνωση της νεολαίας και έδινε ιδιαίτερο βάρος στις “γυμναστικές επιδείξεις”, στις “παρατάξεις”, στις “παρελάσεις” και στις “λαμπαδηφορίες”. Η ελληνική μίμηση δεν έφτασε βέβαια την εφιαλτική επιβλητικότητα των γιορτών που οργάνωνε ο Μουσολίνι ή ο Χίτλερ , αλλά ακολουθούσε πιστά τη συνταγή τους. Στο διάστημα αυτό, η προσοχή δόθηκε κυρίως στην οργάνωση της ΕΟΝ, και δια μέσου αυτής επιβάλλονταν στα σχολεία οι επιδιωκόμενοι καταναγκασμοί.

Ο ίδιος ο Μεταξάς σημειώνει στο Ημερολόγιό του στις 25 Μαρτίου 1938: “Τι όνειρο ήταν χθες και σήμερα! -Χθες στο πεδίον του Αρεως με την Εθνική Νεολαία. Το έργον μου! Εργον που ενίκησε μέσα σε τόσες αντιδράσεις! Σχεδόν 18 χιλιάδες παιδιά από Αθήνας και Πειραιά, περίχωρα και από πολλές επαρχίες. Φάλαγξ “Ι.Μεταξά” Πατρών! (…) -Σήμερα. Τελετή. Ενθουσιασμός. Αποθέωσις. Παρέλασις στρατού θαυμασία. Απόγευμα παρέλασις Σχολείων Προσκόπων κτλ. και Εθνικής Νεολαίας με τα Τάγματα εις την ουράν. Αι φάλαγγες της ΕΟΝ ατέλειωτοι! Ολοι ντυμένοι! Περίπου 12-14 χιλιάδες! Εντύπωσις εις τον κόσμον καταπληκτική!”

Σε μια από τις δεκάδες παρελάσεις μαθητών-φαλαγγιτών που οργάνωσε η 4η Αυγούστου στο Παναθηναϊκό Στάδιο, ο Μεταξάς απευθύνθηκε προς τον Γεώργιο Γλίξμπουργκ: “-Ιδού, Μεγαλειότατε, ο στρατός σας, εις τον οποίον και μόνον πρέπει να στηρίζεσθε.” Ο Βασιλιάς θυμόταν το μάθημά του. Και στον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1941 συνεχάρη με ημερήσια διαταγή του την ΕΟΝ, η οποία “με πλήρη συνείδησιν της μεγάλης ημέρας, παρήλασεν ενώπιόν μου εις αρτίους σχηματισμούς και παρετάχθη κατά την δοξολογίαν με υπερηφάνειαν και κατανόησιν (…) Δια της τοιαύτης εμφανίσεώς της, ελάμπρυνε την ημέραν της Εθνικής μας Εορτής, αναπληρώσασα τον Στρατόν μας, όστις γενναίως μάχεται δια την τιμήν και Ελευθερίαν της Πατρίδος.”
Από τότε η σχολική παρέλαση συνδέθηκε απόλυτα με τη στρατιωτική, και η απουσία των μαθητών θεωρήθηκε αξιόποινη πράξη, ισοδύναμη με την παράβαση στρατιωτικού καθήκοντος. Η εμφυλιοπολεμική περίοδος δεν βελτίωσε φυσικά τις συνθήκες. Η δικτατορία δε χρειάστηκε να κάνει τίποτα περισσότερο απ’ το να κοντύνει λίγο τα μαλλιά των αγοριών και να μακρύνει τις φούστες των κοριτσιών. Ηδη στην πρώτη παρέλαση της επταετίας, ο τότε “αντιπρόεδρος” Σπαντιδάκης δήλωνε πολύ ευχαριστημένος: “Είμαι άπολύτως ικανοποιημένος από την εν γένει εμφάνισιν των παρελασάντων τμημάτων (sic) της μαθητιώσης νεολαίας Θεσσαλονίκης. Κατεδείχθη, ότι οι εκπαιδευτικοί λειτουργοί, ενστενισθέντες τας αρχάς της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου, δίδουν ιδιαιτέραν προσοχήν εις την εκπαίδευσιν και μόρφωσιν της μαθητιώσης νεολαίας, της οποία το φρόνημα και το ήθος είναι λίαν υψηλά σήμερα.”

Και οι κυβερνήσεις της μεταπόλίτευσης δεν διανοήθηκαν να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα των υποχρεωτικών μαθητικών παρελάσεων. Φρόντισαν μόνο να απαλύνουν τις ακρότητες του στρατιωτικού καθεστώτος και να προσαρμόσουν τον καταναγκασμό στα “δημοκρατικά ήθη“. Αλλωστε και η Αριστερά που είχε απήχηση εκείνη την εποχή δεν ζήτησε ποτέ να καταργηθούν οι μαθητικές παρελάσεις. Απαίτησε μόνο να συμπεριληφθούν στους παρελαύνοντες και τα σωματεία των αγωνιστών της εθνικής αντίστασης.

Για μία και μόνο φορά ετέθη θέμα κατάργησης των μαθητικών παρελάσεων ως αναχρονιστικού θεσμού, αλλά αμέσως η ιδέα απερρίφθη κατηγορηματικά. Ηταν τον Φεβρουάριο του 1984, όταν δημοσιεύθηκε η είδηση. Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα “Ειδήσεις” επιδοκίμασε την απόφαση: “Αξια για κάθε έπαινο η πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας να θέσει τέρμα στις παρελάσεις των μαθητών. Το ολοκληρωτικής νοοτροπίας έθιμο της στρατιωτικοποίησης των νέων, ακόμα και των εξάχρονων παιδιών, με τη ‘ζύγιση’ και τη ‘στοίχιση’, με την ‘κεφαλή δεξιά’, με την απόδοση τιμών στον υπουργό, στο νομάρχη ή στο δεσπότη, δεν συναντάται στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Οχι πάντως στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Γιατί καλλιεργεί στη νεά γενιά ψυχολογία μαζικής πειθαρχίας, τέτοια που ελάχιστα συμβάλλει στη διαμόρφωση ελεύθερων κι ανεξάρτητων συνειδήσεων.”

Η εφημερίδα καλά τα έλεγε. Μόνο που την ίδια μέρα, ο τότε υπουργός Παιδείας Απόστολος Κακλαμάνης έσπευδε να διαψεύσει την είδηση, δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι ούτε απόφαση ούτε καν παρόμοια σκέψη δεν υπήρχε. Από τότε κανείς υπουργός δεν διανοήθηκε να αναρωτηθεί για τη σχέση μιας στρατιωτικής επίδειξης με τη διαδικασία της εκπαίδευσης.

Ζητούνται άριοι σημαιοφόροι

Δεν έφταναν οι τόσες διαταγές για τη σύνθεση των τμημάτων της σπουδάζουσας νεολαίας και ιδιαίτερα τα περίπλοκα κριτήρια για την επιλογή των σημαιοφόρων και των παραστατών, ήρθε και η εξωφρενική ντιρεκτίβα του διευθυντή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης να αποτελειώσει τον καμβά. Σύμφωνα μ’ αυτήν οι σημαιοφόροι και οι παραστάτες πιτσιρικάδες επιλέγονται και με βάση την φυλετική τους καθαρότητα! Πρέπει να είναι έλληνες υπήκοοι, γράφει το επείγον έγγραφο του κ. Γούση (Φ.10/3/Γ1/13, 4.1.95).

Πιθανότατα ο διευθυντής να ήθελε να αντιμετωπίσει με “εθνικό τρόπο” την πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια ιδίως στον μαθητικό πληθυσμό των Δημοτικών. Προνοητικός ο άνθρωπος, έβλεπε να έρχεται η στιγμή κατά την οποία τα επιμελή αραπάκια και τα φιλιππινεζάκια θα ετίθεντο επικεφαλής στις παρελάσεις κρατώντας την τιμημένη γαλανόλευκη ενώπιον των επισήμων. Αλλωστε, ο Γ. Παπανδρέου πριν λίγες βδομάδες “ενέδωσε” στις πιέσεις των αντιρατσιστικών οργανώσεων και επέτρεψε άνευ όρων στα παιδιά των μεταναστών να σπουδάζουν στα δημόσια σχολεία, αυξάνοντας τους φόβους των οπαδών της καθαρότητας της φυλής. Αλλά η έμπνευση του …φιλότιμου εκπαιδευτικού προσέκρουσε σε ένα άλλο ζήτημα που προφανώς δεν είχε σκεφτεί. Στις 5 Οκτωβρίου, του 95 ο “Αδέσμευτος Τύπος” εντόπισε το έγγραφό του και τον ξεφώνισε. “Χωρίζει τους Ελληνες μαθητές σε δυο κατηγορίες και απαγορεύει σε Βορειηπειρώτες, Ποντίους και Ομογενείς του εξωτερικού να κρατούν την ελληνική σημαία”, γράφει η εθνικά ευαίσθητη εφημερίδα. Δύο μέρες μετά ακολούθησε καταγγελία με το ίδιο περιεχόμενο του βουλευτή Ιωαννίνων της Ν.Δ Γιώργου Χαραλαμπόπουλου και αναμενόταν πλέον η απόσυρση της επίμαχης εντολής από τον υπουργό Παιδείας.

Ούτε η βροχή δεν μας σώζει!

Ο αναγνώστης του Ημερολογίου του Μεταξά είναι συνηθισμένος να διαβάζει δακρύβρεχτες περιγραφές για τις παρελάσεις της “νεολαίας του”. Εξαίρεση αποτελεί η 25η Μαρτίου 1939. Γράφει ο δικτάτορας: “25 Μαρτίου, Σάββατον: Εκκλησία. Παρέλασις στρατού. Απόγευμα παρέλασις Νεολαίας, βροχή κρουνηδόν. Να ιδούμε τι αποτέλεσμα θα έχη.” Στεγνή διατύπωση. Ούτε επιφωνήματα, ούτε ενθουσιασμοί. Τι συνέβη άραγε;

Τη λύση στο γρίφο μας τη δίνει ο Σπύρος Λιναρδάτος στο βιβλίο του ’4η Αυγούστου’: “Μια φανφαρόνικη -κατά τα μουσολινικά πρότυπα- επίδειξη της ΕΟΝ ήταν η περίφημη παρέλαση της 25ης Μαρτίου 1939 στην Αθήνα, όπου πήραν μέρος υποχρεωτικά 50.000 νέοι και παιδιά της περιοχής πρωτευούσης. Στη διάρκεια της παρέλασης έπιασε ραγδαία βροχή που κράτησε πολλές ώρες. Δημιουργήθηκε πανικός, οι βαθμοφόροι τόβαλαν στα πόδια για να γλιτώσουν, ενώ τα σπίτια στη λεωφόρο Αλεξάνδρας και τους γύρω δρόμους γέμισαν από μουσκεμένα ως το κόκαλο παιδιά που ζητούσαν προστασία. Πολλά παιδάκια τσαλαπατήθηκαν, άλλα πλευρίτωσαν. Επί ώρες και μέρες ακόμα οι γονείς απ’ τους πιο μακρινούς συνοικισμούς και τα περίχωρα της Αθήνας και του Πειραιά, έξαλλοι από την αγωνία, έψαχναν να βρουν τα παιδιά τους, που οι βαθμοφόροι της ΕΟΝ τάχαν εγκαταλείψει στην τύχη τους.” (σελ. 175-6).

Εντρομος ο Μεταξάς, σημειώνει την επομένη στο Ημερολόγιό του: “26 Μαρτίου, Κυριακή. Ακόμα αμφιβάλλω δι’ αποτέλεσμα χθεσινής βροχής.” Η αγωνία του όμως κρατά μόνο μόνο μια μέρα. Ο κυκλοθυμικός του χαρακτήρας υπερισχύει: “27 Μαρτίου, Δευτέρα. Οχι, όχι, τα παιδιά είναι περίφημα, γεμάτα χαρά και υπερηφάνεια.”
Ο λογοκρινόμενος Τύπος της εποχής δεν μπορούσε φυσικά να κρύψει τη νεροποντή, αλλά έδωσε εξαρχής τη δική του εικόνα. Διαβάζουμε στο ‘Εθνος’:

“Η καταρρακτώδης βροχή του απογεύματος του προχθές Σαββάτου δεν ήρκεσεν όχι να ματαιώση, αλλ’ ούτε καν να μειώση την λαμπρότητα της παρελάσεως των τμημάτων της Εθνικής Οργανώσεως της Νεολαίας ενώπιον της Α.Μ. του Βασιλέως, του Πρωθυπουργού και των επισήμων. Καίτοι βρεχόμενοι διαρκώς, φαλαγγίται και φαλαγγίτισσαι διετήρησαν τους ωραίους σχηματισμούς των και παρήλασαν υπερήφανοι, με πτερωτόν βήμα, με υπέροχον παράστασιν, με ακτινοβολούντα πρόσωπα, μια ζωντανή εικών της Νέας Ελλάδος, την οποίαν τίποτε δεν μπορεί να καταβάλη. Τα παιδιά της ΕΟΝ απέδειξαν έτσι ότι έχουν ανωτέραν επίγνωσιν του καθήκοντος, βαθύ το αίσθημα της πειθαρχίας και ενθουσιασμόν που δεν ψυχραίνεται από καμμίαν εναντιότητα. Εμπνεόμενα από το παράδειγμα των μελών της Φάλαγγος και των επισήμων, οι οποίοι ασκεπείς παρηκολούθησαν την αλησμόνητον παρέλασιν, και τα πλήθη που συνέρρευσαν διά να καμαρώσουν την ελληνικήν νεότητα έμειναν εις τας θέσεις των, ενούντα τας ενθουσιώδεις επευφημίας των με τας εκδηλώσεις αυτής προς τον Ανακτά και προς τον Κυβερνήτην, και πείθοντα ούτως ότι σήμερον όλαι αι καρδίαι δονούνται με τον ίδιον πατριωτικόν παλμόν.” (27.3.1939).

Α-Ω

Από τη Μυτιλήνη η ενδιαφέρουσα πρόταση για την απαλλαγή των μαθητικών παρελάσεων από τον στρατιωτικό τους χαρακτήρα: Οπως έγραψε ο Στρατής Μπαλάσκας στην “Ε” (12.10.95), ο δημοτικός σύμβουλος Λευτέρης Τατάς πρότεινε “να σταματήσουμε να κάνουμε αυτά που μάθαμε (…) επειδή έτσι έκαναν ο Οθωνας και ο Γλίξμπουργκ. Οι εθνικές επέτειοι δεν είναι μιλιταριστικά πανηγύρια, αλλά γιορτές χαράς και περηφάνιας”.

Εχει αναρωτηθεί κανείς πόσα κέρματα εκσφενδονίζονται και γιατί, από τα πεζοδρόμια εναντίον των μαθητών την ώρα που αυτοί πασχίζουν να ικανοποιήσουν τα πατριωτικά αισθήματα επισήμων και λαού; Απόψεις κατά καιρούς έχουν εκφραστεί, συμπέρασμα όμως δεν έχει εξαχθεί. Και πώς να βγεί συμπέρασμα, όταν οι αιτίες του χλευασμού είναι άφθονες και διαφορετικές μεταξύ τους.

Η χούντα είχε βάλει πολλή δουλειά στους εκαιδευτικούς ενόψει των παρελάσεων. Δεν έφτανε η πολυήμερη εξαντλητική εκγύμναση των μαθητών και τα σεμινάρια εθνικής διαπαιδαγώγησης που τη συνόδευαν, έπρεπε να χωριστούν και τα “κεφάλια” σύμφωνα με τις ευρύτερες ανάγκες των στρατοκρατών. Εκτός των άψογων σχολικών τμημάτων τα σχολεία όφειλαν να αιμοδοτήσουν και τα παραστατιωτικά τμήματα των Αλκίμων, των Εθνικών Σωματείων χωρίς να “ρίχνουν” και τους πρόσκοπους.

Μαρτυρία της Μαρίας Τζαννέτου που ως μάρτυρας του Ιέχωβά αρνιόταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 να συμμετάσχει στην παρέλαση: “Την επόμενη από την παρέλαση έτρωγα πάντα πάρα πολύ ξύλο, ανεβασμένη ψηλά σε ένα μέρος για να με κοιτάζουν όλα τα παιδιά. Μετά το ξύλο και το πρήξιμο των χεριών έτρωγα αποβολή για τρείς ημέρες”.

Οι μαθητές δυό Λυκείων της Θεσσαλονίκης, του 1ου και 5ου της περιοχής Καλαμαριάς, παρέλασαν στις 28.10.1991, χωρίς καθοδήγηση, φροντισμένες στολές και σημαίες. Ο λόγος; οι καταλήψεις των προηγουμένων ημερών και η κάπως εκδικητική απόφαση των λυκειαρχών να μην εμπιστευτούν τις σχολικές σημαίες στους μαθητές, επειδή δεν είχαν προλάβει να τους προπονήσουν ούτε είχαν επιλέξει τους σημαιοφόρους και τους παραστάτες. Οι μαθητές τριών άλλων σχολείων με το ίδιο πρόβλημα δεν άσχολήθηκαν …με το δικαίωμα στην παρέλαση.

Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν γίνονται μαθητικές παρελάσεις, όπως σημείωνε ο Φ. Βεγλερής στην Ενωση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: “Σε ποιά πόλη, σε ποια χώρα της Ευρώπης έχετε δεί τους μαθητές να παρελαύνουν στους δρόμους; Παρελαύνουν μόνο οι εκκλησίες, τα παπαδοπαίδια ή άμα θέλει το παιδί σου να κρατάει το εξαπτέρυγο και να περπατήσει”.

Τον Κυβερνητικό επίτροπο της ΕΟΝ υμνούσαν οι παρελαύνοντες μικροί φαλαγγίτες: “Οι φάλαγγες περνούν σε θεία θάμπη/ κι ως πας μπροστά αγέρωχος κι απλός/ στραφτοκοπάει γόνιμα και λάμπει/ στα χέρια Σου ο πέλεκυς διπλός.”

Υπό απόλυση βρέθηκαν τις παραμονές του γιορτασμού του “Οχι” το 1991 οι εργαζόμενοι στην ΕΒΟ Αιγίου και σκέφτηκαν να “αμαυρώσουν” την καθιερωμένη παρέλαση στην αχαική πρωτεύουσα. Με μαύρες σημαίες και αντικυβερνητικά πανώ προσπάθησαν να διεισδύσουν στην παρέλαση της λεωφόρου Αγ. Ανδρέα των Πατρών. Οι εθνικές δυνάμεις, στην περίπτωσή μας τα ΜΑΤ, αντέδρασαν με βιαιότητα. Οι απώλειες δεν επεκτάθηκαν στα τμήματα των μαθητών.

Ως “νότα ομορφιάς και ελπίδας” θεωρήθηκε από το σύνολο του τύπου η παρουσία μαζορετών από την Κέρκυρα στην αθηναϊκή μαθητική παρέλαση της 25ης Μαρτίου 1986. Περιέργως, την 28η Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς τα πολύχρωμα κορίτσια έπαψαν να αρέσουν. Για “καρναβαλοποίηση” μίλησε η αντιπολίτευση και οι προσκείμενές της εφημερίδες, και όπως ήταν επόμενο ο νεωτερισμός τέλειωσε: Μαθητές! Κλείνατε επί Δεξιά

Αναδημοσίευση από Ιός

Συνέχεια...

Το πολιτικό Βατερλό ενός αστικού κόμματος

Posted: by παντιγέρα in
0

Σε πολιτικό Βατερλό του Περισσού εξελίχτηκε η 20ή Οκτώβρη 2011. Αλλιώς τα υπολόγιζαν και αλλιώς τους βγήκαν και τώρα τρέχουν και δεν προλαβαίνουν. Στιγματίστηκαν ανεξίτηλα, για μια ακόμη φορά, ως κόμμα αστικό-αντιδραστικό, που υπερασπίζεται τη σταθερότητα του καπιταλισμού και του αστικού συστήματος εξουσίας.

Ακόμη και έναν δικό τους άνθρωπο, ένα στέλεχός τους, που πέθανε από ανακοπή καρδιάς αφού προηγουμένως εισέπνευσε τα χημικά των ΜΑΤ, τον πέταξαν στα σκυλιά. Οχι μόνο δεν κατήγγειλαν την αστυνομία, αλλά αντίθετα προσπάθησαν και προσπαθούν να την απαλλάξουν από κάθε ευθύνη, φορτώνοντας το θάνατο του νεκρού στους «κουκουλοφόρους» και συμμαχώντας με το σύνολο των αντιδραστικών δυνάμεων. Στην ΑΔΕΔΥ «πλακώθηκαν» με τους Συριζαίους ακριβώς γι’ αυτό το θέμα. Δέχτηκαν να προστεθεί στο ψήφισμα που κατέθεσαν ότι χτύπησαν και τη διαδήλωση ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ (πράγμα που δεν υπήρχε περίπτωση να δεχτούν υπό άλλες συνθήκες), δεν δέχονταν με τίποτα, όμως, να βάλλουν στο ψήφισμα ότι για το θάνατο του διαδηλωτή ευθύνονται τα ΜΑΤ! Eίναι πραγματικά εκπληκτικό: να έχεις νεκρό από τις γραμμές σου και αρχικά να προσπαθείς να υποβαθμίσεις το θέμα και μετά να απαλλάξεις εντελώς την Αστυνομία, πριν ακόμη ολοκληρωθούν όχι οι τοξικολογικές εξετάσεις, αλλά ακόμη και η νεκροτομή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την Πέμπτη το βράδυ, από το βήμα της Βουλής, η Παπαρήγα έλεγε ότι μπορεί ο νεκρός να είχε μεγαλύτερη ευαισθησία από τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να γνωρίζει τίποτα ούτε από το περιβάλλον του ούτε από ιατρικής πλευράς. Την Παρασκευή το μεσημέρι, μετά τη νεκροτομή, αποδείχτηκε ότι ο νεκρός δεν είχε καμιά προϋπάρχουσα βλάβη και πως το ισχαιμικό επεισόδιο ήταν το πρώτο που πάθαινε! Γιατί η Παπαρήγα είχε σπεύσει να μιλήσει για ενδεχόμενη ευαισθησία; Γιατί ήθελε να υποβαθμίσει το γεγονός ότι ο άνθρωπος έπαθε καρδιακό επεισόδιο επειδή ρούφηξε χημικά.

Από την Πέμπτη το βράδυ, σε κατάσταση πολιτικού πανικού, η ηγεσία του Περισσού προσπαθεί, με εμφανίσεις στα αστικά ΜΜΕ και στη συνέχεια με την αρθρογραφία του «Ριζοσπάστη», να αρθρώσει μια πολιτική άμυνα, στηριγμένη σε άπειρα ψεύδη. Με αρκετά απ’ αυτά τα ψεύδη θ’ ασχοληθούμε σε άλλο δημοσίευμα, για να φανεί καθαρά όχι μόνο ο προβοκατόρικος ρόλος του Περισσού, αλλά και ο πανικός που επικράτησε στις γραμμές του μετά το Βατερλό.

Εδώ θα σταθούμε συνοπτικά στην πολιτική ανάλυση της στάσης αυτού του αστικού κόμματος.

1. Ο Περισσός αποφάσισε να περιφρουρήσει το αστικό κοινοβούλιο, εκτιμώντας πως υπήρχε περίπτωση να επιχειρηθεί «ντου» από εργαζόμενους. Γιατί είχαν προηγηθεί άλλες μορφές διαμαρτυρίας (κυρίως την περίοδο των «αγανακτισμένων») και ο κόσμος είχε συνειδητοποιήσει ότι ο κυβερνητικός λόχος δεν καταλαβαίνει από φωνές, βρισιές και μούντζες. Υπήρχαν, βέβαια, τα ΜΑΤ, όμως ο κίνδυνος ένα κομμάτι διαδηλωτών να φτάσει έστω μέχρι το περιστύλιο της Βουλής ήταν υπαρκτός (φαντάζεστε τις σχετικές εικόνες να κάνουν το γύρο του κόσμου), ενώ από τη σύγκρουση με την Αστυνομία, η οποία θα υπερασπιζόταν σκληρά τη Βουλή, υπήρχε κίνδυνος να υπάρξει ακόμη και νεκρός. Μια προπαγάνδα ενάντια στο «ντου» από τη μια δεν θα έπιανε και από την άλλη θα εξέθετε ανεπανόρθωτα τον Περισσό στα μάτια ενός κόσμου τον οποίο θέλει να τραβήξει ως εκλογική του πελατεία. Με την περιφρούρηση της Βουλής από τον ίδιο τον Περισσό, χωρίς μεσολάβηση της Αστυνομίας, αυτοί οι κίνδυνοι εξαλείφονταν.

Φυσικά, η περιφρούρηση της Βουλής έπρεπε να βαφτιστεί «περικύκλωση» της Βουλής. Υπήρχε ένα πρόβλημα, όμως. Πρόσφατα, ο Περισσός λοιδορούσε τους Συριζαίους, Ανταρσυάδες και λοιπούς «αγανακτισμένους» για την περικύκλωση που πήγαν να κάνουν όταν ψηφιζόταν το Μεσοπρόθεσμο. Επρεπε, λοιπόν, να δημιουργήσει ένα πλήρες ιδεολογικό «πακέτο» για να μανιπουλάρει τους οπαδούς του. Επρεπε να τους πείσει ότι θα «περικυκλώσουν» το κοινοβούλιο και όχι ότι θα το περιφρουρήσουν έναντι ενδεχόμενου «ντου». Ετσι, η ηγεσία του Περισσού προσπάθησε να κάνει ένα δημοκοπικό άνοιγμα προς θέσεις τις οποίες εδώ και καιρό υποστηρίζει ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Θέσεις τις οποίες μέχρι τώρα ο Περισσός κατήγγειλε ως αποπροσανατολιστικές-διαχειριστικές. Προσπάθησαν μ’ ένα σμπάρο να πετύχουν δυο τρυγώνια. Και τη Βουλή να περιφρουρήσουν και να υποβοηθήσουν την ψηφοθηρία προς τα δεξιά (προς κόσμο που σιχάθηκε το ΠΑΣΟΚ και αναζητά αντίδοτο, χωρίς όμως και ν’ αλλάξει επί της ουσίας προσανατολισμό).

Ετσι, ανακοίνωσαν περικύκλωση της Βουλής, χωρίς παρεμπόδιση της προσέλευσης των βουλευτών, με στόχο –όπως η ίδια η Παπαρήγα δήλωσε– να πιεστούν όσο γίνεται περισσότεροι βουλευτές και να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο! Μέχρι τώρα αυτό το στόχο, που είχε τεθεί από Συριζαίους, Ανταρσυάδες και λοιπούς «αγανακτισμένους» την περίοδο που ψηφιζόταν το Μεσοπρόθεσμο, ο Περισσός τον κατήγγειλε ως αποπροσανατολιστικό, σημειώνοντας –σωστά– πως οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται σαν «διαφωνούντες» παίζοντας θέατρο για προσωπικούς τους λόγους. Εριξαν, επίσης για πρώτη φορά, το σύνθημα «κάτω η κυβέρνηση», το οποίο μέχρι πρότινος κατήγγειλαν επίσης ως αποπροσανατολιστικό, με το επιχείρημα ότι με τους σημερινούς όρους και να πέσει η κυβέρνηση θα βγει κάποια άλλη που θα συνεχίσει την ίδια πολιτική.Τέλος, έκαναν άνοιγμα ακόμη και προς το σύνθημα «δεν αναγνωρίζουμε το χρέος», ενώ προηγουμένως αυτό το συνδύαζαν με τη «λαϊκή εξουσία», κατηγορώντας όλους τους οπαδούς της «στάσης πληρωμών» ότι κινούνται σε διαχειριστική λογική, εφόσον κάνουν προτάσεις στο πλαίσιο του καπιταλισμού ή και στο πλαίσιο της ΕΕ.

2. Ο στόχος της περιφρούρησης του αστικού κοινοβούλιου, περιτυλιγμένος ιδεολογικοπολιτικά με το δημοκοπικό άνοιγμα που προαναφέραμε, τυποποιήθηκε πολιτικά στην «περικύκλωση» της Βουλής στις 20 Οκτώβρη. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι την περιφρούρηση της Βουλής πάντοτε αναλαμβάνει η Αστυνομία με τα ΜΑΤ. Αυτή τη φορά η Αστυνομία συνεργάστηκε επιχειρησιακά με τον Περισσό, όπως επί πολλά χρόνια έκανε κάθε χρόνο στην επέτειο του Πολυτεχνείου (πάντοτε τις παραμονές της επετείου γινόταν σύσκεψη στη ΓΑΔΑ, στην οποία έπαιρναν μέρος εκπρόσωποι της Πρυτανείας του ΕΜΠ και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων του Περισσού).

Η πρόβα τζενεράλε έγινε την Τετάρτη 19 Οκτώβρη. Εστησαν κρανοφόρους και ροπαλοφόρους με πλάτη στη Βουλή και μέτωπο στο δρόμο, πολύ πριν τη δική τους διαδήλωση, στη διάρκειά της και αφότου η διαδήλωσή τους είχε περάσει. Σε όλη τη διάρκεια που στην περίμετρο της Βουλής, μέχρι τον αστυνομικό φράχτη στη Βασ Σοφίας, φύλαγαν τα ΚΝΑΤ, τα ΜΑΤ είχαν αποσυρθεί στο εσωτερικό προαύλιο της Βουλής. Οταν οι κρανοφόροι-ροπαλοφόροι του Περισσού αποσύρθηκαν (επειδή τους έβριζε πολύς κόσμος και η Αμαλίας δεν ήταν κατειλημμένη από δικά τους μπλοκ), κατέβηκαν στη θέση τους (στην εξωτερική περίμετρο δηλαδή) τα ΜΑΤ και ξεκίνησαν συγκρούσεις με τους διαδηλωτές (όχι μόνο από το black block, αλλά και από άλλους χώρους).

Την Πέμπτη 20 Οκτώβρη έπιασαν το πόστο τους στην περίμετρο της Βουλής από τις 6 τα χαράματα. Κατά τις 9 τους επισκέφτηκε η Παπαρήγα. Μετά ήρθαν τα μπλοκ από προσυγκεντρώσεις και γέμισαν την Αμαλίας, οπότε πίστεψαν ότι ο χώρος τους ανήκει ολοκληρωτικά. Τα ΜΑΤ αποσύρθηκαν και πάλι στον εσωτερικό περίβολο της Βουλής, όπου παρέμεναν χαλαρά, όπως δείχνει και το σχετικό φωτογραφικό υλικό

Αντίθετα, στην περίμετρο της συγκέντρωσης ή της πιθανής συγκέντρωσης άλλων διαδηλωτών, τα ΜΑΤ ήταν στημένα σε ενεργή ετοιμότητα, με πλήρη εξάρτυση. Αναφερόμαστε στις παρόδους της Φιλελλήνων (Μητροπόλεως, Ερμού, Καρ. Σερβίας), της Σταδίου (Αμερικής, Βουκουρεστίου, Κολοκοτρώνη κ.ά.), καθώς και στους κάθετους δρόμους μεταξύ Πανεπιστημίου και Ακαδημίας.
Το σχεδιάγραμμα δείχνει καθαρά πως ήταν η διάταξη όλων των δυνάμεων. Ο Περισσός περιφρουρούσε τη Βουλή, χωρίς καμιά παρουσία των ΜΑΤ, και τα ΜΑΤ περιφρουρούσαν τους πέραν του Περισσού διαδηλωτές, οι οποίοι βρίσκονταν σε έναν κλοιό: από το μέρος της Βουλής από τα ΚΝΑΤ και από την αντίθετη κατεύθυνση από τα ΜΑΤ.

3. Υπήρχε προσυνεννόηση με την κυβέρνηση; Η απάντηση είναι καταφατική. «Αφήστε σε μας την περιφρούρηση της Βουλής, για ν’ αποφύγουμε επεισόδια και η Βουλή να μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς εξωτερική ένταση και χωρίς προπηλακισμούς βουλευτών, όπως είχε γίνει την περίοδο του Μεσοπρόθεσμου». Πληροφορίες από τα «παπαγαλάκια» του υπουργείου Προ-Πο μιλούσαν για σύσκεψη μεταξύ συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ και της πολιτικής και υπηρεσιακής ηγεσίας της Αστυνομίας. Συμπλήρωναν μάλιστα τα «παπαγαλάκια», δασκαλεμένα κατάλληλα από τον Παπουτσή, ότι οι τελευταίες αλλαγές στην Αστυνομία, με αποστράτευση του Ραχωβίτσα και άλλων «σκληρών», σηματοδοτούν αλλαγή στη διαχείριση των διαδηλώσεων, η οποία για πρώτη φορά εφαρμόστηκε έμπρακτα στις 19 και 20 Οκτώβρη. Αυτά τα δημοσιεύματα δεν διαψεύστηκαν από κανένα από τα δύο μέρη.


Αλλά και να μην υπήρχαν αυτές οι πληροφορίες, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι υπήρχε προσυνεννόηση επιχειρησιακού τύπου. Αλλιώς δεν θα εξαφανίζονταν τα ΜΑΤ από τις συνήθεις θέσεις τους στην περίμετρο της Βουλής, ούτε θα ξαναεμφανίζονταν μετά την αποχώρηση του Περισσού, διώχνοντας με τη βία όλο τον υπόλοιπο κόσμο, και μέσα από την πλατεία Συντάγματος και από τη Φιλελλήνων και τη Σταδίου. Το ομολόγησαν υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της Αστυνομίας, όχι μόνο μετά τα γεγονότα, αλλά και κατά τη διάρκειά τους, απαντώντας σε ερωτήσεις ρεπόρτερ ραδιοτηλεοπτικών και διαδικτυακών Μέσων.

Εχουμε, λοιπόν, περιφρούρηση της Βουλής κατόπιν πολιτικής συνεννόησης με το υπουργείο Προ-Πο και επιχειρησιακής συνεννόησης με την Αστυνομία. Και είναι πραγματικά απορίας άξιο πως οι διάφοροι της «εξωκοινοβουλευτικής», «ριζοσπαστικής» και κάθε άλλης «αριστεράς» παραβλέπουν αυτό το μείζον πολιτικό γεγονός και –πέραν της προβοκατορολογίας, στην οποία με πάθος επιδίδονται και πάλι, διανθίζοντάς την με μια φτηνιάρικη ηθικολογία– το μόνο που καταλογίζουν στον Περισσό είναι «ιδιοκτησιακή» και «αντιιενωτική» συμπεριφορά. Αφήνοντας στην άκρη την ίδια κι απαράλλαχτη συμπεριφορά που είχαν επιδείξει οι περισσότεροι απ’ αυτούς την περίοδο των «αγανακτισμένων», όταν σχεδίαζαν και αβαντάριζαν ακόμη και την απαγόρευση της πολιτικής ζύμωσης, αφήνοντας επίσης στην άκρη τα περί «αντιενωτισμού» που θεωρούν a priori ότι ο Περισσός είναι δύναμη ανατροπής ή τουλάχιστον δύναμη που εκφράζει σε κάποιο βαθμό τα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα (γι’ αυτό και ήθελαν ενότητα μαζί του), ρωτάμε: είχε ή όχι πολιτικό περιεχόμενο η «ιδιοκτησιακή» συμπεριφορά που καταλογίζουν στον Περισσό και συγκεκριμένα την περιφρούρηση του αστικού κοινοβούλιο από μια εργατική και λαϊκή διαδήλωση; (Απορίας άξιο δεν είναι πως όλοι αυτοί με τον ηχηρό βερμπαλισμό κάνουν το κορόιδο και αποφεύγουν να μιλήσουν για την ουσία. Αισθάνονται συγγένεια προς τον Περισσό, τον οποίο θεωρούν πολιτική δύναμη «στους κόλπους του λαού». Για τις απόψεις όλων αυτών, όμως, θα μιλήσουμε μια άλλη φορά).

4. Τι ήταν αυτό που χάλασε το σχεδιασμό Περισσού-Αστυνομίας; Η σύγκρουση με μια μερίδα από τους υπόλοιπους διαδηλωτές, την οποία δεν την περίμεναν.  Πίστευαν ότι ο όγκος τους, ο πολιτικός εκβιασμός που ασκούσαν στον υπόλοιπο κόσμο και η τραμπούκικη φήμη τους θα δρούσαν αποτρεπτικά. Οσο η αντίδραση παρέμενε σε επίπεδο φραστικών διαξιφισμών, οι κρανοφόροι-ροπαλοφόροι του Περισσού δεν είχαν ιδιαίτερο πρόβλημα. Οταν η σύγκρουση έγινε βίαιη, με την υποχώρηση των πρώτων που ζητούσαν ν’ ανοίξει η περιφρούρηση του Περισσού για να πορευτούν προς τη Βουλή και την εμφάνιση στην πρώτη γραμμή του black block, άρχισαν να έχουν πρόβλημα. Επιτέθηκαν και τσάκισαν στο ξύλο μερικούς διαμαρτυρόμενους οι οποίοι ούτε διάθεση για σύγκρουση είχαν ούτε ήταν επιχειρησιακά προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. Με τους επιχειρησιακά προετοιμασμένους και πεπειραμένους στις οδομαχίες νεαρούς του black block, όμως, τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Τα ΚΝΑΤ «πήραν» ένα-δυο «ντου», όμως οι νεαροί αντεπιτίθονταν και όταν άρχισαν να χρησιμοποιούν πέτρες κέρδισαν το πλεονέκτημα. Η τελευταία απόπειρα των ΚΝΑΤ έγινε με κυκλωτική κίνηση από τη Βουκουρεστίου. Στο διάβα τους χτύπησαν όποιον τους αποδοκίμασε. Ανθρώπους που δεν έπαιρναν μέρος στη σύγκρουση, η οποία γινόταν αλλού, όπως καταθέτουν αυτόπτες μάρτυρες, αλλά και όπως φαίνεται από φωτογραφίες και βίντεο που δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο.
 
Μιλάμε κυριολεκτικά για λιντσάρισμα ανθρώπων που δεν είχαν καμιά σχέση με τη σύγκρουση και δεν ήταν προετοιμασμένοι για άμυνα. Οταν τα κατάφεραν αυτοί οι διαδηλωτές να ανασυγκροτηθούν στη Σταδίου, πήραν στο κυνήγι την ορδή των ΚΝΑΤ, την οποία προστάτευσε διμοιρία των ΜΑΤ που έκανε φραγμό επί της Βουκουρεστίου.
Με την αποτυχία της κυκλωτικής κίνησης από τη Βουκουρεστίου τα ΚΝΑΤ έχασαν και πάλι έδαφος, ενώ το black block τους «πήρε» όλη τη Β. Γεωργίου (ο κάθετος στην Αμαλίας δρόμος μπροστά από τη Μ. Βρετανία). Τότε αναγκάστηκαν να ζητήσουν τη συνδρομή της Αστυνομίας, από την οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή ζητούσαν να μην παρέμβει, όπως δήλωσαν ο εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛΑΣ, ο επικεφαλής των αστυνομικών δυνάμεων στο Σύνταγμα, αλλά και όπως –εμμέσως πλην σαφέστατα– δήλωσε η Παπαρήγα.

5. Τα ΜΑΤ χτύπησαν με χημικά και κρότου-λάμψης και ήταν αυτά που επιχειρησιακά κατάφεραν να κάμψουν τους μερικές εκατοντάδες διαδηλωτές που μέχρι εκείνη τη στιγμή «κέρδιζαν» τα ΚΝΑΤ, καθαρίζοντας το χώρο. Τότε αισθάνθηκε αδιαθεσία ο μετέπειτα νεκρός, όπως κατήγγειλαν στα κανάλια άνθρωποι που ήταν μαζί του, διαψεύδοντας με τις δηλώσεις τους (επειδή δεν υπήρχε συνεννόηση εκείνες τις στιγμές) όσα στη συνέχεια κατασκεύασε η ηγεσία του Περισσού. Τέτοιες δηλώσεις έχουν καταγραφεί από την κάμερα του Mega και από τα ρεπορτάζ εφημερίδων. Αλήθεια, είχε κανένα λόγο το Mega να χρεώσει τον νεκρό στα χημικά των ΜΑΤ; Σ’ αυτό το απλό λογικό ερώτημα η ηγεσία του Περισσού δεν έδωσε απάντηση, ούτε πρόκειται να δώσει.

Ταυτόχρονα, τα ΜΑΤ μετακύλησαν τον κλοιό τους και τον έφεραν περιμετρικά στη συγκέντρωση του Περισσού: ΜΑΤ έξω από τη Μεγάλη Βρετανία, σε όλο το πλάτος της πλατείας Συντάγματος, ακριβώς κάτω από την Αμαλίας και στην Οθωνος μέχρι τη Φιλελλήνων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι όλες οι διμοιρίες που δημιούργησαν αυτόν τον δεύτερο κλοιό βγήκαν από τον περίβολο της Βουλής, όπου προηγουμένως αναπαύονταν. Οπως καταγράφηκε στα βίντεο, η περιφρούρηση του Περισσού άνοιξε για να περάσουν οι διμοιρίες των ΜΑΤ και τις δέχτηκε με ανακούφιση. Κάποιοι ακούγονται να φωνάζουν «γαμήστε τους» και κάποιοι άλλοι «στην πλατεία εμείς». Βλέποντας ότι οι διμοιρίες των ΜΑΤ που χτύπησαν με χημικά και κρότου-λάμψης από την Καρ. Σερβίας είχαν απωθήσει το black block προς την πλατεία Συντάγματος, ήθελαν να κάνουν επίθεση εκεί, για να αποτελειώσουν τη «δουλειά». Αν αυτό δεν λέγεται επιχειρησιακή συνεργασία, τότε πώς λέγεται; Και για να μην ξεχνιόμαστε: επιχειρησιακή συνεργασία με πολιτικό στόχο την περιφρούρηση του αστικού κοινοβούλιου.

6. Το Βατερλό του Περισσού είχε συντελεστεί. Διότι η εικόνα πλέον ήταν: τα ΚΝΑΤ περιφρουρούσαν τη Βουλή και τα ΜΑΤ περιφρουρούσαν τις δυνάμεις του Περισσού, χωρίς μάλιστα να υπάρχει πλέον η απειλή του black block.

Tα ΜΑΤ στέκονταν πια ανάμεσα στον Περισσό και διαδηλωτές από μπλοκ σωματείων, οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων οργανώσεων. Ο συμβολισμός δεν ήταν απλά ονειδιστικός για τον Περισσό. Ηταν αποκαλυπτικός των προθέσεών του, που ήταν η περιφρούρηση της Βουλής. Γιατί όταν ανάμεσα στον Περισσό και τη Βουλή δεν υπάρχει ρουθούνι αστυνομικού, ενώ ανάμεσα στον Περισσό και τους υπόλοιπους διαδηλωτές στέκονται διμοιρίες των ΜΑΤ, οι πάντες καταλαβαίνουν «τι παίζει». Χωριό που φαίνεται κολαούζο δεν θέλει.

Γι’ αυτό και η ηγεσία του Περισσού αποφάσισε ν’ αποχωρήσουν πολύ πριν την προγραμματισμένη τους ώρα και πολύ πριν αρχίσει η –υποτίθεται κρίσιμη– ψηφοφορία στη Βουλή, κατά την οποία με την «περικύκλωσή» τους υποτίθεται ότι θα κατάφερναν να πιέσουν Πασόκους βουλευτές και να τους οδηγήσουν στην καταψήφιση του πολυνομοσχέδιου.

Οταν η κεφαλή της πορείας αποχώρησης έφτανε στα Οφθαλμιατρείο, από τους κάθετους δρόμους βγήκαν διμοιρίες των ΜΑΤ, που επιτέθηκαν με χημικά και δακρυγόνα ενάντια σε μερικές εκατοντάδες ανθρώπους που αποδοκίμαζαν την πορεία του Περισσού. Τους λιάνισαν στο ξύλο κυνηγώντας κόσμο και μέσα στους κάθετους δρόμους. Συνόδευσαν την πορεία μέχρι την Ομόνοια (όπου έκαναν σύντομη συγκέντρωση με ομιλητή τον Πέρρο, επικεφαλής του ΠΑΜΕ) και τους περιφρουρούσαν απ’ όλες τις πλευρές (Χαυτεία, Αθηνάς, Πειραιώς, 3ης Σεπτεμβρίου). Ταυτόχρονα, οι διμοιρίες που βρίσκονταν στο Σύνταγμα άρχισαν να κινούνται προς τα κάτω. Οσες βρίσκονταν στη Βουλή κατέβηκαν στον Αγνωστο Στρατιώτη και αντικατέστησαν τα ΚΝΑΤ, ενώ όσες ήταν μέσα στην πλατεία έκαναν κίνηση «σκούπα», έδιωξαν όλο τον κόσμο από την πλατεία και στη συνέχεια όσα μπλοκ είχαν απομείνει σε Φιλελλήνων και Σταδίου. Στην Αμαλίας δεν επετράπη ν’ ανέβει ρουθούνι διαδηλωτή, μετά την αποχώρηση των μπλοκ του Περισσού! Λες και το δικαίωμα της διαδήλωσης ίσχυε μόνο για τον Περισσό και για κανέναν άλλο!

7. Πλέον, η ηγεσία του Περισσού άρχισε να συνειδητοποιεί το πολιτικό Βατερλό. Γι’ αυτό και επιδόθηκε σ’ ένα ρεσιτάλ ψευδολογιών και γελοίων ισχυρισμών, προσπαθώντας να διαμορφώσει μια προπαγανδιστική γραμμή υπέρ της. Εφτασε στο σημείο η Παπαρήγα να βγει στη 1 μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης στην εκπομπή του Ζούγκλα (ο Ζούγκλας στην αρχή δεν πίστευε στ’ αυτιά του!), σε μια παραληρηματική εμφάνιση, κάθε πρόταση της οποίας ήταν κι ένα ψέμα, μερικές φορές τόσο προφανές που απορούσες πώς δεν το έβλεπε η ίδια. Τρεις φορές την κάρφωσε ο Ζούγκλας, κρύβοντας με δυσκολία τη «σαδιστική» διάθεσή του. Της είπε πως όλος ο κόσμος βλέπει ότι η Αστυνομία κυνηγάει τους «μπαχαλάκηδες» και όχι τα μέλη του Περισσού και απάντηση δεν πήρε και τις τρεις φορές.

Από το ίδιο κιόλας βράδυ κι ενώ από τα ρεπορτάζ των καναλιών και των ιστότοπων έβγαινε καθαρά η άποψη ότι ο νεκρός έπαθε έμφραγμα επειδή «ρούφηξε» χημικά (ο πρώτος νεκρός από χημικά στη χώρα μας), ο Περισσός άρχισε να πλασάρει τη γραμμή ότι πέθανε «από τη δολοφονική επίθεση των κουκουλοφόρων». Η ΚΕ του Περισσού σε ανακοίνωσή της έκανε λόγο για «χημικά αέρια, χειροβομβίδες κρότου λάμψης και πέτρες» από τη μεριά του black block, που είχαν σαν αποτέλεσμα «και το θάνατο του συνδικαλιστή του ΠΑΜΕ»! Kαι ο «Ριζοσπάστης» είχε άρθρο με τίτλο «Καπνογόνο και πυροσβεστήρας έπνιξαν τον οικοδόμο»!

Ηταν ένα μήνυμα προς την κυβέρνηση και την Αστυνομία, ότι αυτοί δεν πρόκειται ν’ αναζητήσουν ευθύνες και επομένως μπορούν να κλείσουν και την ΕΔΕ και τη δικαστική προκαταρκτική εξέταση. Ταυτίστηκαν πλήρως με την ανακοίνωση της Αστυνομίας.

ΥΓ1: Προσέξτε λίγο τη φωτογραφία αυτή.


Ομάδα των ΚΝΑΤ (δεξιά είναι ο πρόεδρος του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά Σ. Πουλικόγιαννης, που σε άλλες φωτογραφίες διακρίνεται στη Βουκουρεστίου να κλοτσάει με λύσσα στο κεφάλι διαδηλωτή που δεν συμμετείχε στη σύγκρουση) μεταφέρει τραυματισμένο μέλος της. Ο ΚΝΑΤάς αριστερά είναι «πλήρως εξοπλισμένος με εξοπλισμό που μόνο η Αστυνομία διαθέτει, ο οποίος πουλιέται από ειδικά μαγαζιά, με ειδική άδεια» (!!!), όπως έλεγε και ξανάλεγε η Παπαρήγα. Ποιος είναι ο… ειδικός εξοπλισμός; Προφανώς η αντιασφυξιογόνα μάσκα, την οποία μπορεί να προμηθευτεί κανείς από «άπειρα» μαγαζιά, όπως άλλωστε την προμηθεύτηκε και ο προνοητικός ΚΝΑΤάς.

ΥΓ2: Τις επόμενες μέρες θα δώσουμε πολλά ακόμη αποκαλυπτικά στοιχεία για όσα συνέβησαν στις 20 Οκτώβρη και αυτά που ακολούθησαν. Παρακολουθήστε την ηλεκτρονική έκδοση της «Κόντρας» (www.eksegersi.gr), όπου θα τα δημοσιεύσουμε.

Η αστική τάξη ευγνωμονούσα

Νωρίτερα, πάντως, χθες το πρωί, στο περιστύλιο της Βουλής, αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος ρωτήθηκε αν η αστυνομία έχει έρθει σε κάποια είδους συνεννόηση με το ΠΑΜΕ. Εκείνος απάντησε ότι όσο λειτουργεί με αυτό τον τρόπο το ΠΑΜΕ, η αστυνομία... δεν χρειάζεται!
Εθνος (ηλεκτρονική έκδοση, 20.10.11)

Υπήρχε ένα όργανο με τον κ. Παπουτσή, ο οποίος είχε την κυρία ευθύνη, με τον κ. Καστανίδη και τον κ. Παπαϊωάννου, στο οποίο μετείχα και εγώ. Το ΠΑΜΕ εζήτησε και έφερε σε πέρας μέχρι μίαν ορισμένη στιγμή με πολύ μεγάλη επιτυχία, να έχει την περιφρούρηση της συγκέντρωσης. Της δικιάς του. Και το έκανε με πολύ μεγάλη επιτυχία. Δε χρειαζόταν η Αστυνομία. Και γιατί έπρεπε να είναι η Αστυνομία να πάει να παρενοχλήσει το ΠΑΜΕ, για να υπάρξουν επεισόδια με ανθρώπους που δεν θέλαν να κάνουν επεισόδια;
Θ. Πάγκαλος, Mega, Ανατροπή, 24.10.11

Τον ρόλο της Αστυνομίας υποκατέστησαν οι συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, οι οποίοι συγκρούστηκαν με κουκουλοφόρους, όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν να κινηθούν προς το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη.
Τα Νέα, 21.10.11

Οι βουλευτές ανάβανε λαμπάδες στο μπόι σας και λέγανε καλά που είναι το ΠΑΜΕ έξω δε φοβόμαστε. Αν είναι η Αστυνομία έξω, φοβόμαστε. Το έλεγαν οι βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου.
Ν. Χατζηνικολάου, Alter, κεντρικό δελτίο, 20.10.11

Το ΚΚΕ συνέβαλε στη διαχείριση και τη διατήρηση της τάξης.
Ευ. Βενιζέλος στο υπουργικό συμβούλιο, Ριζοσπάστης, 21.10.11

Σήμερα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με εντυπωσίασε. Πρώτον διότι, συμπεριφέρθηκε απολύτως καθεστωτικά προστατεύοντας το κοινοβούλιο από τους κουκουλοφόρους. Όλοι μες τη βουλή λέγαμε: ευτυχώς που υπάρχει το ΠΑ.ΜΕ. γύρω γύρω και δεν ζήσαμε τα χθεσινά»
Αδωνις Γεωργιάδης, Alter, κεντρικό δελτίο, 20.10.11

Ηταν το ΠΑΜΕ εκεί και μπράβο και προς τιμήν του προστατέψαν αντικειμενικά τη διαδήλωση στη Βουλή, που εκπροσωπεί τη δημοκρατία σ' αυτό τον τόπο.
Ι. Πρετεντέρης, Mega, κεντρικό δελτίο, 20.10.11

Αυτή είναι μια μικρή σταχυολόγηση απ’ όσα ειπώθηκαν και γράφτηκαν από παράγοντες και κέντρα του αστικού συστήματος εξουσίας το διήμερο 20-21 Οκτώβρη. Πανικόβλητος ο Περισσός από το ξεμπρόστιασμα στους οπαδούς του, επινόησε τη θεωρία της… προβοκάτσιας. Οτι –άκουσον, άκουσον!– συνωμότησε το αστικό σύμπαν για να εκθέσει το κόμμα και να το παρουσιάσει σαν πολιτική δύναμη του συστήματος! Για να το χάψει κανείς αυτό πρέπει να είναι η πολιτικά ηλίθιος ή «στημένος». Εμείς απλά το σημειώνουμε, θεωρώντας πως κάθε προσπάθεια αντιλόγου επί του οφθαλμοφανούς θα υποτιμούσε τη νοημοσύνη των αναγνωστών μας.

Πηγή: www.eksegersi.gr

Συνέχεια...

Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος

Posted: by παντιγέρα in
0
Ο συγγραφέας που μεταφράστηκε σε περισσότερες γλώσσες από κάθε άλλο Έλληνα. Ο δημιουργός που προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ, εισερχόμενος σε ρεύματα από το χριστιανισμό έως τον κομμουνισμό. Ο Νίκος Καζαντζάκης έφυγε από τη ζωή στις 26 Οκτωβρίου 1957.

Μυθιστοριογράφος, φιλόσοφος, δημοσιογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883 έως 26 Οκτωβρίου 1957) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Πιο γνωστός για τα έργα του: Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και Ο Τελευταίος Πειρασμός(έχουν μεταφερθεί και στον κινηματογράφο), προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, όταν αποτελούσε ακόμη μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στο Ηράκλειο έβγαλε το γυμνάσιο και το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα, το 1906, δημοσιεύοντας το δοκίμιο Η Αρρώστια του Αιώνος και το πρώτο του μυθιστόρημα Όφις και Kρίνο(με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβάμη). Τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές, στο Παρίσι. Εκεί, επηρεάστηκε από τις διαλέξεις του Ανρί Μπεργκσόν. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, δημοσίευσε κριτικές μελέτες σε διάφορα περιοδικά και εξέδωσε το 1909 τη διατριβή του επί υφηγεσία Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη Φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας.

Ο συγγραφέας που μεταφράστηκε σε περισσότερες γλώσσες από κάθε άλλο Έλληνα. Ο δημιουργός που προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ, εισερχόμενος σε ρεύματα από το χριστιανισμό έως τον κομμουνισμό. Ο Νίκος Καζαντζάκης έφυγε από τη ζωή στις 26 Οκτωβρίου 1957.

Μυθιστοριογράφος, φιλόσοφος, δημοσιογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ο Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883 έως 26 Οκτωβρίου 1957) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Πιο γνωστός για τα έργα του: Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και Ο Τελευταίος Πειρασμός(έχουν μεταφερθεί και στον κινηματογράφο), προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, όταν αποτελούσε ακόμη μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στο Ηράκλειο έβγαλε το γυμνάσιο και το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα, το 1906, δημοσιεύοντας το δοκίμιο Η Αρρώστια του Αιώνος και το πρώτο του μυθιστόρημα Όφις και Kρίνο(με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβάμη). Τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές, στο Παρίσι. Εκεί, επηρεάστηκε από τις διαλέξεις του Ανρί Μπεργκσόν. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, δημοσίευσε κριτικές μελέτες σε διάφορα περιοδικά και εξέδωσε το 1909 τη διατριβή του επί υφηγεσία Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη Φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας.

Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, το 1912, κατατάχτηκε εθελοντής, αποσπασμένος στο γραφείο του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου. Στη συνέχεια πρωτοστάτησε στην κίνηση για την ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου, μέσω του οποίου συνδέθηκε φιλικά, το 1914, με τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό. Μαζί ταξίδεψαν στο Άγιον Όρος όπου διέμειναν περίπου σαράντα ημέρες, ενώ περιηγήθηκαν και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας. Τότε ήρθε σε επαφή και με το έργο του Δάντη, που τον χαρακτηρίζει στα ημερολόγιά του ως έναν από τους δασκάλους του, μαζί με τον Όμηρο και τον Μπεργκσόν. Το 1919, ο Ελευθέριος Βενιζέλος διόρισε τον Καζαντζάκη Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Περιθάλψεως, με αποστολή τον επαναπατρισμό Ελλήνων από την περιοχή του Καυκάσου. Oι εμπειρίες που αποκόμισε αξιοποιήθηκαν αργότερα στο μυθιστόρημα του Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται. Τον επόμενο χρόνο, μετά την ήττα του κόμματος των Φιλελευθέρων, ο Καζαντζάκης αποχώρησε από το Υπουργείο Περιθάλψεως και ταξίδεψε στην Ευρώπη. Τον Αύγουστο του 1924, φυλακίστηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, επειδή είχε αναλάβει την πνευματική ηγεσία κομμουνιστικής οργάνωσης δυσαρεστημένων προσφύγων. Το Μάιο του 1927 απομονώθηκε στην Αίγινα με σκοπό την ολοκλήρωση της Οδύσσειας.

Τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε την ανθολογία των ταξιδιωτικών του άρθρων για την έκδοση του πρώτου τόμου του Ταξιδεύοντας. Το περιοδικό, Αναγέννηση, του Δημήτρη Γληνού, δημοσίευσε την Aσκητική, το φιλοσοφικό του έργο. Τον Οκτώβριο του 1927, ο Καζαντζάκης επισκέπτεται τη Μόσχα, προσκεκλημένος της Σοβιετικής κυβέρνησης για να συμμετάσχει στα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη, Παναΐτ Ιστράτι, μαζί με τον οποίον επέστρεψε στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 1928, στο θέατρο «Αλάμπρα», στην Αθήνα, και οι δύο εξυμνούν τη Σοβιετική Ένωση. Μετά την ομιλία, ακολούθησε και διαδήλωση. Τόσο ο Καζαντζάκης, όσο και ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης, Δημήτρης Γληνός, διώχθηκαν, ωστόσο, ποτέ δεν δικάστηκαν. Το 1930, ο Καζαντζάκης κατηγορήθηκε για αθεϊσμό(Ασκητική), ωστόσο, επίσης δεν δικάστηκε ποτέ. Το 1935 ταξίδεψε στην Ιαπωνία και την Κίνα, εμπλουτίζοντας τα ταξιδιωτικά του κείμενα. Το 1938 ολοκλήρωσε την Οδύσσεια, ένα επικό ποίημα στα πρότυπα της Οδύσσειας του Ομήρου, αποτελούμενο από συνολικά 33.333 στίχους και 24 ραψωδίες. Μετά από την αποχώρηση των Γερμανών, δραστηριοποιήθηκε έντονα στην ελληνική πολιτική ζωή, αναλαμβάνοντας την προεδρία της Σοσιαλιστικής Εργατικής Κίνησης. Διατέλεσε και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης του Σοφούλη, από τις 26 Νοεμβρίου του 1945 έως τις 11 Ιανουαρίου του 1946. Παραιτήθηκε από το αξίωμά του μετά από την ένωση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων.

Το 1953 προσβλήθηκε από μόλυνση στο μάτι, γεγονός που τον υποχρέωσε να νοσηλευτεί αρχικά στην Ολλανδία και αργότερα στο Παρίσι. Τελικά, έχασε την όρασή του από το δεξί μάτι. Μετά την επιστροφή του από την Αντίμπ, η ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία επιχειρούσε τη δίωξή του. Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα του Kαπετάν Mιχάλη και ολόκληρου του Τελευταίου Πειρασμού(1953), που ακόμη δεν είχε κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. «Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ», έγραψε ο ίδιος σε επιστολή του, απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της εκκλησίας. Λόγω των αντιρρήσεων από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Αθηναγόρα, δεν αφορίστηκε, ωστόσο, η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας τον καταράστηκε.

Ο Ζορμπάς εκδόθηκε στο Παρίσι το 1947. Με την επανέκδοσή του, το 1954, βραβεύτηκε ως το καλύτερο ξένο βιβλίο της χρονιάς. Μετά από δεύτερο ταξίδι στην Κίνα, προσκεκλημένος της κινεζικής κυβέρνησης τον Ιούνιο του 1957, επέστρεψε με κλονισμένη την υγεία του –λευχαιμία. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη της Δανίας και το Φράιμπουργκ της Γερμανίας, όπου απεβίωσε στις 26 Οκτωβρίου του 1957, σε ηλικία 74 ετών.

Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, αλλά ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος αρνήθηκε. Η σορός μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε η επιγραφή: «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος».

Πηγή: tvxs.gr

Συνέχεια...

Τι είναι αυτονομία

Posted: by παντιγέρα in
0
Δηλώνοντας την ακράδαντη και βαθιά μας πίστη στη δημιουργική ικανότητα των ανθρώπινων μαζων, όπως επίσης και την εμπιστοσύνη μας προς το ανθρώπινο ον, το οποίο, αν το επιλέξει, είναι ικανό να μεγαλουργεί, απέχουμε συνειδητά από κάθε προσπάθεια να περιχαράξουμε εκ των προτέρων το πώς θα είναι μια αυτόνομη κοινωνία. Το θεωρούμε υποτιμητικό εξάλλου προς τους συνανθρώπους μας να βγούμε και να τους πούμε τι πρέπει να κάνουν –αυτό είναι το θεμελιώδες γνώρισμα του (π)ηθικισμού, όχι της αυτονομίας.
Αυτές οι παρατηρήσεις είναι αναγκαίες, γιατί μας επιτρέπουν να θέσουμε το πρόβλημα στις σωστές του βάσεις: ενώ απ’ τη μια πλευρά οφείλουμε με κάθε τρόπο να υποστηρίζουμε το πρόταγμά μας και την εγγενή σε αυτό βλέψη περί του είδους της κοινωνίας προς το οποίο αποσκοπεί, από την άλλη είμαστε υποχρεωμένοι να αναγνωρίζουμε τη δημιουργική ακαθοριστία του κοινωνι- κοϊστορικού πεδίου και να μην προσπαθούμε σε καμία περίπτωση να καθορίσουμε εκ των προτέρων τι πρέπει να γίνει. Οφείλουμε δηλαδή να υποστηρίξουμε τις αξίες και τα ιδεώδη που μας φαίνεται ότι προκύπτουν από την προσχώρηση στο πρόταγμα της αυτονομίας, δίχως όμως να προσπαθούμε να τα καθορίσουμε κατά τρόπο που θα έκλεινε το πεδίο της συζήτησης. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι κυρίως να πούμε τι δεν ταιριάζει με την επιθυμία να ζήσουμε σε μια αυτόνομη κοινωνία. Σε ό,τι αφορά επίσης στο θετικό και καταφατικό κομμάτι της όλης διαδικασίας, πρέπει να είμαστε ως επί το πλείστον γενικόλογοι, προσπαθώντας να περιγράψουμε απλά τις γενικές τάσεις προς τις οποίες θα κινηθεί μια ριζοσπαστική αλλαγή της κοινωνίας.

Αυτές οι τελευταίες διευκρινίσεις έχουν κυρίως στο νου τους το γεγονός πως η θέσμιση κάθε κοινωνίας διαθέτει δύο επίπεδα: ένα που καθορίζεται ρητά και συνειδητά κι ένα που καθορίζεται ασυνειδήτως και μακροπρόθεσμα. Στο πρώτο επίπεδο εμπίπτει η νομοθετική δραστηριότητα της κοινωνίας, μέσα απ’ τη συμμετοχή των πολιτών στην εκκλησία του δήμου, ενώ στο δεύτερο εμπίπτουν οι αξίες και οι σημασίες της κοινωνίας, οι οποίες καθορίζονται ασυνειδήτως, κατά τη διάρκεια του χρόνου, μέσω της δραστηριότητας της κοινωνίας σε όλα τα πεδία: φιλοσοφικό, καλλιτεχνικό, σεξουαλικό, επιστημονικό κ.λπ. Σαφείς προτάσεις μπορούν να γίνουν μόνο σε ό,τι αφορά στο πρώτο επίπεδο, καθώς αυτό είναι που αφορά και στα ζητήματα της δημοσίας/δημόσιας σφαίρας. Αντιθέτως τα ζητήματα που αφορούν στο δεύτερο επίπεδο δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης –και κατά συνέπεια σαφούς εκ των προτέρων καθορισμού-, όχι μόνο λόγω του ασυνείδητου και σταδιακού χαρακτήρα της διαδικασίας βάσει της οποίας δημιουργούνται, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι εμπίπτουν στην δημόσια/ιδιωτική και την ιδιωτική/ιδιωτική σφαίρα οι οποίες οφείλουν να παραμένουν ανέγγιχτες από τις αποφάσεις της πολιτικής εξουσίας .

Βάσει όλων αυτών έχουμε να πούμε τα εξής:

Αυτονομία (η) ουσ. [<αρχ. αυτονομία <αυτόνομος] το κοινωνικό καθεστώς εντός του οποίου οι άνθρωποι δρουν γνωρίζοντας ότι είναι αυτοί οι ίδιοι και όχι κάποια ξένη προς αυτούς δύναμη (οι πρόγονοι, η παράδοση, ο Θεός, οι νόμοι της ιστορίας, το κλίμα, η βιολογική τους δομή, η γλώσσα, το «πεπρωμένο του Είναι», το «σύστημα», το «Κράτος», ο «καπιταλισμός», τα «ΜΜΕ» κ.λπ.) αυτοί που δημιουργούν τους θεσμούς και τις σημασίες της κοινωνίας και αυτοί που είναι υπεύθυνοι για το τι γίνεται στον κόσμο. Ακριβώς όμως χάρις σε αυτήν τους την επίγνωση μπορούν να θέτουν τους νόμους και τους θεσμούς τους υπό αμφισβήτηση, όποτε το κρίνουν αναγκαίο, δίχως να αναγνωρίζουν κανενός είδους τοτέμ και ταμπού.
Το αντίθετο της αυτονομίας είναι η ετερονομία: η προσκόλληση στην αυθεντία, στη λατρεία της διανοητικής ασφάλειας και στους μεγάλους Ηγέτες, στη βάση της πίστης ότι οι νόμοι μας είναι προϊόν δυνάμεων έξω από εμάς τους ίδιους.

Η αυτονομία δεν είναι απλώς και μόνον ένα πολιτικό, με τη στενή έννοια του όρου, καθεστώς, αλλά μια κοινωνική μορφή, ένας τρόπος κοινωνικής και ψυχικής ύπαρξης, που αφορά στο σύνολο των πλευρών μιας κοινωνίας. Η ουσία αυτού του τύπου έγκειται στο ότι αγωνίζεται για τη μέγιστη δυνατή απελευθέρωση της ριζικής φαντασίας του ατόμου και του θεσμίζοντος φαντασιακού της κοινωνίας. Όπως λοιπόν υπάρχει αυτονομία πολιτική, έτσι υπάρχει και αυτονομία οικονομική, φιλοσοφική, σεξουαλική, καλλιτεχνική κ.λπ. Η περιστολή των ιδεών της αυτονομίας στο στενά πολιτικό ή στο οικονομικό πεδίο συνιστά μορφή ετερονομίας, καθώς συγκαλύπτει τη συνολικότητα που είναι εγγενής στο πρόταγμα της αυτονομίας. Η αυτονομία, όπως φυσικά και η ετερονομία, είναι τελικά μορφές ύπαρξης γενικώς, τρόποι του ανθρώπινου είναι μέσα στον κόσμο. Γι’ αυτό και ένας αυτομετασχηματισμός της κοινωνίας προς αυτόνομη κατεύθυνση απαιτεί έναν πραγματικό σεισμό και μια άνευ προηγουμένου στην ανθρώπινη ιστορία ανατροπή, τόσο σε βάθος όσο και σε εύρος.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ:


Κοινωνία/Πολιτική 

Σε ό,τι αφορά στο πολιτικό πεδίο, στο πεδίο δηλαδή της λήψης αποφάσεων για τα θέματα που μπορούν να ρυθμιστούν βάσει της νομοθεσίας, η αυτονομία ταυτίζεται με τη δημοκρατία. Κάθε μορφή κυριαρχίας και ιεραρχίας καταργείται και το Κράτος αντικαθίσταται από τις συνελεύσεις των πολιτών. Η εξουσία ασκείται από το σύνολο της κοινωνίας και οι αποφάσεις λαμβάνονται βάσει της αρχής της πλειοψηφίας. Η γραφειοκρατική οργάνωση και η διάκριση σε διευθύνοντες κι εκτελεστές καταργούνται.

Τα καθήκοντα και τα αξιώματα μοιράζονται με κλήρο και οι αξιωματούχοι είναι ανά πάσα στιγμή ανακλητοί και υπόλογοι στην κεντρική συνέλευση. Οι νόμοι οφείλουν να είναι ανά πάσα στιγμή υποκείμενοι σε κριτική και αμφισβήτηση, υπό την προϋπόθεση ότι ακολουθούνται οι νόμιμες διαδικασίες. Στην ιστορία έχουν επανειλημμένως εμφανιστεί πολιτικές μορφές που βασίστηκαν –σε γενικές τουλάχιστον γραμμές- στις παραπάνω αρχές: από την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία μέχρι την παρισινή Κομμούνα του 1871, τα ρωσικά σοβιέτ, τις εργοστασιακές επιτροπές της Ισπανικής Επανάστασης και τα εργατικά συμβούλια της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956.

Αυτό που πρέπει να προσθέσουμε είναι ότι η αυτόνομη κοινωνία είναι κάθετα και αναφανδόν ενάντια στη βία ως τρόπου διευθέτησης των ανθρώπινων υποθέσεων. Για τον λόγο αυτό είναι εξορισμού αντίθετη με τη θανατική ποινή. Στο στενά πολιτικό πεδίο θεωρεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στη ζωή και στην ελευθερία του λόγου και της σκέψης απολύτως αναπαλλοτρίωτα και αυτονόητα. Ταυτόχρονα μια αυτόνομη κοινωνία οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτα διεθνιστική: ένας από τους βασικούς της στόχους οφείλει να είναι, όχι μόνο η κατάργηση όλων των συνόρων, αλλά και η μακροπρόθεσμη πάλη ενάντια στην ίδια την ιδέα του έθνους. Εννοείται πως, όπως ακριβώς και με το ζήτημα της θρησκείας, ο αγώνας ενάντια στον εθνικισμό δεν μπορεί να γίνει με νομοθετικά μέσα, αλλά μέσω του νέου είδους εκκοινωνισμού που θα προωθεί μια διεθνιστική κοινωνία: αν κάποιος επιθυμεί να παραμείνει θρησκευόμενος ή πατριώτης είναι δικαίωμά του –κανείς δε θα τον εμποδίσει. Κινούμαστε εδώ στο δεύτερο επίπεδο της κοινωνικής θέσμισης, όπου η πολιτική εξουσία δεν έχει δικαίωμα να παρεμβαίνει.


Οικονομία 

Στο οικονομικό πεδίο η αυτονομία έγκειται στον εκδημοκρατισμό της οικονομίας. Τουτέστιν στην κατάργηση του καπιταλισμού και στην εγκαθίδρυση μιας πραγματικής και γνήσιας αγοράς, εντός της οποίας πραγματώνεται όχι μόνο η ελευθερία αλλά και η κυριαρχία των καταναλωτών/παραγωγών. Για το πρόταγμα της αυτονομίας ο καπιταλισμός δε συνιστά, αντίθετα απ’ ότι πιστεύουν οι μαρξιστές και οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι, μορφή ελεύθερης αγοράς –κάθε άλλο μάλιστα: είναι ένα σύστημα ρυθμιζόμενο απ’ το Κράτος, τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια, σχεδιασμένο με σκοπό να επιτρέπει στους λίγους να κυριαρχούν οικονομικά επί των πολλών, οδηγώντας στην εκμετάλλευση του μεγαλύτερου μέρους των ανθρώπων τόσο ως παραγωγών όσο και ως καταναλωτών.

Η αυτόνομη κοινωνία καταργεί τον καπιταλισμό όχι μόνο ως οικονομικό, με τη στενή έννοια του όρου, σύστημα αλλά και ως σύνολο ιδεών και αξιών, ως συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου, όπως αυτά ενσαρκώθηκαν στη φιλελεύθερη και μαρξιστική ιδεολογία και στον περίφημο homo oeconomicus: πολεμά τον οικονομισμό, την πίστη δηλαδή στην πρωταρχικότητα του οικονομικού/τεχνικού στοιχείου, τόσο στο ερμηνευτικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο, πολεμά τον καταναλωτισμό και την επιθυμία των ανθρώπων να μαζεύουν χρήμα και άχρηστα υλικά (και λοιπά) αγαθά, πολεμά την εξειδίκευση και τον διαχωρισμό της διανοητικής από τη χειρωνακτική εργασία• πολεμά την ιεραρχία των μισθών και των εισοδημάτων, όπως επίσης και την απαράδεκτη καπιταλομαρξιστική ιδέα ότι μερικά επαγγέλματα οφείλουν να πληρώνονται περισσότερο από κάποια άλλα• πολεμά τον διαχωρισμό σε αφεντικά και εκτελεστές, όπως επίσης και ολόκληρο τον τρόπο σκέψης που κρίνει τα πάντα με όρους κέρδους-ζημιάς και που προσπαθεί να υποτάξει κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας σε μια δήθεν «ορθολογικότητα» (τον κακό της τον καιρό). Η αυτονομία εγκαθιδρύει ευθύς εξαρχής την απόλυτη εξίσωση των μισθών όλων των επαγγελμάτων, μετατρέπει την εργασία –όπου αυτό είναι δυνατό- σε δημιουργική δραστηριότητα και εφευρίσκει νέες, δημοκρατικές μορφές οργάνωσης της παραγωγής και της τεχνολογίας. Επίσης καταργεί την ατομική ιδιοποίηση των παραγόμενων αγαθών, όχι όμως και το χρήμα. Αυτό που οφείλουμε να πολεμήσουμε δεν είναι το χρήμα –δηλαδή ένα γενικό μέσο για να φέρουμε εις πέρας τις μεταξύ μας ανταλλαγές-, αλλά η νοοτροπία και οι συγκεκριμένοι θεσμοί που το μετατρέπουν σε μέσο συσσώρευσης και οικονομικής κυριαρχίας (όπως π.χ. η δυνατότητα απόκτησης μέσων παραγωγής, η οποία είναι εξορισμού απαγορευμένη, καθώς τα μέσα παραγωγής είναι δημόσια). Μια απόπειρα λεπτομερούς περιγραφής ενός συστήματος βασισμένου στην οικονομική δημοκρατία, όπως την ορίζουμε εν προκειμένω, μπορεί να βρεθεί στο κείμενο του Καστοριάδη «Το περιεχόμενο του σοσιαλισμού ΙΙ»

Περιβάλλον 

Η οικολογία συνιστά βασική πτυχή του προτάγματος της αυτονομίας. Για εμάς το καπιταλιστικό φαντασιακό, είτε στη μαρξιστική είτε στη φιλελεύθερη εκδοχή του, συνίσταται στην –παρανοϊκή- επιθυμία να επιβάλλουμε μια δήθεν ορθολογική κυριαρχία πάνω στο σύνολο των πτυχών της κοινωνικής δραστηριότητας και στη φύση. Η ιδέα της ανάπτυξης (καπιταλισμός) και της απεριόριστης αύξησης των παραγωγικών δυνάμεων (μαρξισμός) είναι εξορισμού αντιοικολογικές και γι’ αυτό ο μαρξισμός και τα αναρχικά ρεύματα που πιστεύουν στην κοινωνία της μετασπάνεως οφείλουν να πολεμηθούν κι αυτά μαζί με τον καπι- ταλισμό. Η ανάλυση του Καστοριάδη για τον καπιταλισμό –όπως επίσης και η φιλοσοφία του γενικώς- μας επιτρέπουν να αποφεύγουμε τις αδιαύγαστες και θεολογικής προέλευσης δαιμονοποιήσεις της τεχνολογίας και της τεχνικής. Για εμάς η τεχνική κάθε κοινωνίας συνιστά ενσάρκωση των φαντασιακών σημασιών αυτής της κοινωνίας, πράγμα που σημαίνει ότι η ιδέα πως η τεχνολογία είναι κακή εξ ορισμού είναι γελοία.

Η σημερινή τεχνολογία είναι φυσικά βλαβερή τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη ελευθερία• αυτό όμως συμβαίνει επειδή είναι μια τεχνολογία καπιταλιστικού τύπου. Η τεχνολογία από μόνη της δεν έχει τίποτε το κακό, καθώς κάλλιστα–και αυτό είναι εξάλλου ένα από τα πρώτιστα καθήκοντα μιας αυτόνομης κοινωνίας- μπορεί να δημιουργηθεί μια τεχνολογία που θα ενσαρκώνει τις αρχές της ελευθερίας. Εξάλλου η τεχνολογία κάθε κοινωνίας συνιστά πεδίο έκφρασης της δημιουργικότητάς της και άρα επιβεβαίωση της αυτονομίας του ανθρωπίνου όντος. Η δαιμονοποίησή της και η στροφή στον πριμιτιβισμό δεν είναι τίποτε άλλο παρά έκφραση των ασυνείδητων ενοχικών τάσεων των ανθρώπων της εποχής μας: όπως πάντοτε στην ιστορία, έτσι και σήμερα, τις περιόδους μεγάλης υλικής ευμάρειας τις διαδέχεται η εμφάνιση κινημάτων ασκητικών και αυτομαστιγωματικών (ο βουδισμός και ο ζαϊνισμός στην Ινδία, οι νεοπυθαγόρειοι στην Αρχαία Ελλάδα, οι ασκητές των πρωτοχριστιανικών αιώνων, οι κιστερκιανοί και τα επαιτικά τάγματα στη Δύση, ο τριτοκοσμισμός και οι χίπις τη δεκαετία του ‘60 κ.λπ.). Μια πραγματικά επαναστατική οικολογία οφείλει να μάχεται όχι μόνο ενάντια στο καπιταλιστικό/μαρξιστικό φαντασιακό της ανάπτυξης και της κυριαρχίας επί της φύσης αλλά και ενάντια στον ασκητισμό και τα αντιδραστικά ή lifestyle ρεύματα της οικολογίας (Βαθιά Οικολογία, οικοφασισμός, χαϊντεγγεριανές κριτικές, θεολογίες αλά Γιανναράς, πριμιτιβισμός κ.λπ.).

Ανθρώπινες σχέσεις και ισότητα μεταξύ των φύλων 

Η αυτόνομη κοινωνία είναι μια κοινωνία που αναγνωρίζει την πραγματική κι όχι απλώς κατ’ ευφημισμόν ισότητα των ανθρώπων, τόσο στο στενά πολιτικό επίπεδο όπου καταργεί την ιεραρχία και την κυριαρχία, όσο και στο πνευματικό επίπεδο όπου θεωρεί ότι όλοι είμαστε προικισμένοι με ριζική φαντασία και συνεπώς ικανοί να είμαστε υπεύθυνοι και δημιουργικοί. Αυτός είναι ο εξισωτικός και δημοκρατικός ανθρωπισμός του αυτόνομου προτάγματος. Στα πλαίσια αυτού του ανθρωπισμού το δημοκρατικό πρόταγμα αγωνίζεται ενάντια στον σεξισμό και σε κάθε είδους ρατσισμό (ταξικό, εθνικιστικό, θρησκευτικό). Για εμάς η ερωτική απελευθέρωση εμπεριέχει και ταυτόχρονα προϋποθέτει την κατάργηση του σεξισμού, είτε πρόκειται για τις κυρίαρχες μορφές της φαλλοκρατίας, είτε για τις φασίζουσες ασυναρτησίες ορισμένων ρευμάτων του φεμινισμού. Στα πλαίσια, ειδικότερα, της κριτικής μας σε αυτές τις ασυναρτησίες υπερασπιζόμαστε μέχρις εσχάτων των δικαίωμα των ανθρώπων στον ελεύθερο έρωτα και στην αναζήτηση της ηδονής, μακριά από ηθικισμούς και απόπειρες πολιτικής ερμηνείας των σεξουαλικών στάσεων («η κολπική διείσδυση είναι βιασμός», «το ετεροφυλοφιλικό σεξ είναι πατριαρχικό», «το πρωκτικό σεξ είναι μαζοχισμός» κ.λπ.). Για εμάς αυτό που έχει σημασία είναι η απελευθέρωση της φαντασίας των ανθρώπων: «να δημιουργήσουμε νέες σεξουαλικές διαστροφές», όπως έλεγαν οι επαναστάτες του Μάη του 68.


Άτομο/Ψυχή και σεξουαλικότητα 

Στο ψυχικό επίπεδο η αυτονομία έγκειται στην απελευθέρωση της ριζικής (=δημιουργικής) φαντασίας του ατόμου. Ο ψυχικός τύπος ανθρώπου που δημιουργεί η αυτόνομη κοινωνία είναι αυτός της αυτοανακλαστικής υποκειμενικότητας. Πρόκειται για το ανθρώπινο υποκείμενο που είναι ικανό να θέτει ρητά και συνειδητά υπό αμφισβήτηση τις εκάστοτε ιδέες και εμμονές του. Ο εν λόγω τύπος ανθρώπου απορρίπτει την απώθηση ως τρόπο επίλυσης των ψυχικών συγκρούσεων. Αντίθετα, αίροντας τον ακρωτηριασμό της φαντασίας του που επιβάλλει η απώθηση, προσπαθεί να παραδέχεται τις επιθυμίες του, όσο τερατώδεις και «διεστραμμένες» κι αν είναι αυτές, προκειμένου να τις στοχάζεται και να τις διαυγάζει. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να αίρει την κυριαρχία που ασκούν το ασυνείδητο και το Υπερεγώ του στο Εγώ του, όπως επίσης και αυτή που ασκούν το Εγώ και του Υπερεγώ του στο ασυνείδητό του.

Ο αυτόνομος άνθρωπος γνωρίζει ότι είναι ον θνητό, ον δηλαδή που δεν μπορεί ποτέ να πραγματοποιήσει τους βαθύτερους πόθους του, και γι’ αυτό δεν ψάχνει τρόπους για να ωραιοποιεί την πραγματικότητα, συγκαλύπτοντας τους περιορισμούς που του θέτει η αρχή της πραγματικότητας. Για τον αυτόνομο άνθρωπο οι ψυχονευρώσεις είναι μορφές ετερονομίας και διανοητικού εγκλεισμού και γι’ αυτό οφείλουν να πολεμηθούν. Κριτήριο της δράσης του αυτόνομου ανθρώπου δεν είναι η ευτυχία, αλλά η ελευθερία και η διανοητική ανοιχτότητα, η απελευθέρωση δηλαδή της ριζικής του φαντασίας και το σπάσιμο των ταμπού όλων των ειδών. Η αυτόνομη κοινωνία δεν έχει ούτε ιερό ούτε όσιο και διαχωρίζει ρητά τον σεβασμό απ’ τη θρησκευτική υποταγή και τη λατρεία της αυθεντίας.

Βασικό κομμάτι της ατομικής πτυχής της αυτονομίας είναι και η λεγόμενη σεξουαλική απελευθέρωση. Δεδομένης της ουσιώδους σημασίας που έχει η σεξουαλικότητα στη συγκρότηση του ανθρώπινου όντος, μια κοινωνία δε μπορεί να είναι αυτόνομη παρά στο βαθμό που παραδέχεται, μεταξύ τόσων άλλων, ότι η σεξουαλικότητά της είναι δημιούργημα δικό της και όχι κάτι εγγεγραμμένο στο DNA ή στα «γονίδια του είδους». Αυτονομία στο σεξουαλικό πεδίο σημαίνει να μπορούμε να κοιτάξουμε τη σεξουαλικότητά μας κατάματα και χωρίς φόβο, δίχως να κρυβόμαστε απ’ τις ίδιες μας τις επιθυμίες. Σεξουαλική απελευθέρωση δε σημαίνει ότι γινόμαστε έρμαια των ορμών και των επιθυμιών μας, αλλά ότι προσπαθούμε να σπάμε τα ταμπού και να ανασύρουμε τις «απαγορευμένες» επιθυμίες μας από την απώθηση, όχι απαραιτήτως για να τις πραγματοποιήσουμε –αφού πολλές απ’ αυτές θα οδηγούσαν στην παραβίαση του habeas corpus άλλων ανθρώπων-, αλλά για να τις διαυγάσουμε και να έρθουμε σε διάλογο μαζί τους. Εννοείται φυσικά ότι, αν υπάρχει η ελεύθερη συναίνεση όλων των εμπλεκομένων, καμία μορφή έρωτα δε μπορεί να θεωρείται καταδικαστέα.

Όπως είπαμε και πιο πάνω, η πολιτική ερμηνεία των ερωτικών συμπεριφορών είναι δείγμα ολοκληρωτισμού και πνευματικής κλειστότητας και οφείλει να πολεμηθεί: κανείς δεν έχει το δικαίωμα να λέει στους ανθρώπους πώς πρέπει να κάνουν έρωτα. Ανάλογο δείγμα ολοκληρωτισμού και κολεκτιβιστικού τρόπου σκέψης είναι και οι ιδέες που κατά καιρούς έχουν διατειπωθεί σχετικά με την κατάργηση της οικογένειας ή της μονογαμίας. Αυτό που πρέπει να πούμε, από τη σκοπιά της αυτονομίας, είναι ότι όλα αυτά είναι ζητήματα της καθαρά ιδιωτικής σφαίρας και ότι, κατά συνέπεια, η πολιτική εξουσία δεν έχει κανένα δικαίωμα να αποφασίζει γι’ αυτά. Όποιος θέλει, είναι ελεύθερος να μείνει σε κοινόβιο ή να διατηρεί ελεύθερες και πολυγαμικές ερωτικές σχέσεις. Αυτό όμως είναι θέμα προσωπικής επιλογής και γούστου, όχι ένδειξη απελευθέρωσης. Αυτό που πρέπει, με άλλα λόγια, να πολεμηθεί δεν είναι η οικογένεια ή η μονογαμία ως τέτοιες, αλλά η κοινωνική και σεξουαλική συμπεριφορά που τις μετατρέπει σε δομές ξενωμένες και καταπιεστικές. Εν ολίγοις η σεξουαλική ετερονομία.

Εννοείται ότι και στην περίπτωση αυτών των ζητημάτων δεν τίθεται θέμα νομοθετικής ρύθμισης –κάτι τέτοιο είναι εξάλλου αδύνατο-, αλλά πρόκειται για τον τύπο ανθρώπου στον οποίο, «ιδεωδώς», θα έτεινε, μέσω του νέου τύπου εκκοινωνισμού που θα δημιουργούσε, μια αυτόνομη κοινωνία. Πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε τη διαύγαση των βασικών κατευθύνσεων ενός κοινωνικού προτάγματος από τις συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις, ούτως ώστε να αποδείξουμε την απάτη και τον ιδεολογικό εκβιασμό στους οποίους στηρίζονται οι διάφορές ρητορείες περί ολοκληρωτισμού.


Φιλοσοφία

Φιλοσοφικά η αυτονομία μεταφράζεται ως πάθος για την αλήθεια. Με την προϋπόθεση όμως ότι εννοούμε την αλήθεια ως διαδικασία και όχι ως παγ(ι)ωμένη κατάσταση. Αλήθεια είναι η διαρκής και ατέρμονη προσπάθεια διάνοιξης της εκάστοτε κλειστότητας και υπέρβασης των διανοητικών μας ορίων δεν είναι μια ιδεώδης κατάσταση απόλυτης γνώσης, η οποία, όταν κατακτηθεί, θα μας επιτρέψει να λύσουμε όλα μας τα προβλήματα. Εξάλλου η φιλοσοφία δεν υπάρχει για να λύνει προβλήματα, αλλά για να μας θέτει καινούργια. Είναι η διανοητική πλευρά της ελευθερίας, η συνειδητή δραστηριότητα να αναλαμβάνουμε το σύνολο του σκεπτού και να κρατάμε τη σκέψη μας ανοιχτή στο Άλλο και στο Καινούργιο, που με τόση προθυμία μας προσφέρει η ιστορία. Βασικό βήμα προς την κατάκτηση αυτής της ελευθερίας είναι η καταπολέμηση της οντολογίας της καθοριστικότητας, της τάσης δηλαδή να ερμηνεύουμε το Είναι ως καθορισμένο άπαξ και διά παντός. Εννοείται ότι το ίδιο ισχύει και για την επιστημονική δραστηριότητα κάθε είδους.

Η τάση προς την ανοιχτότητα, το σπάσιμο των ταμπού και τη διανοητική ελευθερία ενσαρκώνεται σε όλες τις πνευματικές δραστηριότητες του αυτόνομου ανθρώπου και όχι μόνο στη φιλοσοφία ή στις επιστήμες. Τόσο η τέχνη όσο και το χιούμορ είναι πεδία μεγάλης δημιουργικότητας και γι’ αυτό, υπό τις συνθήκες του σύγχρονου καθεστώτος, θα πρέπει πάντοτε να προστατεύονται από τις δυνάμεις που προσπαθούν να τις καθυποτάξουν και να τις οδηγήσουν στην κλειστότητα. Το επαναστατικό κίνημα που υποστηρίζει τις ιδέες της αυτονομίας οφείλει να καταγγέλλει κάθε μορφή ηθικισμού, θεολογίας και «πολιτικά ορθής» λογικής και να υπερασπίζεται την καλλιτεχνική και λοιπή ελευθερία της έκφρασης, καθώς για την αυτονομία η δημιουργικότητα έχει αξία ως μορφή αντικονφορμισμού και de facto κριτικής της εκάστοτε κατεστημένης τάξης. Η στρατευμένη τέχνη, υπό τις πολλαπλές τις μεταμφιέσεις –μετά την εξαφάνιση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού- οφείλει να καταγγελθεί, όχι για αισθητικούς λόγους –αφού η αισθητική είναι και πρέπει να είναι ανεξάρτητη από την πολιτική-, αλλά για λόγους πολιτικούς: επειδή καθιστά την καλλιτεχνική δημιουργία υποχείριο πολιτικών και ιδεολογικών σκοπιμοτήτων, καταστρέφοντας έτσι τη δυνατότητά της να θέτει υπό αμφισβήτηση τις παγιωμένες ιδέες και τα είδωλα κάθε κοινωνίας.

Ομάδα Αυτονομία ή Βαρβαρότητα, από το πρώτο τεύχος του περιοδικού Μάγμα, Δεκέμβριος 07



Συνέχεια...

Μισέλ Λομπρό: Γιατί επιμένω στις ιδέες του Καστοριάδη και της ομάδας «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα»

Posted: by παντιγέρα in
0
«Απέναντι στην εξουσία χρειάζεται μια εποικοδομητική αναρχία».
Η δυναμική της επιθυμίας και το πώς θα καταφέρει κάποιος να την εκφράσει αποτελούν τον πυρήνα στην παιδαγωγική αλλά και την ψυχοθεραπευτική μέθοδο που ξεκίνησε να εφαρμόζει εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Τότε μάλιστα, όταν πρωτοείπε στους φοιτητές του να προτείνουν εκείνοι το περιεχόμενο του μαθήματος, τον είπαν ούτε λίγο ούτε πολύ... τρελό.
Ο Μισέλ Λομπρό, που παρά τα 85 χρόνια του συνεχίζει να εργάζεται, να γράφει και να εξελίσσει τη μέθοδό του, τη Μη Κατευθυντική Παρεμβατικότητα, παίρνει δύναμη από τις ιδέες του -οι οποίες συναντήθηκαν με αυτές του Καστοριάδη στην ιστορική πια ομάδα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» πριν από καμιά σαρανταριά χρόνια- και τη δική του επιθυμία να τις κάνει πράξη. Τον στενοχωρεί βέβαια λίγο που οι άνθρωποι πια όταν τους καλεί να εκφράσουν την επιθυμία τους ενδιαφέρονται μόνο για τα ιδιωτικά, καθημερινά τους προβλήματα. Τον συναντήσαμε μετά το σχεδόν ετήσιο -τα τελευταία 20 χρόνια- σεμινάριό του στη χώρα μας και μας μίλησε για τη φιλοσοφία πίσω από τη δουλειά του, τις έννοιες και τις ιδέες που επηρέασαν μια πολυκύμαντη ζωή, η οποία επιπλέον τολμά να εκτεθεί...

Κοντά στις ευρωεκλογές η αντιπολίτευση έθεσε το θέμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» και η κυβερνητική παράταξη το εξέλαβε ως προσωπική μομφή. Σήμερα, 40 χρόνια μετά τη συνονόματη ιστορική ομάδα στην οποία συμμετείχατε, πόσο επίκαιρο είναι αυτό το δίλημμα;

«Προσχωρήσαμε στην ομάδα μαζί με τον Ζορζ Λαπασάντ γιατί συμφωνούσαμε με τις ιδέες του Καστοριάδη. Ο αυταρχισμός του όμως, που ήταν αντίθετος με τις γενικές αρχές του, μας έφερε σε σύγκρουση και τελικά η ομάδα διαλύθηκε... Εκείνη την εποχή υπήρχε μια τεράστια κυριαρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Γαλλία και θεωρώ ότι η ομάδα μας συνέβαλε σημαντικά στο να επέλθει μια ρήξη με το Κ.Κ. -περισσότερο κι απ' ό,τι με τη Δεξιά- αλλά και με τους Τροτσκιστές, παρόλο που πολλοί είχαν υπάρξει προηγουμένως Τροτσκιστές. Κυρίως όμως συνέβαλε στο να υπάρξει μια καινούργια άποψη της κοινωνίας, η άποψη του Καστοριάδη, για μια κοινωνία όπου θα υπάρχει αυτοδιαχείριση, συμμετοχή -άποψη η οποία έκτοτε αναπτύχθηκε αρκετά. Εγώ παραμένω συνδεδεμένος με αυτές τις ιδέες -δεν είναι δηλαδή ιδέες τις οποίες εγκατέλειψα αλλά, αντίθετα, ιδέες τις οποίες έχω έκτοτε εμβαθύνει. Ως δίλημμα, πάντως, είναι λίγο απόλυτο -και κυρίως, πρέπει να προσδιορίσει κανείς τι εννοεί με τον όρο σοσιαλισμός. Ωστόσο, αν δεν επικρατήσουν ευρύτερα οι έννοιες της δημοκρατίας κ.λπ., τότε πράγματι κινδυνεύουμε να διολισθήσουμε στη βαρβαρότητα. Υπ' αυτήν την έννοια, "σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα" παραμένει μια καλή διατύπωση...».

Εκτός θρησκείας

Ξεκινήσατε γοητευμένος από τους Δομινικανούς και στη συνέχεια αποχωρήσατε. Ποια είναι τα σημεία της κριτικής σας απέναντι στη θρησκεία;

«Εγινα μοναχός με τους Δομινικανούς πολύ νέος, 19 χρόνων, και έφυγα όταν ήμουν 24 -τότε αποκήρυξα πλήρως όλες τις ιδέες της οικογένειάς μου και του κύκλου μου, απορρίπτοντας πλήρως την καθολική θρησκεία. Εκτοτε, έχω βέβαια φίλους θρησκευόμενους και σέβομαι τις πεποιθήσεις τους, αλλά εγώ είμαι εντελώς εκτός θρησκείας».

Για ποιους λόγους απορρίψατε τη θρησκεία;

«Για τους ίδιους περίπου τους οποίους επικαλείται κι ο Βολτέρος -είχε πει ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατ' εικόνα και ομοίωσιν, και ο άνθρωπος τού το ανταπέδωσε. Για μένα, πολύ απλά, ο θεός είναι ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα. Η θρησκεία εντάσσεται βέβαια στην ανθρώπινη ιστορία, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κίνημα και έχω γνωρίσει σημαντικούς θεολόγους, που ήταν και φωτισμένοι άνθρωποι, αλλά για μένα δεν είναι μια πραγματικότητα».

Υπάρχουν άραγε ψυχικές ασθένειες που προκαλούνται από τη θρησκεία;

«Βέβαια, υπάρχουν -θρησκευτικές ψυχώσεις κ.λπ. Η θρησκεία, με τους περιορισμούς που θέτει, αναστέλλει την ψυχική ανάπτυξη του ανθρώπου, καταπνίγει τη σεξουαλικότητά του -η θρησκεία είναι ένας έντονα συντηρητικός θεσμός, μια μορφή συντηρητισμού πολύ επικίνδυνη εντέλει, ακριβώς επειδή φρενάρει την πρόοδο και την ανάπτυξη».

Η σεξουαλικότητα απασχολεί πολλά βιβλία σας, μάλιστα ένα του 1975 τιτλοφορείται «Σεξουαλική απελευθέρωση». Σε τι συνίσταται λοιπόν η περίφημη αυτή σεξουαλική απελευθέρωση;

«Πρώτα απ'όλα στην απελευθέρωση των σεξουαλικών ενορμήσεων, δηλαδή της επιθυμίας, του πόθου. Η πρακτική έρχεται δεύτερη- το σημαντικότερο είναι η αναγνώριση και η αποδοχή. Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωριστεί η ψυχολογική και κοινωνική αξία αυτών των ενορμήσεων. Μετά, έρχεται η ικανοποίησή τους- όταν αυτό βέβαια είναι εφικτό. Οι τομείς τους οποίους αφορά όλο αυτό είναι πολλοί -από την αντισύλληψη μέχρι τις αμβλώσεις και την ομοφυλοφιλία... Το βασικό πάντως είναι η αναγνώριση των ενορμήσεων ως προς την πνευματική υγεία του ατόμου -όποιος δεν έχει αυτό είναι, κατά κάποιον τρόπο, ανάπηρος. Ως ψυχοθεραπευτής συναντώ τεράστια μπλοκαρίσματα στο επίπεδο της σεξουαλικότητας».

Μετά τη δεκαετία του '60 και όλο το κίνημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης υποτίθεται ότι κάποια πράγματα έχουν ξεπεραστεί -ή όχι; Η συζήτηση περί σεξουαλικής απελευθέρωσης είναι ακόμα επίκαιρη;

«Ναι. Δεν έχουν επέλθει βαθιές αλλαγές. Μπορεί πράγματι σε σχέση με όσα έχω ζήσει εγώ ως νέος- την απαγόρευση της αντισύλληψης, των αμβλώσεων κ.λπ.- οι νόμοι να έχουν εξελιχθεί και οι ελευθερίες, σε επίπεδο πρακτικής, να είναι σήμερα πολύ περισσότερες, αλλά σε προσωπικό επίπεδο, αμφιβάλλω αν έχει υπάρξει βαθιά πρόοδος. Επιπλέον, υπάρχει σημαντική οπισθοδρόμηση τα τελευταία χρόνια».

Εποικοδομητική αναρχία

Αντιαυταρχισμός, ελευθερία, εκδημοκρατισμός: πώς τα ορίζετε και πώς σας οδήγησαν στη σημερινή σας θεωρία;

«Ο αντιαυταρχισμός είναι για μένα πολύ σημαντική έννοια -η λογική του αυταρχισμού, όπου κάποιος παίρνει τις αποφάσεις για τους άλλους, είναι καταστροφική. Χρειάζεται βέβαια κάποιος που διοργανώνει, αλλά όχι που επιβάλλει. Πιστεύω ότι ο αυταρχισμός είναι πηγή κοινωνικής οπισθοδρόμησης. Πρέπει να προσπαθήσουμε να προτείνουμε ένα είδος αναρχίας, όχι καταστροφικής-απλώς πετάω μολότοφ- αλλά εποικοδομητικής, όπου θα υπάρχει η κριτική απέναντι στην εξουσία και συγχρόνως θα είναι κατανοητό ότι η κοινωνία πρέπει να οργανώνεται και να προχωρεί -μια αναρχία συμμετοχική. Ετσι καταλαβαίνω εγώ την ελευθερία, αλλά και τη δημοκρατία, ως μια έννοια προστασίας απέναντι σε κάθε μορφή αυταρχισμού».

Μπορείτε να μας δώσετε μερικά στοιχεία τα οποία θα μας βοηθούσαν να κατανοήσουμε την προσέγγισή σας, που έχει στο επίκεντρο την επιθυμία;

«Συνδέεται κυρίως με την πρακτική, την παιδαγωγική, αλλά και την πρακτική σε επίπεδο κοινωνικών σχέσεων. Ούτως ή άλλως, πρέπει πάντα να περνά κανείς από τις δυνάμεις της επιθυμίας του άλλου, ακόμα και αν αυτές οι επιθυμίες δεν μας αρέσουν. Η επιθυμία είναι η δυναμική του ανθρώπου».

Η θεωρία σας έχει κάποιες ρίζες στον Επίκουρο;

«Ναι, ο Επίκουρος μου αρέσει πολύ -και ακόμα περισσότερο, μου αρέσουν οι Κυρηναϊκοί, η σχολή των Ηδονιστών που είχε ιδρυθεί από τον Αρίστιππο- καθώς εκείνοι, αντίθετα με τον Επίκουρο που θεωρούσε ότι η ευχαρίστηση αποτελεί ένα στόχο που απαιτεί μια προετοιμασία για να επιτευχθεί, αντιμετώπιζαν την ηδονή ως τον ύψιστο στόχο του ανθρώπου και ήθελαν την άμεση εκπλήρωσή της».

Η μέθοδός σας της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας, την οποία εφαρμόζετε σε επίπεδο ατόμου ή ομάδας, μπορεί άραγε να έχει εφαρμογή και σε μεγαλύτερη κλίμακα, σε επίπεδο κοινωνίας;

«Για την ώρα αφορά ομάδες ή θεσμούς σε πολύ μικρή κλίμακα. Αλλά βέβαια, κανείς δεν ξέρει... Ο Λένιν, λίγα χρόνια πριν το 1917, είχε πει ότι ολόκληρο το κομμουνιστικό κόμμα χωρούσε σε μιαν άμαξα -ξεκίνησε από μια μικρή ομάδα ανθρώπων και αργότερα επεκτάθηκε σε εκατομμύρια ανθρώπους. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη μιας ιδέας -οι ιδέες έχουν συχνά δική τους, απρόβλεπτη ζωή. Μια ιδέα μπορεί να ανθίσει ξαφνικά και να αγγίξει εκατομμύρια ανθρώπους...».

Σε μια συνέντευξή σας είχατε πει ότι θέλατε να έχετε μια θεσμική παρέμβαση στα πράγματα και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που αφήσατε τη θεωρητική εκείνη ομάδα και στραφήκατε σε περισσότερο πρακτικές παρεμβάσεις. Ποιες είναι αυτές οι παρεμβάσεις σας και πώς έγιναν εφικτές με τέτοιες... ιδέες;

«Υλοποιήθηκαν κυρίως στους χώρους εργασίας μας. Εγώ για παράδειγμα είμαι καθηγητής στο πανεπιστήμιο, οπότε τις έθεσα σε εφαρμογή με τους φοιτητές μου. Για παράδειγμα, όταν ξεκίνησα τα πειράματά μου στη δεκαετία του '60, είπα στους φοιτητές μου ότι δεν θέλω πια να διδάσκω -εκείνοι θα αποφάσιζαν τι θέλουν και πώς θέλουν να δουλέψουμε κι εγώ θα ήμουν στις υπηρεσίες τους. Στην αρχή, αντέδρασαν έντονα -μα είσαι τρελός, μου έλεγαν, αυτή είναι η δουλειά σου, να μας διδάξεις!- αλλά μετά μπήκαν στο παιχνίδι. Αργότερα, αυτό αναγνωρίστηκε ως διδακτική μέθοδος. Εφάρμοσα τέτοιου τύπου μεθόδους για πολλά χρόνια -κυρίως όταν πήγα στο πανεπιστήμιο της Βινσέν, όπου όλα ήταν δυνατά, και όπου μπόρεσα να πειραματιστώ ελεύθερα. Ηταν υπέροχο».

Χωρίς πειθαναγκασμό

Στα συνέδρια που διοργανώνετε, εφαρμόζετε τις ίδιες αυτές μεθόδους;

«Ναι. Της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας. Είναι συνέδρια χωρίς κεντρικό θέμα, ούτε πρόγραμμα. Ζητάμε από τους συμμετέχοντες να ορίσουν εκείνοι τι θέλουν και στη συνέχεια προσαρμόζουμε αυτό που κάνουμε σ' αυτό που έχουν ζητήσει. Εγώ, για παράδειγμα, στο τελευταίο συνέδριό μας στις Σπέτσες είχα προετοιμάσει ένα πολύ ωραίο θέμα πάνω στον έρωτα που θεωρούσα ότι θα ζητηθεί -αλλά κανείς δεν το ζήτησε. Οπότε δεν το παρουσίασα. Το θέμα είναι ότι δεν αρκεί να εξηγήσεις στον κόσμο ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα, πρέπει να δημιουργήσεις κι ένα ολόκληρο υπόβαθρο για να βοηθήσεις τους ανθρώπους να εκφραστούν -αυτό σημαίνει Μη Κατευθυντική Παρεμβατικότητα: δεν κατευθύνεις και δεν υπαγορεύεις, αλλά θέτεις τις βάσεις για να μπορέσουν οι άνθρωποι να κάνουν αυτό που θέλουν -και να εκφράσουν τις επιθυμίες τους».

Τι ζητάνε συνήθως;

«Θέλουν να δουλέψουμε πάνω σε υπαρξιακά θέματα -μοναξιά, άγχος, συγκρούσεις -και ποτέ σε πολιτικά ή κοινωνικά θέματα. Ακόμα και μία μόλις εβδομάδα μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, σε φιλοσοφικό καφέ που είχα διοργανώσει και στο οποίο θεωρούσα ότι όλοι θα ζητήσουν να μιλήσουμε για τις επιθέσεις, κανείς δεν το ζήτησε». *
«Η εκπαίδευση πρέπει να στηρίζεται στην επιθυμία και όχι στον πειθαναγκασμό»

Στο παιδαγωγικό σας έργο, αλλά και στην έρευνά σας πάνω στην ψυχοθεραπεία, ποια είναι η μεθοδολογία που ακολουθείτε;

«Εκείνη της παρακίνησης, χωρίς πειθαναγκασμό -βάση κάθε εκπαίδευσης πρέπει να είναι η ίδια η επιθυμία. Δεν μπορείς να πείσεις ένα παιδί να μάθει κάτι που δεν το ενδιαφέρει. Μπορείς να το παρακινήσεις, αλλά όχι να το αναγκάσεις. Επίσης, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να δουλεύουμε πάνω σε βασικές ανάγκες -δεν χρειάζονται πολύπλοκες προσεγγίσεις, οι άνθρωποι έχουν ελλείψεις πολύ βασικές που τους μπλοκάρουν. Είναι σημαντικό να βοηθηθούν ώστε να μάθουν να εκφράζονται, να μιλούν, να διαβάζουν. Πολλοί άνθρωποι για παράδειγμα δεν μπορούν να μιλήσουν μπροστά σε κοινό -κι όταν το καταφέρουν, αυτό τους ανοίγει πολλές πόρτες σε πολλά επίπεδα. Είναι σημαντικό ο άνθρωπος να έρχεται σε επαφή με τις επιθυμίες του. Μαζί με δύο συναδέλφους δουλέψαμε για ένα χρόνο με μεταπτυχιακούς φοιτητές Μαθηματικών -και μετά από ένα χρόνο φάνηκε ότι μόνο ένας απ' όλους ενδιαφερόταν πραγματικά για τα Μαθηματικά. Ολοι οι άλλοι είχαν πειστεί να ακολουθήσουν τις συγκεκριμένες σπουδές για διάφορους λόγους -και αυτό είναι πολύ σοβαρό. Δεν μπορεί να κάνει κανείς διδακτορικό στα Μαθηματικά και να μην του αρέσουν τα Μαθηματικά!»

Από δω και πέρα

Είναι τόσο σημαντικό να μπορέσει κανείς να εκφράσει διάφορες σκέψεις και επιθυμίες που έχει θάψει βαθιά μέσα του;

«Ναι. Και ως ψυχοθεραπευτής δεν ενδιαφέρομαι τόσο για τις βαθύτερες αιτίες που έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση, όσο, αφού υπάρχει, για τον τρόπο με τον οποίο θα ξεπεραστεί από δω και πέρα».

Είναι αυτό ένα σημείο στο οποίο διαφοροποιείστε από τη φροϊδική προσέγγιση;

«Βέβαια, με ενδιαφέρει το σήμερα. Η πρώτη μου σύζυγος, για παράδειγμα, ήξερε, επειδή της το είχα πει, ότι όταν ήμουν στους Δομινικανούς είχα μια ομοφυλοφιλική σεξουαλική εμπειρία. Οταν αρχίσαμε να έχουμε προβλήματα ως ζευγάρι, εκείνη πήγε σε μια ψυχαναλύτρια, η οποία της είπε: "μα είναι απλό, έχετε προβλήματα με τον άντρα σας γιατί είναι ομοφυλόφιλος"! Κι αυτό ήταν λάθος -είχα πράγματι μια τέτοια εμπειρία, αλλά έκτοτε δεν με ενδιαφέρουν οι άντρες, έκανα πάντα σχέσεις με γυναίκες και ήταν η εύκολη λύση να της πει ότι όλα οφείλονταν σ' αυτό. Είναι πρόβλημα να αναζητάς τις αιτίες, κάνοντας δικές σου ερμηνείες -συχνά λανθασμένες».

Εχετε γράψει αρκετά, σε πρώτο πρόσωπο, για τις γυναίκες της ζωής σας -είχατε τη συναίνεση των γυναικών με τις οποίες σχετιστήκατε για να γράψετε γι αυτές;

«Οχι πάντα, εξαρτάται. Η δεύτερη σύζυγός μου συμφωνούσε, η πρώτη όχι. Αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα -συνήθως αλλάζω τα στοιχεία, τα ονόματα κ.λπ., οπότε είμαι εντάξει δεοντολογικά. Ωστόσο οι περισσότεροι άνθρωποι χαίρονται όταν γράφεις γι' αυτούς, ακόμα και όταν αυτά που λες είναι κακά».

Υπάρχει κάποιο όριο στις επιθυμίες, σε σχέση με εκείνες των άλλων ανθρώπων;

«Δεν υπάρχουν a priori περιορισμοί, αλλά φυσικά είναι θέμα διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις δικές μου επιθυμίες και σε εκείνες του άλλου».

Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το πιο σημαντικό ερευνητικό σας έργο;

«Το επόμενο! Το βιβλίο που γράφω τώρα πάνω στην επιρροή των γονιών στην ανάπτυξη της ψυχικής υγείας του ατόμου. Είναι ένα βιβλίο πάνω στο οποίο δουλεύω εδώ και 10 χρόνια. Και προσπαθώ, σχετικά με τα δικά μου βιώματα, να παίξω το παιχνίδι της απόλυτης διαφάνειας».

Των ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ-ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΡΑ
Πηγή: εφ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Συνέχεια...

Αγαπητοι Καταληψιες: Μια επιστολη απο Αναρχικους

Posted: by παντιγέρα in
0
Ξεκινωντας με την καταληψη ενος παρκου διπλα στην Wall Street στις 17 Σεπτεμβριου, ενα νεο κινημα εξαπλωνεται σε ολη την χωρα στο οποιο ανθρωποι σε δημοσιους χωρους διαμαρτυρονται εναντια στις κοινωνικες ανισοτητες. Συντομα θα παρουσιασουμε μια πληρη αναλυση αυτου του φαινομενου εδω, εντωμεταξυ, αυτη ειναι μια ανοικτη επιστολη προς το καταληψιακο κινημα, αναφερομενη σε καποια απο τα ζητηματα που εχουν προκυψει ως τωρα. Παρακαλουμε προωθηστε την ευρεως και εκτυπωστε την για διανομη σε γεγονοτα «Καταληψης»!

Υποστηριξη και αλληλεγγυη! Οι καταληψεις στην Wall Street και αλλου στην χωρα μας εχουν εμπνευσει. Επιτελους, οι ανθρωποι βγαινουν στους δρομους ξανα! Η δυναμικη αυτων των δρασεων εχει την δυνατοτητα να αναθερμανει την διαμαρτυρια και την αντισταση σε αυτην την χωρα. Ελπιζουμε πως οι καταληψεις αυτες θα αυξηθουν εξισου σε αριθμους και ουσια, και εμεις θα κανουμε ο,τι μπορουμε για να συμβαλλουμε σε αυτο.

Γιατι να μας ακουσετε; Εν συντομια, επειδη το κανουμε αυτο πολυ καιρο ηδη. Εχουμε περασει δεκαετιες αγωνιζομενοι εναντια στον καπιταλισμο, οργανωνοντας καταληψεις, και παιρνοντας αποφασεις με συναινετικες διαδικασιες. Εαν αυτο το νεο κινημα δεν μαθει απο τα λαθη των προηγουμενων, κινδυνευουμε να τα επαναλαβουμε. Συνοψιζουμε εδω μερικα απο τα σκληρα κερδισμενα μαθηματα μας.

Η καταληψη δεν ειναι κατι καινουριο. Η γη πανω στην οποια στεκουμε τελει ηδη υπο καταληψη. Οι Ηνωμενες Πολιτειες ιδρυθηκαν με βαση την εξοντωση των γηγενων πληθυσμων και τον αποικισμο της γης τους, χωρις να αναφερθουμε στους αιωνες σκλαβιας και εκμεταλλευσης. Για να εχει νοημα μια αντι-καταληψη, πρεπει να ξεκινα με αυτη την ιστορια. Καλυτερα ακομη, θα πρεπει να εναγκαλιστει την ιστορια της αντιστασης οπως επεκτεινεται απο την αυτοαμυνα των γηγενων και τις εξεγερσεις των σκλαβων στα διαφορα εργατικα και αντιπολεμικα κινηματα ως και το προσφατο κινημα εναντια στην παγκοσμιοποιηση.

Tο “99%” δεν ειναι ενα κοινωνικο σωμα, ειναι πολλα. Καποιοι καταληψιες παρουσιαζουν μια αφηγηση συμφωνα με την οποια το “99%” περιγραφεται ως ομοιογενης μαζα. Tα προσωπα που σκοπευουν να εκπροσωπησουν τους «καθημερινους ανθρωπους» συχνα μοιαζουν υποπτα με τους κατα κυριο λογο λευκους, νομοταγεις μεσοαστους πολιτες που εχουμε συνηθισει να βλεπουμε στα τηλεοπτικα προγραμματα, ακομη και αν οι ανθρωποι αυτοι συνιστουν την μειονοτητα του γενικου πληθυσμου.

Ειναι λαθος να αμβλυνουμε την διαφορετικοτητα μας. Δεν ξυπνουν ολοι στις αδικιες του καπιταλισμου για πρωτη φορα, καποιοι πληθυσμοι εχουν στοχευθει απο την εξουσιαστικη δομη για χρονια ή και γενιες. Οι μεσοαστοι εργαζομενοι που τωρα χανουν την κοινωνικη τους θεση μπορουν να μαθουν απο εκεινους που βρισκονται στην πλευρα των αδικημενων για πολυ περισσοτερο.

Tο προβλημα δεν ειναι απλα μερικα “σαπια μηλα”. Η κριση δεν ειναι αποτελεσμα του εγωϊσμου μερικων τραπεζιτων επενδυσεων, ειναι η αναποφευκτη συνεπεια ενος οικονομικου συστηματος το οποιο επιβραβευει τον αμειλικτο ανταγωνισμο σε καθε επιπεδο της κοινωνιας. Ο καπιταλισμος δεν ειναι ενας στατικος τροπος ζωης, αλλα μια δυναμικη διαδικασια που καταναλωνει τα παντα, μεταμορφωνοντας τον κοσμο σε κερδος και καταστροφη. Τωρα που δεν εχει μεινει τιποτε αλλο για να καταστραφει, το συστημα καταρρει, αφηνωντας ακομη και τους μεχρι προτινος προνομιουχους του στο κενο. Η απαντηση δεν βρισκεται στην παλινδρομηση σε καποιο προηγουμενο σταδιο του καπιταλισμου — στην επιστροφη στον κανονα του χρυσου, για παραδειγμα, οχι μονο δεν ειναι δυνατον αυτο, αλλα ουτε τα προηγουμενα αυτα σταδια ωφελησαν το “99%”. Για να βγουμε απο αυτο το χαλι, θα πρεπει να ανακαλυψουμε ξανα αλλους τροπους συσχετισμου μεταξυ μας και με τον κοσμο που μας περιβαλλει.

Η αστυνομια ειναι αναξιοπιστη. Μπορει να ειναι «κανονικοι εργαζομενοι», αλλα η δουλεια τους ειναι η προστασια των συμφεροντων της αρχουσας ταξης. Οσο παραμενουν εργαζομενοι ως αστυνομικοι, δεν μπορουμε να βασιστουμε σε αυτους, οσο φιλικα και αν φερονται. Οι καταληψιες που δεν το γνωριζουν αυτο ηδη θα το μαθουν απο πρωτο χερι μολις απειλησουν τις ανισοτητες του πλουτου και της εξουσιας στις οποιες βασιζεται η κοινωνια μας. Οποιοσδηποτε επιμενει οτι η αστυνομια υπαρχει για να προστατευει και να υπηρετει τους απλους ανθρωπους εχει μαλλον ζησει μια προνομιουχα ζωη, και μαλλον υποτελη.

Μην φετιχοποιειτε την υπακοη στον νομο. Οι νομοι υπαρχουν για να προστατευουν τα προνομια των πλουσιων και των ισχυρων, η υπακοη σε αυτους δεν ειναι απαραιτητα ηθικα σωστη — μπορει να ειναι και ανηθικη. Η σκλαβια ειναι παρανομη. Και οι ναζι νομους ειχαν. Πρεπει να αναπτυξουμε την δυναμη της συνειδησης για να κανουμε αυτο που ξερουμε να κανουμε καλυτερα, ασχετα απο τους νομους.

Για να εχει διαφορετικους συμμετεχοντες ενα κινημα πρεπει να αφηνει χωρο για διαφορετικες τακτικες. Ειναι ελεγκτικο και αυταρεσκο να νομιζεις οτι ξερεις πως πρεπει να δρα ο καθε ενας επιδιωκοντας εναν καλυτερο κοσμο. Η απαξισωση των αλλων μονο εξοπλιζει τις αρχες για την απονομιμοποιηση, διαιρεση, και καταστροφη του κινηματος συνολικα. Η κριτικη και ο διαλογος ωθουν καθε κινημα μπροστα, τα εξουσιαστικα κολληματα το παραλυουν. Ο σκοπος δεν θα πρεπει να υποχρεωνει ολους να υϊοθετησουν ενα συνολο τακτικων, αλλα να ανακαλυπτουν πως οι διαφορετικες προσεγγισεις μπορουν να ειναι αμοιβαια ωφελιμες.

Μην υποθετετε οτι οσοι παραβαινουν τον νομο ή συγκρουονται με την αστυνομια ειναι προβοκατορες. Πολλοι ειναι οι ανθρωποι που εχουν καλους λογους να ειναι θυμωμενοι. Δεν ειναι ολοι παραιτημενοι στον νομικιστικο πασιφισμο, καποιοι ανθρωποι θυμουνται ακομη πως να υπερασπιζονται τους εαυτους τους. Η αστυνομικη βια δεν ειναι απλα ενας τροπος προκλησης μας, ειναι σχεδιασμενη ωστε να μας τραυματιζει και να μας τρομοκρατει στην αδρανεια. Σε μια τετοια κατασταση η αυτοαμυνα εχει ζωτικη σημασια.

Η υποθεση οτι εκεινοι στην πρωτη γραμμη των συγκρουσεων με τις αρχες ειναι κατα καποιον τροπο συνεργατες των αρχων δεν ειναι μονο παραλογη —υπονομευει το πνευμα που απαιτει η προκληση του status quo, και καταργει το κουραγιο οσων ειναι ετοιμοι να το κανουν. Το υπονοουμενο αυτο ειναι τυπικο χαρακτηριστικο των προνομιουχων ανθρωπων που εχουν διδαχθει να εμπιστευονται τις αρχες και να φοβουνται ολους οσους τις παραβαινουν.

Καμια κυβερνηση — δηλαδη, καμια συγκεντρωτικη εξουσια — δεν θα θεσει τις αναγκες των απλων ανθρωπων πριν τις αναγκες των ισχυρων. Ειναι αφελες να το ελπιζει κανεις αυτο. Κεντρο βαρυτητας αυτου του κινηματος πρεπει να ειναι η ελευθερια μας και η αυτονομια, και η αλληλοβοηθεια που μπορει να διατηρησει αυτα τα δυο — σε καμια περιπτωση η επιθυμια για μια “υπολογη” συγκεντρωτκη εξουσια. Δεν εχει ποτε υπαρξει κατι τετοιο, ενω ακομη και το 1789, οι επαναστατες προηδρευσαν μιας “δημοκρατιας” με σκλαβους, χωρις να αναφερθουμε καν στους πλουσιους και τους φτωχους.

Αυτο σημαινει οτι σημαντικοτερη δεν ειναι απλα η διατυπωση αιτηματων προς αυτους που μας κυβερνουν, αλλα η αναπτυξη της δυναμης να πραγματοποιησουμε αυτα τα αιτηματα οι ιδιοι. Αν το κανουμε αυτο αποτελεσματικα, οι ισχυροι θα υποχρεωθουν να παρουν τα αιτηματα μας στα σοβαρα, ακομη και αν το κανουν για να διατηρησουν την προσοχη και την συναινεση μας. Αποκτουμε αξιοπρεπεια αναπτυσσοντας τις δικες μας δυναμεις.

Παρομοια, αμετρητα κινηματα του παρελθοντος εμαθαν με τον δυσκολο τροπο οτι η εδραιωση της δικης τους γραφειοκρατιας, οσο “δημοκρατικη” και αν ηταν αυτη, υπονομευσε τελικα τους αρχικους σκοπους τους. Δεν πρεπει να αποδιδουμε εξουσια σε νεους ηγετες, ουτε καν σε νεες δομες ληψης αποφασεων, θα πρεπει να βρουμε τροπους να υπερασπιστουμε και να διευρυνουμε την ελευθερια μας, καταργωντας παραλληλα τις ανισοτητες που μας εχουν επιβληθει.

Οι καταληψεις θα ανθησουν με τις δρασεις που κανουμε. Δεν ειμαστε εδω απλα και μονο για να “βγαζουμε γλωσσα στην εξουσια”— οταν μιλαμε μονο, οι ισχυροι στρεφουν τα αυτια τους σε αλλη κατευθυνση. Ας αφησουμε χωρο για αυτονομες πρωτοβουλιες οργανωνοντας τις αμεσες δρασεις που απαντουν στην πηγη των κοινωνικων ανισοτητων και αδικιων.

Ευχαριστουμε για το διαβασμα τα κολπα και τις δρασεις. Μακαρι καθε ονειρο σου να βγει αληθινο.

Πρωτότυπο κείμενο στα αγγλικά: http://www.crimethinc.com/blog/2011/10/07/dear-occupiers-a-letter-from-anarchists/
Πηγή: https://athens.indymedia.org

Συνέχεια...
back to top