ή αλλιώς... η εθνοπρέζα βλάπτει σοβαρά το μυαλό

Μια δεκαετία μετά το ξέσπασμα της εθνικιστικής υστερίας των μακεδονικών συλλαλητηρίων για το όνομα της ΠΓΔΜ το θέμα ξανάρχεται στο προσκήνιο. Αφορμή η αναγνώρισή της με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» από τις ΗΠΑ – για τα δικά τους συμφέροντα φυσικά και όχι επειδή είναι «ανθέλληνες». Και για να γίνουμε πιο σαφείς, δεν υπάρχουν ούτε «φιλέλληνες» ούτε «ανθέλληνες», γιατί στις σχέσεις μεταξύ εθνικών κρατών δεν υπάρχουν φιλίες και έχθρες. Απλά υπάρχουν συμφέροντα, τα οποία μπορεί να είναι κοινά ή μπορεί να συγκρούονται, και βάσει αυτών χαράσσει κάθε κράτος την εξωτερική του πολιτική (και όχι μόνο).

«... αυτοί είναι που χωρίσανε το βιος τους σε πατρίδα
σε σύνορα μας μάντρωσαν σα ζώα σε κλουβιά ...»

Καταρχάς, για να διαλύονται κάποιοι μύθοι: η Μακεδονία είναι γεωγραφική περιοχή με ασαφή όρια (1) και δεν ανήκει –ούτε ανήκε ποτέ– αποκλειστικά στο ελληνικό κράτος(2). Κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, όπου τα βαλκανικά κράτη μοιράζονταν τα εδάφη της καταρρέουσας οθωμανικής αυτοκρατορίας, ένα μέρος της κατακτήθηκε από την Ελλάδα, ένα από τη Σερβία κι ένα από τη Βουλγαρία με κοινή συμφωνία και των τριών χωρών (ως γνωστόν άλλωστε τα σύνορα δεν είναι κάτι που υπήρχε από πάντα(3) αλλά χαράζονται μέσα από διακρατικές συμφωνίες και συνήθως μετά από πολέμους όταν τα κράτη μοιράζονται τη λεία τους).

Κατόπιν τα εν λόγω εθνικά κράτη κάνανε ό,τι μπορούσαν για να ομογενοποιήσουν εθνικά τον (κάθε άλλο παρά «εθνικά καθαρό») πληθυσμό των πρόσφατα κατακτημένων περιοχών. Αυτό φυσικά δεν έγινε με ειρηνικό τρόπο αλλά με μαζικές και υποχρεωτικές (με έμμεσο ή άμεσο τρόπο) ανταλλαγές πληθυσμών μεταξύ των εθνικών κρατών. Αναγκάζοντας έτσι ανθρώπους που ζούσαν σε έναν τόπο από τότε που γεννήθηκαν να μεταναστεύσουν. Και αυτό φυσικά χωρίς να ρωτηθούν από καμιά «μητέρα πατρίδα» που τους «απελευθέρωνε». Ας μην ξεχνάμε ότι στην ελληνοποίηση της Μακεδονίας έπαιξε καθοριστικό ρόλο η –από το ελληνικό κράτος– εγκατάσταση εκεί 650.000 μικρασιατών προσφύγων μετά την αποτυχία της ιμπεριαλιστικής εκστρατείας της Ελλάδας στην Τουρκία στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Ειδικά οι κάτοικοι της «ελληνικής» Μακεδονίας που αυτοπροσδιορίζονταν ως Μακεδόνες βίωσαν για τα καλά την καταστολή του ελληνικού κράτους στην προσπάθεια βίαιης ενσωμάτωσής τους σ’ αυτό (από αναγκαστικές μεταναστεύσεις προκειμένου να γλιτώσουν, φυλακίσεις, αλλαγές ονοματεπωνύμων, μετονομασίες χωριών «προς το ελληνικότερον», απαγόρευση επαναπατρισμού τους μετά τη λήξη του εμφυλίου, δημεύσεις περιουσιών, μέχρι και απαγόρευση ομιλίας (!!!) της γλώσσας τους), επειδή θεωρούνταν άτομα με «μειωμένη εθνική συνείδηση»(4). Η οποία δεν είναι έμφυτη και δεν ξυπνάει ξαφνικά για να φτιάξει κράτος –σύμφωνα με τον προσφιλή πατριωτικό μύθο– αλλά επιβάλλεται εκ των υστέρων από αυτό σε όσους εγκλωβίζονται στα σύνορά του. Αυτό γίνεται κυρίως (όχι μόνο) μέσω της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, της καθιέρωσης εθνικών επετείων, το ξαναγράψιμο της ιστορίας από μια εθνική σκοπιά παρουσιάζοντας το έθνος ως κάτι το αιώνιο που υπήρχε από πάντα, αποϊστορικοποιώντας το και παρουσιάζοντάς το ως κάτι το φυσικό και αντικειμενικά υπαρκτό όπως τα βουνά, οι θάλασσες, τα δάση κτλ. (ας θυμηθούμε μόνο την ανυπόστατη θεωρία της «τρισχιλιετούς ύπαρξης του ελληνικού έθνους», του «εθνικού μας ιστορικού» Κ. Παπαρρηγόπουλου).

Αυτή τη φορά όμως δεν είχαμε ούτε μακεδονομάχους ούτε τα εθνικοπατριωτικά καραγκιοζιλίκια του ’92 (5). Αντίθετα διατηρήθηκαν σχετικά χαμηλοί τόνοι (προς το παρόν). Φυσικά το ότι ο εθνικισμός έχει περάσει πια σε δεύτερη μοίρα στο ιδεολογικό οπλοστάσιο των αφεντικών δεν σημαίνει και ότι δεν χρησιμοποιείται πια – έστω σε μικρότερες δόσεις, μέχρι τώρα. Αυτό γιατί οι συνθήκες έχουν αλλάξει, και αν μια δεκαετία πριν αυτές επέτρεπαν σε μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού κεφαλαίου να φαντασιώνεται διάλυση του νεοσύστατου κράτους της ΠΓΔΜ και προσάρτηση εδαφών της, οι νέες συνθήκες ευνόησαν τελικά τη φράξια εκείνη των αφεντικών που από τότε υποστήριζε (σε αντίθεση με τους κάθε λογής Παπαθεμελήδες και Σαμαράδες) τη γρήγορη επέλαση του ελληνικού κεφαλαίου στη γειτονική χώρα χωρίς να νοιάζεται ιδιαίτερα για το όνομά της(6). Κοινή συνισταμένη και των δυο φαινομενικά διαφορετικών κινήσεων των αφεντικών (να τους αγοράσουμε (7) ή να τους διαλύσουμε) ήταν η επέλαση του επιτιθέμενου ελληνικού καπιταλισμού.

Κι έτσι το ελληνικό κεφάλαιο έχει διεισδύσει για τα καλά στην ΠΓΔΜ ελέγχοντας μεγάλο μέρος της οικονομίας της(8) και ο ελληνικός στρατός έχει στρατοπεδεύσει εκεί από το 2001 (9), ενώ κάποιοι εξακολουθούν και μιλάνε ακόμα και για μελλοντικές εδαφικές διεκδικήσεις (!!!) εις βάρος της Ελλάδας και για τη φτωχή πλην τίμια ελλαδίτσα που όλοι θέλουν το κακό της. Φυσικά τα ελληνικά αφεντικά (καθόλου φτωχά και καθόλου τίμια) έχουν επεκταθεί τόσο οικονομικά –με χιλιάδες επιχειρήσεις στα Βαλκάνια, καθώς το κόστος εργασίας εκεί είναι χαμηλότερο, λεηλατώντας φυσικούς πόρους και ανθρώπους– όσο και στρατιωτικά, διατηρώντας στρατό κατοχής σε Βοσνία, Κόσοβο, ΠΓΔΜ, Αλβανία. Έτσι κι αλλιώς είναι στην ίδια τη φύση κάθε εθνικού κράτους και κεφαλαίου να επεκτείνεται σε βάρος των άλλων, προσπαθώντας έτσι να αξιοποιήσει όσα κλέβει καθημερινά από τους «ντόπιους» και «ξένους» εκμεταλλευόμενους της επικράτειάς του και να αποκτήσει μια καλύτερη θέση στον παγκόσμιο καταμερισμό εξουσίας. Από αυτή την ιστορία δεν θα μπορούσε να λείψει και η –τόσο χρήσιμη για τα αφεντικά– επίκληση της εθνικής ενότητας (απέναντι στον εκάστοτε κατασκευασμένο εχθρό, προκειμένου να μένει πάντα στο απυρόβλητο η κυριαρχία).

Επειδή «η πατρίδα είναι έννοια συνώνυμη με την απάτη και τη βία», επειδή οι πλαστοί εθνικοί διαχωρισμοί αποκρύπτουν ότι ο εχθρός είναι παντού ο ίδιος (το κράτος, τα αφεντικά και κάθε είδους καταπίεση και εκμετάλλευση), επειδή δεν νιώθουμε καμιά «εθνική ταπείνωση» αλλά οργή για την υποβάθμιση της ζωής μας σε επιβίωση, τους καθημερινούς καταναγκασμούς (σχολείο, στρατός, δουλειά, ...), τον γενικευμένο ετεροκαθορισμό, το διαχωρισμό της κοινωνίας σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, στρεφόμαστε ενάντια στην παγίδα της εθνικής ενότητας και του πατριωτισμού.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΚΛΕΨΕΙ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΘΕ ΕΞΟΥΣΙΑΣ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Η ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας (δηλ. αυτή που περιλαμβάνει και την «ελληνική» περιοχή και την περιοχή της ΠΓΔΜ και ένα κομμάτι της Βουλγαρίας), μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του «μεγάλου» Αλεξάνδρου, περνούσε από τη μια πολυεθνική αυτοκρατορία στην άλλη (ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική) και οι εν λόγω αυτοκράτορες δεν είχαν κανένα λόγο να καθορίσουν τα όρια αυτής της περιοχής, όπως και οποιασδήποτε άλλης εντός της επικράτειάς τους.
2. Το να λες πως «η μακεδονία είναι ελληνική», το οποίο ήταν κυρίαρχο σύνθημα των εθνικιστικών συλλαλητηρίων το ’92, εκτός από ανυπόστατο είναι και ιμπεριαλιστικό σύνθημα καθώς η λογική συνέπεια αυτού του συνθήματος είναι ότι όλη η μακεδονία είναι ελληνική (συνεπώς και τα εδάφη της ΠΓΔΜ και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτεί ο ελληνικός εθνικισμός). Ειδικά τη στιγμή που σχεδόν όλος ο κόσμος εκτός ελλάδας αναγνωρίζει (είτε επίσημα είτε ανεπίσημα) την ΠΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα «δημοκρατία της μακεδονίας». Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το «η β. ήπειρος είναι ελληνική», όπου β. ήπειρος δεν είναι παρά το νότιο τμήμα του αλβανικού κράτους, το οποίο εφόσον είναι ελληνικό, πρέπει να «απελευθερωθεί» από τη «μητέρα πατρίδα» και να προσαρτηθεί σε αυτήν (όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες φυσικά), λέει ο ελληνικός εθνικισμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δολοφονία 2 αλβανών φαντάρων από την παρακρατική οργάνωση ΜΑΒΗ (μέτωπο απελευθέρωσης βορείου ηπείρου) τον Απρίλη του ’94 και η αθώωσή τους από το ελληνικό κράτος που πάντα φροντίζει τα παιδιά του. Όλοι αυτοί που ωρύονται κατά καιρούς για τον –εξίσου απεχθή σε μας– αλβανικό εθνικισμό, θεωρούν απολύτως φυσικό να υπάρχουν δρόμοι, πλατείες κτλ. με το όνομα Β. Ηπείρου, καθώς η ελλαδάρα έχει το δικαίωμα να βαφτίζει όποια περιοχή θέλει (όπου την παίρνει δηλαδή) ελληνική και να έχει διεκδικήσεις σ’ αυτή.
3. «Στην αρχαιότητα, τα σύνορα ήταν πάντα φυσικά: αδιάβατοι ποταμοί, απάτητα όρη, και πάσης φύσεως φυσικά εμπόδια… η νομική έννοια των συνόρων, δηλαδή οι συμφωνίες που γίνονται ανάμεσα σε γειτονικά κράτη για το πού τελειώνει το ένα και πού αρχίζει το άλλο και η συνακόλουθη χάραξη διαχωριστικών γραμμών επί χάρτου είναι υπόθεση πάρα πολύ μεταγενέστερη». Τα σύνορα άρχισαν να χαράζονται με τη δημιουργία εθνικών κρατών. Η ύπαρξή τους δηλαδή μετράει κάτι παραπάνω από δυο αιώνες ζωής. Όσον αφορά τα περισσότερα βαλκανικά κράτη, τα σύνορά τους καθορίστηκαν μετά τους βαλκανικούς πολέμους. (Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο του Β. Ραφαηλίδη «Οι λαοί των Βαλκανίων», εκδ. Του Εικοστού Πρώτου)
4. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το βιβλίο του Τάσου Κωστόπουλου «Η απαγορευμένη γλώσσα», εκδ. Μαύρη Λίστα.
5. Μια ερώτηση σ’ αυτούς που «το όνομά τους είναι η ψυχή τους»: γιατί το ελληνικό κράτος δεν έθεσε το ζήτημα του ονόματος όταν η περιοχή της ΠΓΔΜ πέρασε στη σερβία το 1913; Για τον ίδιο λόγο που δεν διαμαρτυρήθηκε για το όνομα και το 1945 όταν η περιοχή πέρασε στην τιτοϊκή γιουγκοσλαβία. Όχι φυσικά επειδή τότε το κράτος ήταν λιγότερο πατριωτικό, αλλά επειδή έκρινε ότι έτσι το συνέφερε. Άρα η ανακίνηση ή μη του ζητήματος έχει ως γνώμονα τα εκάστοτε συμφέροντα του κράτους και των αφεντικών.
6. «… στο θέμα των σκοπίων, για το οποίο, προσωπικά, όταν ήμουν στην ενεργό πολιτική, είχα εκφράσει θέσεις αντίθετες με εκείνες των περισσότερων κομμάτων και πολιτικών. Δεν θεώρησα πως το όνομα ήταν το άπαν. Το ουσιαστικό ζήτημα ήταν και παραμένει πώς εμείς θα μπορούσαμε να διεισδύσουμε οικονομικά στη βαλκανική, μεταβάλλοντας τα σκόπια σε σφαίρα της δικής μας οικονομικής επιρροής.» (Από συνέντευξη του πρώην διοικητή της τράπεζας της ελλάδας Μπούτου)
7. Ας θυμηθούμε και την ατάκα του γνωστού σε όλους μας καραγκιόζη Σαββόπουλου: «Να ανοίξουμε δυο μεγάλα μπακάλικα στα σκόπια και να δεις αν έρχονται με το μέρος μας ή όχι...» Προφανώς αυτά τα λόγια θα είχε στο μυαλό του ο μεγαλομπακάλης Βερόπουλος όταν επεκτεινόταν προς βορρά και σήμερα έχει φτάσει να απασχολεί 800 εργαζόμενους.
8. Μεγάλο ρόλο σ’ αυτό έπαιξε και η επιβολή οικονομικού εμπάργκο στη γειτονική χώρα (Φλεβάρης ’94-Οκτώβρης ’95), που επιδείνωσε την ήδη άσχημη οικονομική της κατάσταση δημιουργώντας έτσι ακόμα πιο κατάλληλες συνθήκες για τη λεηλασία της από τα ελληνικά αφεντικά. Και μερικά στοιχεία για τη λεηλασία «...ελληνικές εταιρείες πραγματοποίησαν την τελευταία δεκαετία στα σκόπια επενδύσεις ύψους 460 εκ. δολαρίων, δημιούργησαν 8000 θέσεις εργασίας, ενώ η ελλάδα επεκτάθηκε σχεδόν σε όλους τους τομείς της αγοράς: πετρέλαιο, τηλεπικοινωνίες, ορυχεία, υφαντουργεία, τράπεζες, καπνοβιομηχανίες, τρόφιμα, αναψυκτικά... η εθνική τράπεζα εξαγόρασε το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της ΠΓΔΜ... ελληνικής ιδιοκτησίας είναι μέχρι και ένας από τους μεγαλύτερους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας...» (Ελευθεροτυπία 7/11/2004).
9. Είναι η ελληνική δύναμη σκοπίων που αποτελείται από 411 άτομα και έχει εγκατασταθεί στην Κρίβολα κοντά στην πρωτεύουσα Σκόπια.

από γιατί φοράς κλουβί & Jean Paul Mara
[Black out]